معایب مذاکرات با واسطه در وین

رویداد۲۴ قاسم محبعلی گفت: انتظارات ما باید متناسب با کشور‌های دیگر هم باشد. سابقه مذاکرات ما نشان می‌دهد که اروپا در عین حال که منافع خودشان را دارند، اما در چارچوب غرب و اتحادی که با امریکا دارد، همواره سعی میکنند در همان چارچوب باشد. اروپا قدرت اقتصادی هست، اما قدرت سیاسی و نظامی نیست. بعد از فروپاشی شوروی برخی از کشور‌های اروپایی در مورد اینکه ایا وجود ناتو لازم است یا خیر، صحبت کردند. آن موقع بوش پدر رییس جمهور امریکا بود و در اینباره گفت که این اروپا است که نیاز به امریکا دارد و ما نیازی به شما نداریم. امنیت امریکا به اروپا وابسته نیست. الان هم مهم‌ترین چالش اروپا چالشی است که با روسیه دارد.

مهم‌ترین تهدید ان‌ها روس‌ها هستند و نمی‌توانند بدون اتحاد با اروپا خود را مقابل روسیه حفظ کنند. در عین حال باید توجه داشت که در دوران ترامپ نکاتی بین امریکا و اروپا بود، ولی در دوران بایدن ان‌ها به هم نزدیک هستند. ما در سیاست خارجی خود روابط متوازنی نداریم و به همین دلیل نمی‌توانیم بگوییم که با آن‌ها دارای روابط استراتژیک هستیم. مثلا ما در سه مبحث انرژی، با روس‌ها تضاد منافع داریم. خروج ایران از تحریم می‌تواند چالشی برای روس‌ها از نظر بازار انرژی باشد. در قفقاز هم ما سوابق تاریخی داریم و نفوذ ایران نفوذ مسکو را کاهش می‌دهد. موضوع ترکیه هم هست.

وی افزود: طرف ما درمذاکرات، امریکایی‌ها هستند و از نظر حرفه‌ای درست نیست که از طریق واسطه‌هایی که منافع مشخصی دارند عمل کنیم. اینکه چطور مباحث را منتقل می‌کنند، مبحثی قابل بحث است. در دنیای امروز هیچ کشوری در اتحاد با روسیه و چین توسعه پیدا نکرده است؛ بنابراین واضح است که انتخاب ما در مذاکرات کمکی به پیشرفت و دستیابی به منافع نمی‌کند و بلکه می‌تواند منافع ما را دستاویز قدرت‌هایی بکند که با هم در رقابت هستند.

بیشتر بخوانید: واشنگتن در اندیشه بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت، در صورت شکست مذاکرات وین؟

محبعلی در پایان گفت: ما محدودیت‌های تیم مذاکره کننده را می‌شناسیم. تیم مذاکره کننده تیم کارشناسی است. بحث این است که چطور با کمترین هزینه بتواند به توافق دست پیدا کند. به نظر می‌رسد که گمان ایران این است که برنامه هسته‌ای ایران انقدر برای غرب ارزشمند است که بابتش امتیاز بزرگی بدهد. این یک توهم است. برخی هم در منطقه علاقه‌مند هستند با این برگ بازی کنند، اما نمی‌خواهند مشکل ایران با غرب حل و فصل شود و ایران در چرخه رشد اقتصادی بیفتد. اقتصاد ما باید از حالت گروگان سیاست خارجه خارج شده و کشور وارد چرخه رشد و توسعه شود.

طرف اصلی ما روسیه و چین نیست. بلکه امریکاست و با دیگران مساله حل و فصل نمی‌شود. در دو مساله در دنیا در سطح قدرت بزرگ اجماع نظر وجود دارد. یکی این است که کشوری بدون موافقت آن‌ها به سلاح کشتار جمعی دست پیدا نکند. مساله بعدی امنیت اسراییل است. این دو مساله موضوع اصلی شورای امنیت هستند. اگر مذاکرات به نتیجه نرسد یک انتخاب مقابل ایران است و آن توسعه برنامه هسته‌ای است که از سطح توسعه‌ای به سطح بعدی برویم که ما را دچار تحریم‌های وحشتناک شورای امنیت می‌کند و هیچ تاثیری در وضع اقتصادی داخل نخواهد داشت و بازدارندگی هم ایجاد نمی‌کند. آنچه باعث بازدارندگی می‌شود داشتن برتری اقتصادی است و نه برتری نظامی.