تبعات حذف ارز دارو؛ افزایش قیمت دارو و عدم مراجعه بیماران برای درمان بخاطر فقر
رویداد۲۴ ارز ترجیحی در سال ۹۷، همزمان با خروج آمریکا از برجام و رشد قیمت ارز، توسط دولت و تصویب مجلس شورای اسلامی به منظور جلوگیری از گران شدن کالا‌های اساسی اختصاص یافت.
از سال گذشته، اما و اگر‌هایی در رابطه با حذف این ارز، موجب تلاطم‌های مختلفی در حوزه سلامت شد، به گونه‌ای که برخی از کارشناسان با این توجیه که اختصاص این ارز منجر به رانت و فساده شده است با حذف آن موافقت و برخی دیگر نیز با این استدلال که حذف آن موجب رشد لجام گسیخته قیمت دارو و تجهیزات پزشکی خواهد شد با حذف ارز ترجیحی دارو مخالفت کردند.
به گزارش جامعه ۲۴، اگرچه برخی از فعالان حوزه دارو در سال گذشته اظهار کردند که ارز ترجیحی از مدت‌ها قبل برای برخی از دارو‌ها برداشته است و عملا بسیاری از دارو‌ها با ارز آزاد خریداری یا وارد کشور شده‌اند؛ با این حال حذف ارز دارو یا تداوم اختصاص آن تناقض‌های بیشماری را در میان دولتیان به ویژه مسئولان وزارت بهداشت به وجود آورده است.
افزایش خیره کننده قیمت دارو
در حالی که در بودجه امسال دولت ارز ترجیحی را کنار گذاشت با این حال سازمان غذا و دارو متولی تأمین و توزیع دارو در کشور مدعی عدم حذف آن شده است. این در حالی است که رئیس آن افزایش قیمت دارو را هم تأیید کرده است.
روز یکشنبه بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو با اعلام اینکه حذف ارز ترجیحی برای دارو صورت نمی‌گیرد، به همشهری گفت: این فرایند حذف ارز نیست بلکه اصلاح فرایند اختصاص ارز به حوزه دارو و تجهیزات پزشکی است. هیچ جای دنیا قیمت‌گذاری دارو رها و اختیاری نیست. حتی درباره دارو‌هایی که ارز دولتی دریافت نمی‌کنند هم قیمت‌گذاری، محدودیت‌هایی دارند. با اصلاح فرایند تخصیص ارز، قیمت‌گذاری هم اصلاح خواهد شد و تردیدی در این مسئله وجود ندارد. اما تغییر در این فرایند به‌گونه‌ای خواهد بود که افزایش قیمت، متوجه مردم نباشد. این اصلاح قیمت‌ها با همکاری وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه و بیمه‌ها صورت خواهد گرفت و افزایش قیمت دارو برای تولیدکننده انجام می‌شود، اما اختلاف قیمت یارانه (مابه‌التفاوت ارز ترجیحی به ارز نیمایی) به بیمه‌ها پرداخت می‌شود که مردم هنگام خرید دارو با افزایش قیمت مواجه نشوند.
وی همچنین با اشاره به نشان دار شدن بودجه دارو، از افزایش ۳۰ تا ۱۰۰ درصدی قیمت داروهای داخلی و ۶ برابر شدن قیمت داروهای وارداتی در سال گذشته خبر داد. این در حالی است که در صورت حذف ارز ترجیحی امکان دارد که افزایش قیمت دارو امسال بیش از دو سال گذشته شود و عملا بسیاری از داروهای معمولی نیز از سبد دارویی و درمان مردم کنار گذاشته شوند.
با این حال محمد هاشمی، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت سخنان دارایی را تحریف شده خواند و گفت: استارت افزایش قیمت دارو در اواخر سال ۹۹ و حتی در نیمه اول سال ۱۴۰۰ با حذف چراغ خاموش ارز دولتی زده شد و منجر به افزایش قابل توجه قیمت دارو و تجهیزات پزشکی شد.
در حالی هاشمی تلویحا از حذف ارز تریجی خبر داده است که چندی قبل گفته بود که تاکنون حذف ارز ترجیحی برای تأمین دارو و تجهیزات پزشکی در بودجه ۱۴۰۱ به وزارت بهداشت اعلام نشده و اختصاص آن کماکان ادامه دارد.
وی همچنین گفته بود در صورت حذف ارز ترجیحی مابه التفاوت آن به جای پرداخت به تأمین کننده عملا به مصرف کننده انتقال خواهد یافت.
بیشتربخواند: عواقب حذف ارز ترجیحی دارو؛ از افزایش قیمت تا فشار بر مردم
تبعات حذف ارز دارو
آنچه مسلم است اینکه قیمت دارو و تجهیزات پزشکی در صورت حذف کامل ارز ترجیحی (دولتی) جهش خیره‌کننده‌ای خواهد داشت. این موضوع در کنار افزایش احتمالی تعرفه‌های پزشکی می‌تواند اثرات جبران ناپذیری بر سلامت بیماران داشته باشد.
حسین کرمانپور، مدیر اورژانس بیمارستان سینا در گفتگو با جامعه ۲۴، در رابطه با تبعات حذف ارز دارو، اظهار کرد: سیستم پزشکی، درمان و سلامت نباید هیچ ارتباطی با ارز ترجیحی، رقابتی، نیمایی و ... داشته باشد به این شرط که صنعت بیمه ما صنعت سالمی باشد. امروز بیمه‌های ما ناکارآمد هستند و همین امر مشکلات بسیاری را هم برای نظام سلامت و هم برای بیماران به وجود آورده است.
وی افزود: صنعت بیمه در ایران یک صنعت بیمار، ورشکسته، بی رهبر و بی برنامه است، این در حالی است که صنعت بیمه در همه جهان یک صنعت پولساز است. در این شرایط، دولت و مجلس به جای رونق دادن به این صنعت به دنبال اموری می‌روند که اقتصاد بیمار ما را هدف قرار می‌دهند.
کرمانپور بیان کرد: از یک سو نداشتن برنامه برای بیمه و از یک سو یکسان کردن ارز، پرداخت از جیب بیمار را به شدت افزایش می‌دهد و نرخ دارو و تجهیزات پزشکی به شدت افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط تعرفه‌های پزشکی هم به شدت می‌یابد. وقتی قیمت واردات یا خرید دارو و تجهیزات پزشکی افزایش پیدا کند، نمی‌توان تعرفه را ثابت نگه داشت، در این شرایط مسائلی مانند زیرمیزی و ... نیز افزایش پیدا می‌کند. ارتباط مالی پزشک و بیمار افزایش پیدا می‌کند در حالی که بر اساس اصول قانون اساسی باید این ارتباط نزدیک صفر باشد.
گرانی ؛ عامل عدم مراجعه بیماران برای پیگیری امور درمانی
مدیر اورژانس بیمارستان سینا با ابراز نگرانی از عدم مراجعه بیماران برای پیگیری درمان خود در صورت گران شدن خدمات سلامت اظهار کرد: در صورت حذف ارز دارو و تجهیزات پزشکی بسیاری از بیماران دیگر قدرت پرداخت خدمات درمانی خود را نخواهند داشت. به عنوان مثال تا دو سال قبل در هر شیف کاری بیمارستان، یک بیمار قدرت پرداخت هزینه درمان خود را نداشت، اما امروز این میزان به شش نفر در هر شیفت کاری رسیده است و این پیش‌بینی وجود دارد که تعداد این افراد افزایش پیدا کند. این موضوع هم می‌تواند جان بیمار را به خطر اندازد و هم اینکه نظام سلامت کشور را دچار مشکل کند.
چالش‌های نظام درمانی
کرمانپور یادآور شد: وقتی هزینه‌ها افزایش پیدا کرد، یا بیماران توان مراجعه به بیمارستان برای پیگیری درمان خود را ندارند و یا اینکه به دنبال روش‌هایی هستند که هزینه‌ها را کاهش دهند. زد و بند‌های غیر قانونی افزایش پیدا خواهد کرد و کشتی درمان کشور به گل خواهد نشست و از آن خارج نخواهد شد.
