مروری بر بزرگترین و مرگبارترین زلزلههای ایران
رویداد۲۴ در روزهای اخیر بهویژه ۷۲ ساعت گذشته مناطق جنوبی ایران شاهد زلزلههایی با قدرت متوسط بودیم. زمینلرزههایی که بین سه و نیم تا پنج و دو دهم ریشتر قدرت داشت و باعث ایجاد ترس در بین مردم شد. بسیاری نگرانند که زمینلرزهای با قدرت بیش از شش ریشتر در این مناطق و سایر مناطق دیگر کشور ازجمله تهران در روزهای پایانی خرداد و اوایل تابستان، به دلیل تابستانی سوزان رخ دهد که باعث مرگ هزاران نفر میشود.
به بهانه زمینلرزههای اخیر مهمترین زلزلههای ایران از ابتدای سال ۱۳۰۰ تا امروز را بررسی کردیم، زلزلههایی که گاهی پرقدرتترین بودند و گاهی مرگبارترین، زمینلرزههایی که در سالهای اخیر با وجود مقاومسازی و با شدت زیاد رخ دادهاند، اما تلفات کمی را بر جای گذاشتهاند.
۷۷۰ کشته در زلزله کاشمر
پنج خرداد سال ۱۳۰۲ بود و در عصر یک روز بهاری زمینلرزه کاشمر در استان خراسانرضوی را لرزاند. این زمینلرزه که در منطقه کاج درخت کاشمر رخ داده بود، قدرت ۵.۷ ریشتری داشت. بر اثر این زمینلرزه پنج روستا بهصورت کامل تخریب شد و بیست روستا نیز دچار خرابی شد و بعد از چهل و هشت ساعت از وقوع زمینلرزه ۷۷۰ کشته این زلزله نسبتاً بزرگ از زیر آوار خارج شدند.
زلزله مرگبار سنگچال
تیرماه سال ۱۳۳۶ بود که زمینلرزهای پرقدرت سنگچال یا بندپی در استان مازندران را لرزاند. این زمینلرزه با قدرت ۶.۶ ریشتر ساعت چهل و دو دقیقه بامداد روزهای نخستین تیرماه رخ داد.
بر اثر این زمینلرزه که خرابیهای گستردهای را در بندپی و اطراف آن بههمراه داشت متأسفانه هزار و دویست نفر کشته شدند و بعد از دو هفته آواربرداری اجساد از زیر آوار خارج شد.
زلزله مرگبار بوئین زهرا
دهم شهریورماه سال ۴۱ یکی از مهمترین و شناختهشدهترین زمینلرزههای کشور در بوئینزهرا رخ داد؛ بر اثر این زمینلرزه که ۷.۲ ریشتر قدرت داشت شهر بوئینزهرا با خاک یکسان شد و بسیاری از مردم کشته شدند.
علت مشهور شدن این زمینلرزه هم آن بود که پهلوان تختی برای آسیبدیدگان زمینلرزه اقدام به جمعآوری کمک کرد و کمکهای بسیاری را به مناطق زلزلهزده ارسال کرد.
براثر این زمینلرزه پرقدرت متأسفانه یازده هزار نفر از هموطنان جان خود را از دست دادند تا یکی از مرگبارترین زمینلرزههای ایران ثبت شود.
دو زلزله در ۲۱ ساعت
نهم شهریورماه سال هزار و سیصد و چهل و هفت بود که زمینلرزهای با قدرت ۷.۴ ریشتر بیاض در استان خراسانجنوبی را لرزاند. مردم بسیاری زیر آوار گیر کرده بودند. در همان ساعات اولیه تعدادی از افراد روستایی که زنده مانده بودند، اما در زیر آوار مجروح شده بودند به بیمارستان شهر فردوس منتقل شدند.
هنوز نه آماری از یکی از بزرگترین زمینلرزههای ایران وجود داشت و نه ساعاتی بیشتر گذشته بود که روز دهم شهریور و درست ۲۱ ساعت بعد از زلزله بیاض زمینلرزهای با قدرت شش و چهار دهم ریشتر فردوس را هم لرزاند.
آمار دقیقی از کشتههای این زن دو زمینلرزه هیچگاه اعلام نشد، اما آنچه مشخص بود این بود که مجروحان زلزله بیاض بهعلت ریزش بیمارستان فردوس جان خود را از دست دادند.
بیشتر بخوانید: زلزلههای اخیر در هرمزگان ارتباطی با سونامی دارد؟
زلزله بزرگ طبس
بیست و پنج شهریور سال ۵۷ بزرگترین زمینلرزه ایران در طبس رخ داد. بامداد روز عصر آن روز بود که زلزلهای با قدرت ۷.۸ ریشتر طبس را لرزاند. ساعتی بعد نیروهای امدادی به طبس رسیدند، اما هیچچیز جز مشتی آوار باقی نمانده بود.
بعد از چهار روز جستجو و نجات تعداد زیادی جنازه خارج شد، اما با توجه به اینکه شهر بهصورت کامل با خاک یکسان شده بود تصمیم گرفته شد بر روی ویرانههای شهر دوباره ساختوساز انجام شود، بههمین خاطر بود که تعداد زیادی از جنازه و هیچوقت بهعلت شدت خرابی پیدا نشدند.
در جریان این زمینلرزه بین پانزده تا بیست و پنج هزار نفر جان خود را از دست دادند.
زلزله یک دقیقهای رودبار
بزرگترین زمینلرزه از نظر زمان وقوع در تاریخ ۳۱ خرداد سال ۶۹ در منجیل رخ داد. زمینلرزهای که در چندین استان حس و حتی در تهران هم کشته برجای گذاشت. در این زمینلرزه که ۷.۳ ریشتر قدرت داشت و یک دقیقه به طول انجامید منجیل، رودبار، لوشان و جیرنده با خاک یکسان شدند و خسارتهای بسیاری در قزوین و زنجان هم برجای ماند. حتی این زمینلرزه تا بخشهایی از استان گیلان در غرب استان هم خسارت برجای گذاشت و در دیلمان تخریبهای بسیاری به وجود آمد.
این زمینلرزه که یکی از پرقدرتترین و پرتلفاتترین زمینلرزههای کشور بود سی و پنج هزار کشته بر جای گذاشت، اما حجم خرابیها بهقدری بود که بیشاز یک ماه آواربرداری طول کشید.
زلزله مرگبار قائن
۲۰ اردیبهشت سال ۷۶ بود که زمینلرزهای با قدرت هفت و سه دهم ریشتر در روستای اردکول قائن در جنوب استان خراسان بزرگ رخ داد. بر اثر این زمینلرزه قائن و روستاهای اطرافش دچار تخریب بسیاری شدند و برهمین اساس هزار و ۵۷۶ نفر جانشان را از دست دادند و پنجاه هزار نفر بهعلت تخریب خانههایشان آواره شدند.
زلزله مرگبار بم
بامداد پنج دی سال ۸۲ بود که زمینلرزهای با قدرت شش و شش دهم ریشتر بم در شرق استان کرمان را لرزاند.
این زمینلرزه که تنها دوازده ثانیه طول کشید، بزرگترین شهر خشتی کشور و جهان را به لرزه درآورد و با خاک یکسان کرد. ساعتی بعد کار امدادرسانی آغاز شد، اما با توجه به وسعت بزرگ شهر و تخریب کامل آن تیمهای امدادی از چندین کشور دنیا ازجمله ژاپن و آمریکا و آلمان وارد بم شدند.
بررسیها برای آواربرداری آغاز شد و بعد از گذشت چند ماه کار آواربرداری به پایان رسید.
در زلزله بم که بعد از زلزله دامغان و اردبیل پرتلفاتترین زلزله تاریخ ایران بود پنجاه هزار هموطن جان خود را از دست دادند.
زلزله مرگبار ازگله
بیست و یک آبانماه ۹۶ و ساعت نزدیک ده شب بود زمینلرزهای با قدرت ۷.۳ ریشتر بخشهای زیادی از استان کرمانشاه و غرب کشور را لرزاند. دقایقی بعد مشخص شد کانون زمینلرزه از گله بودهاست زلزله بهقدری قوی بود که در عراق نیز احساس شد و خسارتهایی را برجای گذاشت.
بر اثر این زمینلرزه خانههای بسیاری در روستاها تخریب شد و در قصر شیرین خسارت زیادی به بار آمد و در جریان این زلزله ششصد و بیست و پنج نفر از هموطنان جان خود را از دست دادند.