آیا واقعا امنیت از لوله توپ بیرون می‌آید؟

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: چند روز قبل سعید لیلاز عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران در مصاحبه‌ای با روزنامه اعتماد گفته بود:« آرامش از لوله توپ در می‌آید نه از توافق! کاغذ چیزی به تو نمی‌دهد، کاغذ هیچ چیز نمی‌دهد.» این سخنان در زمانی مطرح شد که بیش از هر دوره دیگر احتمال امضای توافق احیای برجام افزایش یافته بود؛ به همین دلیل اصولگرایان و رسانه‌هایشان به حمایت از لیلاز پرداختند و اصلاح‌طلبان او را نقد کردند.

دکتر فیاض زاهد استاد تاریخ و فعال سیاسی اصلاح طلب یکی از کسانی است که منتقد سخنان لیلاز است. او به رویداد۲۴ می‌گوید: یکی از مولفه‌های تامین آرامش و امنیت، لوله توپ و تفنگ است، اما همه آن نیست زیرا زمانی که شما اقتصاد به‌سامانی نداشته باشید، نه تنها نمی‌توانید لوله توپ قویی داشته باشید، بلکه نمی‌توانید شکم سربازی که قرار است تفنگ را بگیرد را هم سیر کنید. 

او می‌گوید: یکی از مبانی تامین امنیت سرزمینی و منافع ملی، قدرت نظامی است. در دنیای آشفته امروز، بدون داشتن لوله تفنگ و توپ نمی‌توان کاری از پیش برد. ولی تامین اقتصاد و سیر کردن شکم همان سربازی که قرار است لوله تفنگ و توپ را بگیرد هم یک اصل مهم است. وقتی جامعه از لحاظ اقتصادی دچار مشکل باشد و به جایی برسد که مردم و سرباز آن گرسنه و ناتوان باشد، بعید نیست که لوله تفنگ را به دشمن نفروشد. این اتفاق هم در ایران و هم در کشور‌های دیگر نیز رخ داده است.

بیشتر بخوانید: «تکرار می‌کنم» دیگر برش ندارد/ رضا پهلوی و حسین شریعتمداری در حذف اصلاحات تفاوتی ندارند

زاهد می‌گوید: باید بدانیم که تامین امنیت مبانی دیگری هم مانند اقتصاد، معنویت بالای سرزمیمی، قدرت پاسپورت، لبخند بر لبان مردم و ... نیز از مسائل و بنیان‌های تامین امنیت هستند. جالب است بدانید یکی از ساده‌ترین تعاریفی که برای توسعه می‌شود، توسعه بر اساس لبخند مردم است. این یعنی سرانه درآمد کشور به سطح بسیار بالایی برسد تا شاهد لبخند مردم باشیم. شما در جهان امروز نمی‌توانید صرفا با لوله تفنگ امنیت را تامین کنید، همانطور که در طول تاریخ این اتفاق به خودی خود رخ نداده است.

این فعال و کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه بودجه نظامی کشور‌های همسایه ما چندین برابر بودجه نظامی ایران است، گفت: وقتی بودجه نظامی ایران را با کشور‌های اطراف مقایسه می‌کنیم، اعداد و ارقام بسیار زیاد و وحشتناکی را مشاهده می‌کنیم. به طور مثال امارات ۵ برابر ایران برای مباحث نظامی بودجه اختصاص داده است یا اصلا آمریکا که بودجه آن با بودجه‌ای که ایران اختصاص می‌دهد اصلا قابل مقایسه نیست. اما خب این بودجه چطور تامین می‌شود؟ طبیعی است که با اقتصادی پویا و مناسب می‌توان بودجه نظامی را افزایش داد و سطح آن را هم ارتقا داد.

زاهد می‌گوید: ما حتی اگر می‌خواهیم لوله توپ خوبی هم داشته باشیم و توپ خوبی هم بیندازیم، باید اقتصاد قوی داشته باشیم، ثروتمند باشیم و توسعه متوازن را پیش ببریم. باید بتوانیم از کارخانه‌‌های خودرو، پروژه‌های مسکن، لوله‌های نفت دفاع و ... دفاع و حمایت کنیم.

او با اشاره به سخنان لیلاز مبنی بر اینکه «کاغذ چیزی به تو نمی‌دهد، کاغذ هیچ چیز نمی‌دهد» گفت: تمام معاهدات بین‌المللی هم روی کاغذ نوشته شده است، نقشه ایران هم فقط روی کاغذ است، خطوط سرزمینی روی کاغذ است. به نظر من حرف‌های سعید لیلاز بوی پوپولیسم می‌دهد و البته که طبیعی است که همان نوشته کاغذ را هم قدرت یک کشور مشخص می‌کند. امکان ندارد شما بدون داشتن اقتصادی پویا بتوانید لوله توپ قوی بسازید.

وی ادامه می‌دهد: راه داشتن اقتصادی پویا ارتباط و تعامل با جامعه جهانی است، اگر کسی بگوید ما صرفا فقط با برجام به بهشت می‌رسیم قطعا آدم پرتی است، اگرهم فردی بگوید با پاره کردن برجام به توسعه و پویایی میرسیم هم آدم پرتی است. اینکه رهبری تاکید بر گفتگو دارد، نشان‌دهنده تسلط ایشان بر مسائل است، اگر ایران به برجام برنگردد و احیا نشود، ایران نمی‌تواند وارد جامعه جهانی شود و تا دوسال دیگر در همه مسائل مثل کشتیرانی، بیمه و ... دچار مسائل و مشکلات عدیده‌ای می‌شویم.

زاهد با بیان اینکه طبق آمار‌ها ایران هر لحظه در حال فقیرتر شدن است، گفت: اگر نتوانیم در مقایسه با سایر کشور‌های دیگر مخصوصا همسایگانی که داریم، اگر نتوانیم به سطح مناسبی از رفاه و اقتصاد برسیم، نسل‌های آینده هرگز ما را نخواهند بخشید. کسی نمی‌گوید که توان نظامی ایران را کاهش دهیم، ولی با قطع ارتباط با کشور‌های دیگر به قدرت نخواهیم رسید. واقعا نمی‌دانم لیلاز با چه هدفی این سخنان شاذ را مطرح می‌کند. سعید باید از خودش بپرسد که چرا اصلاح طلبان به آن واکنش نشان دادند و رسانه‌های نهاد‌های امنیتی پشت سر او آمدند و از او حمایت کردند.