باید تلاش کنیم دهان‎ها در بستر حق و در انتقاد سازنده بسته نشود

رویداد۲۴- وزیر دادگستری تأکید کرد: در کشور ما قانون در یک محدوده‌ای اجازه آزادی بیان داده است. فعالیت روزنامه‌ها، سایت‌ها و خبرگزاری‌ها، خبرنگاران در محدوده قانون می‌توانند فعالیت‌هایشان را انجام دهند، محدودیت و مانع ایجاد نکنیم. 

مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری در نشست خبری بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات در پاسخ به پرسش رویداد۲۴ مبنی بر این‌که چه تحلیلی از سخنان رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه "قلم‌ها را نشکنید و دهان‌ها را نبندید" که با تحلیل و تفسیرهای همراه شده است گفت: این‌که نباید اجازه بدهیم دهان‌ها بسته شود و قلم‌ها شکسته شود، در آن حرفی نیست این موضوع حرف حقی است.

وی افزود: اما اگر این حرف مخاطب خاصی پیدا کند و محل خاصی موردنظر باشد آنجا باید صحبت کرد که آیا این کار انجام شده است یا نه. نفس این کار را ما باید همه تعقیب کنیم. در کشور ما قانون در یک محدوده‌ای اجازه آزادی بیان داده است. فعالیت روزنامه‌ها، سایت‌ها و خبرگزاری‌ها، خبرنگاران در محدوده قانون می‌توانند فعالیت‌هایشان را انجام دهند، محدودیت و مانع ایجاد نکنیم. 

پورمحمدی تأکید کرد: به‌هرحال در هفته مطبوعات بین جامعه مطبوعاتی کشور مجدداً باید تأکید کنیم که همه ما همه قوا، همه بخش‌ها، همه NGO ها و همه نهادهای مدنی، فعالان  کشور تلاش کنیم که دهان ما در بستر حق و در انتقاد سازنده بسته نشود. قلم‌ها را اجازه دهیم به‌خوبی برای بیان حق، دعوت مردم به خیر، انتقاد سازنده، بیان مشکلات و اظهارنظر در حل مشکلات جامعه در محدوده قانون به نگارش دربیاید.

به اعتقاد وی باید از حاشیه‌ها فاصله بگیریم و اصل مطلب را با جدیت تعقیب کنیم تا اصل مطلب گم نشود. همه ما به این مطلب معتقدیم و هیچ قوه و هیچ مجموعه‌ای از این مطلب طفره نمی‌رود که باید در کشور ما طبق قانون از گفتن و نوشتن دفاع شود. در کشور باید از آزادی قانون و آزادی نوشتن در مطبوعات به قوت دفاع شود.

به گفته وی، این نظر رسمی بنده به‌عنوان یک عضو دولت، یک عضو قوه قضائیه و کل قوا هم فکر می‌کنم همین نظر را دارند. شاید درجایی خاص تفسیر یا رفتار متفاوتی شکل بگیرد. بنده دفاع نمی‌کنم که رفتارهای من همه درست بوده است.جایی از آن‌هم شاید اشتباه باشد و محل نقد باشد.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که شما شناسایی فسادهای اداری را  اصلی‌ترین راه‌های مبارزه عنوان کردید ولی نگفتید گلوگاه‌ها کجاست؟ گفت: مشکل بزرگ امروز کشور ما و بزرگ‌ترین دشمن ما فساد اداری و مالی است. اگر دشمن خارجی طمع می‌کند به ما به‌واسطه میزان فساد اداری است؛ چراکه بستر ورود دشمن را طراحی می‌کند. راه درمان و بستر اصلاح انضباط و قانون و اجرای دقیق قانون است. اگر حل نشود مجازات‌ها و بگیر بندها چاره‌ساز نیست. اساس همه پرونده‌های موجود عدم شفافیت و عدم نظارت است و ما در این دولت تمام تلاش‌مان را بر روی اصلاح بسترها گذاشتیم. ما امروز می‌بینیم که صد هزار میلیارد تومان معوقه بانکی داریم. در نظام پول‌شویی خیلی کارکردیم ولی باید با انضباط کار کنیم و اگر این روند ادامه یابد نمی‌توان خوش‌بین بود.

پورمحمدی در پاسخ به سؤالی درباره مواجهه متفاوت دو قوه مجریه و قضاییه با رسانه نیز گفت: قوه قضاییه خود را ملتزم به قانون می‌داند و سایر قوا نیز همین‌طورند. معنی‌اش این نیست در دولت و قوه قضاییه ضوابط موبه‌مو اجرا می‌شود. ما نقص داریم و این را می‌دانیم، ولی سیاست ما این است و با جدیت تعقیب می‌کنیم. فضای رسانه، گفت‌وگو، انتقاد، نقد و بحث‌هایی که درمی‌گیرد، در جهت بهبود و اجرای قانون است. مشکلاتی که برای ما وجود دارد، بخشی از ابهام و سکوت قانونی یا تفسیرهایی است که از قانون ارائه می‌شود. باید تلاش کنیم و نظر بدهیم. ممکن است مراجعی در قوه قضاییه و دولت، تفاسیر مختلفی ارائه دهند. ما تابع قانون هستیم ولی تفسیرهایی فراتر از قانون است که باید بایستیم و مقاومت کنیم. اجازه بدهید دیدگاه‌ها بیان شود و ناراحت نباشید. در جامعه باز، باید سعه‌صدر داشته باشیم و جواب بدهیم و بشنویم و اجازه بدهیم قضاوت دیگر هم به کمک بیاید.

وی در پاسخ به سؤالی درباره دستاوردهای‌ سفر رییس قوه قضاییه به عراق گفت: ما 4 توافق‌نامه با عراق داریم اعم از  معاضدت مدنی کیفری استرداد مجرمین و محکومین. در این سفر یک تفاهم همکاری داشتیم که نیاز به تصویب در دولت هم ندارد بیشتر بحث‌های بشری و پژوهشی است و در توافق‌نامه هم اشاره شد.

وی در پاسخ به سؤالی درباره این‌ صحبت‌ رییس‌جمهور  که قلم‌ها را نشکنیم،  گفت:  ما حرفی نداریم. حرف حقی است و نباید اجازه دهیم اگر مخاطب خاصی پیدا کند. باید اجازه دهیم رسانه‌ها در راستای قانون فعالیت کنند اما اگر نسبت به دستگاهی دهند باید آن را تفکیک کنیم. در هفته مطبوعات باید تلاش کنیم که دهان‌های ما در انتقاد سازنده بسته نشود و قلم‌ها را اجازه دهیم به‌خوبی به حرکت درآید در محدوده قانون. از حاشیه‌ها فاصله بگیریم و اصل مطلب گم نشود. هیچ مجموعه‌ای از این مطلب طفره نمی‌رود که از آزادی قلم به قدرت در محدوده قانون باید دفاع کنیم.

وزیر دادگستری در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا در دوره حضور شما در سازمان بازرسی، این سازمان به ماجرای املاک نجومی ورود پیدا کرده بود؟ آیا آقای قالیباف حاشیه امن دارند؟ چرا سازمان بازرسی راسا وارد مواردی ازاین‌دست نمی‌شود؟ گفت: سازمان بازرسی حق ندارد گزارش‌ها را منتشر کند، دستگاه قضایی هم حق انتشار مسائل را تا قطعی شدن ندارد. سازمان بازرسی مدام کار می‌کند. برخی از این موضوعات کار شده بود و همان موقع هم پرونده شد. برخی از جواب‌های شهرداری قانع‌کننده بود، برخی نبود. برخی جواب‌های شهرداری را به دادگاه فرستادیم. این پرونده آن موقع که در سازمان بازرسی بودم، مطرح نبود و این مسئله‌ای بود که حالا دوستان به آن رسیده‌اند. مسائل زیادی داریم که الان مطرح می‌شود. سازمان بازرسی نمونه‌گیری رندم می‌کند. بازرسی دستگاه‌ها باید ثابت و سیستماتیک انجام شود. الان داریم سازوکارهایی طراحی می‌کنیم که تخلف تا زمان افشا فاصله زیادی نداشته باشد. اولاً دنبال آن هستیم که تخلف صورت نگیرد اگر هم صورت بگیرد بلافاصله افشا شود.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که در ستاد مبارزه با فساد چه اقداماتی انجام شده که هنوز شاهد فساد در کشور هستیم و چرا مردم انگار نسبت به مقادیر و میزان فسادها دارند بی‌تفاوت می‌شوند؟ گفت: اگر بی‌تفاوتی ایجاد شود، خوب نیست. بخشی از این اعداد و ارقام اعلامی، بدون پشتوانه، تحقیق و سند است. در رقابت‌های سیاسی و جناحی است که برخی اعداد و ارقام مطرح می‌شود و فضای اجتماعی را ملتهب می‌کند. این مشکل است. ولی فسادهای زیاد تا حد زیادی کنترل شده و در این تردیدی نیست. هر کسی سند و مدرکی دارد ما استقبال می‌کنیم. متأسفانه فسادهای کوچک را خیلی توفیق نداشتیم مبارزه کنیم. مردم با فسادهای کوچک مواجه‌اند. فسادهای بزرگ در رسانه‌ها می‌رود، ولی مردم با فسادهای کوچک در کوچه، خیابان و اداره درگیرند. این مشکل اساسی است که راهکار متفاوتی می‌خواهد. بخشه‌ای اداری کشور فعال‌اند تا جلوی فسادهای کوچک گرفته شود. با توسعه حقوق شهروندی، توسعه وکالت اداری، دولت الکترونیک ما را قادر به جلوگیری از فسادهای کوچک می‌کند.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا در دوره حضور شما در سازمان بازرسی، این سازمان به ماجرای املاک نجومی ورود پیدا کرده بود؟ آیا آقای قالیباف حاشیه امن دارند؟ چرا سازمان بازرسی راسا وارد مواردی ازاین‌دست نمی‌شود؟ گفت: سازمان بازرسی حق ندارد گزارش‌ها را منتشر کند، دستگاه قضایی هم حق انتشار مسائل را تا قطعی شدن ندارد. سازمان بازرسی مدام کار می‌کند. برخی از این موضوعات کار شده بود و همان موقع هم پرونده شد. برخی از جواب‌های شهرداری قانع‌کننده بود برخی نبود. برخی جواب‌های شهرداری را به دادگاه فرستادیم. این پرونده آن موقع که در سازمان بازرسی بودم، مطرح نبود و این مسئله‌ای بود که حالا دوستان به آن رسیده‌اند. مسائل زیادی داریم که الان مطرح می‌شود. سازمان بازرسی نمونه‌گیری رندم می‌کند. بازرسی دستگاه‌ها باید ثابت و سیستماتیک انجام می‌شود. الان داریم سازوکارهایی طراحی می‌کنیم تخلف تا زمان افشا فاصله زیادی نداشته باشد. اولاً دنبال آن هستیم که تخلف صورت نگیرد اگر هم صورت بگیرد بلافاصله افشا شود.

پورمحمدی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که شما در ستاد مبارزه با فساد هستید. چه اقداماتی انجام شده که هنوز شاهد فساد در کشور هستیم و مردم انگار نسبت به مقادیر و میزان فسادها دارند بی‌تفاوت می‌شوند؟گفت:

اگر بی‌تفاوتی ایجاد شود، خوب نیست. بخشی از این اعداد و ارقام اعلامی، بدون پشتوانه، تحقیق و سند است. در رقابت‌های سیاسی و جناحی است که برخی اعداد و ارقام مطرح می‌شود و فضای اجتماعی را ملتهب می‌کند. این مشکل است. ولی فسادهای زیاد تا حد زیادی کنترل شده و در این تردیدی نیست. هر کسی سند و مدرکی دارد ما استقبال می‌کنیم. متأسفانه فسادهای کوچک را خیلی توفیق نداشتیم مبارزه کنیم. مردم با فسادهای کوچک مواجه‌اند. فسادهای بزرگ در رسانه‌ها می‌رود ولی مردم با فسادهای کوچک در کوچه، خیابان و اداره درگیرند. این مشکل اساسی است که راهکار متفاوتی می‌خواهد. بخش‌های اداری کشور فعال‌اند تا جلوی فسادهای کوچک گرفته شود. با توسعه حقوق شهروندی، توسعه وکالت اداری، دولت الکترونیک ما را قادر به جلوگیری از فسادهای کوچک می‌کند.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که بسترهای اداری و مالی از اصلی‌ترین راه‌های مبارزه با فساد است. این بسترها کجاست؟ گفت: فساد اداری و مالی از هر دشمن بزرگ ضرر بیشتری دارد و اگر دشمن خارجی به ما طمع می‌کند به‌واسطه میزان فساد اداری و مالی ماست. هر چه فساد بیشتر شود، طمع دشمن بیشتر می‌شود. بسترسازان داخلی هم مفاسد اقتصادی و مالی هستند. راه درمان، بستر اصلاح، انضباط، قانون و اجرای دقیق قانون است. اگر این را حل نکنیم، پرونده‌ها، زندان‌ها، بگیروببندها چاره‌ساز نیست ولی درمان اصلی نخواهد بود. گزارش‌ها این روزها منتشر می‌شود. وقتی وارد می‌شویم می‌بینیم اساس آن بی‌انضباطی است. عدم نظارت، عدم شفافیت به مبنای اصلی است. این‌ها باید حل شود.

وی ادامه داد:‌در این دولت، تمام تلاش را روی اصلاح بسترها گذاشته‌ایم که زمان‌بر است. مثلاً نظام بانکی 90 سال سابقه دارد، جاهایی ضعف و اشکال دارد تا نقاط کور و ابهام هست، فساد هم تولید می‌شود. اعتبارات و تسهیلاتی بدون اخذ وثیقه و پشتوانه داده می‌شود. وقتی هنگام اخذ اقساط می‌شود، می‌بینیم گیرنده تسهیلات، پول ندارد. امروز اعلام می‌شود 100 هزار میلیارد تومان معوقه بانکی داریم. ما توانستیم 2-3 درصد نسبت معوقه به‌کل تسهیلات را کاهش دهیم ولی چون بهره روی آن می‌رود، عدد بزرگ‌تر می‌شود. چون نسبت معوقات به تسهیلات کاهش یافته، این دستاورد است. در نظام پول‌شویی خیلی کار شده. دبیرخانه نظام مبارزه با پول‌شویی خیلی کار کرده. با قاچاق از 3 سال پیش تاکنون 10 میلیارد دلار کاهش داشتیم. این زیرساخت‌ها جلو رفته ولی همچنان مشکل داریم. اگر این روند با جدیت ادامه یابد می‌توان خوش‌بین بود با فساد مقابله کردیم. وقتی متهمان را بازداشت می‌کنیم، این آرامش و مسکن است ولی فساد  راه خود را ادامه خواهد داد.