درباره کتاب سفرنامه «اسکات وارینگ در ایران» نوشته اسکات وارینگ
رویداد۲۴ اسکات وارینگ انگلیسی در زمانیکه بین دولت روس و انگلیس جنگ و جدال بود و روسها هم در دربار ایران نفوذ کرده بودند به ایران میآید. کتاب «اسکات وارینگ در ایران» چگونگی سفرهای وارینگ انگلیسی را بیان میکند. اسکات وارینگ در کتاب حاضر درباره سفرها و وقتگذرانیهایش در ایران میگوید همچنین از شیوهی آداب و معاشرت ایرانیان، نیروی ارتش، شیوۀ حکومت پادشاهان و بسیاری دیگر سخن میگوید. ادوارد اسکات وارینگ انگلیسی تبار که سال 1802 یعنی حدود دویست و اندی سال پیش از راه کازرون و فیروزآباد به شیراز سفر میکند. سفر او همزمان با فرمانروایی قاجار میشود و او تمام دیدهها و شنیدههایش از روزگار ایران را مکتوب میکند. جزئیاتی از تاریخ و فرهنگ کهن یک سرزمین گاهی در سفرنامهها به خوبی آشکار میشود. از اینرو مطالعه سفرنامهها دوستداران و علاقهمندان ویژهای دارد.
در بخش اول کتاب با نام «سفری به شیراز» نویسنده در سی و پنج فصل آنچه را مشاهد کرده است مینویسد. دیگر عناوین کتاب عبارتند از: «سفر دریایی به بوشهر»، «فرمانروای بوشهر»، «شیوۀ سفر»، «رفتن به شیراز»، «گزارشی دربارۀ یکی از بازماندگان نادرشاه»، «پذیرش خلعت»، «پذیرایی شاهزاده»، «باغهای ایرانی»، در فصل نهم از بخش اول، کتاب به «شیوه ایرانیان در خانه دادن به سپاهیان و نوکران خود ـ بزرگداشت علی (ع) پرداخته است. بخش دوم «زبان فارسی» نام دارد و دارای 9 فصل است. نویسنده در این فصل درباره نوشتارهای فارسی، شعر پارسی و شاهنامه فردوسی، غزلهای حافظ و مثنوی سخن میگوید. کتاب در بخش سوم و پایانی، تاریخ ایران از زمان کریمخان تا برافتادن خاندان زند را شرح میدهد.
در پیشگفتار کتاب آمده است: «از کمتر کشوری به اندازۀ ایران دیده شده است: اما گزارشهای دربارۀ ایران بیشتر به خامۀ کسانی است که زبان پارسی نمیدانستهاند؛ یا کسانی که بیش از آنکه به آئینها و شیوههای کشوری دورافتاده بنگرند به خواستههای خود چشم داشتهاند و یا کسانی که تعصب نه همین بر پژوهشها بلکه بر باورهایشان هم چیرگی داشته است.»
در بخشی از کتاب میخوانیم:
پیش و پس از شام، بازار گفتوگو گرم بود، هر کس در گفتوگو بهرهای داشت و برخی با سخن از تاریخ شاهان پیشین و یادآوریهایی دربارۀ حکومت کنونی به آن جان میدمیدند. اگر میزبان زیر دست و مهمان زیر دست باشد به هیچ روی این گونه نیست؛ از برای چنین میهمانی پارچههای گرانبها در پیش دری که گذرگاه اوست میگسترند تا از روی آن بگذرد، و این پارچه از آنِ نوکران او میشود؛ خداوند خانه بسیار دور از این میهمان بلند پایه مینشیند، اگر مهمانِ فرادست سخن بگوید، دیگر مردمان نیز سخن گویند، اگر او خاموش است، خاموشییی سنگین دیده میشود. پذیرایی از آدم بلندپایۀ ایران به جای آنکه مایۀ خوشی باشد مایۀ هراس و نگرانی است و رفتنش را با شور و شادی چشم به راهند.
کتاب «سفرنامه اسکات وارینگ در ایران» را دکتر ابوالقاسم سری به فارسی برگردانده است. انتشارات اساطیر چاپ و نشر کتاب را برای دوستدران مطالعۀ سفرنامه منتشر کرده است. برای خرید اینترنتی کتاب با تخفیف ویژه؛ میتوانید به سایت بنوبوک مراجعه نمایید.