اختلال پانیک چگونه زندگی فرد را مختل می‌کند؟

رویداد۲۴ اختلال پانیک یا حمله وحشت به ترسی ناگهانی، شدید و غیرمنطقی گفته می‌شود که بدون وجود تهدید و خطر واقعی رخ داده و واکنش‌های جسمی شدید را به دنبال دارد. این حملات به شدت ترسناک بوده و هنگام وقوع فرد مبتلا گمان می‌کند که کنترل خود را از دست داده و حتی فکر می‌کند دچار حمله قلبی شده یا در حال مرگ است.  

برخی افراد در طول زندگی خود یک یا دو حمله وحشت را تجربه کرده و با رفع شرایط استرس‌آور حمله وحشت یا پانیک نیز تکرار نمی‌شود. بر اساس گزارش انجمن روان شناسی آمریکا از هر ۷۵ نفر یک نفر ممکن است حداقل یکبار حملات هراسی را تجربه کند. اما مشکل زمانی است که این حملات مکرر و غیرمنتظره به وقوع بپیوندند، به بیان دیگر اگر به مدت طولانی در ترس از چنین حمله‌ای باشید احتمالا به اختلال هراس دچار هستید.

به گزارش جامعه ۲۴، در تعریفی دیگر اختلال هراسی یا حمله‌ پانیک اینگونه تعریف شده است، ترس مداوم از وقوع حمله هراسی که بعد از تجربه نگرانی و اضطراب درباره حملات پانیک مکرر یا عوارض ناشی از آن، به مدت حداقل یک ماه یا بیشتر همراه بیمار است. اگرچه نشانه‌های این اختلال می‌توانند بسیار طاقت فرسا و ترسناک باشند، اما با مدیریت و درمان می‌توان به بهبود علائم کمک کرد. درمان اختلال هراسی یا حمله‌ پانیک در کاهش نشانه ها و بهبود کیفیت زندگی فرد بسیار موثر است.

حملات پانیک اگرچه به تنهایی برای زندگی فرد مبتلا تهدیدکننده نیستند اما وحشت‌آور بوده و به همین دلیل می‌توانند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند به همین دلیل درمان آن ضروری است.  

از آنجایی که حملات پانیک معمولا به صورت غیرمنتظره و بدون علائم هشداردهنده شروع می‌شوند می‌توانند در هر زمان و مکانی رخ دهند،‌ مثلا هنگام رانندگی، در خیابان،‌ درخواب یا در محل کار.

این حملات به صورت متناوب یا متوالی رخ می‌دهند و در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسند‌. بیمار معمولا بعد از پایان حمله پانیک احساس خستگی و فرسودگی می‌کند.

توجه به این نکته لازم است که هر حمله پانیک به صورت میانگین می‌تواند بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول بکشد با این حال علائم در موارد بسیار شدید می‌تواند بیش از یک ساعت هم ادامه یابد. تجربه هر فرد مبتلا به اختلال پانیک با دیگری متفاوت است برخی از افراد به درمان پاسخ مناسب نمی‌دهند ، برخی دیگر در یک دوره زمانی نسبتا طولانی ممکن است نشانه‌ای بروز ندهند و و در دوره زمانی دیگر دچار علائم شدید شوند.

میزان شیوع حملات پانیک

به گفته محققان سالانه حدود ۱۱ درصد از افراد حملات هراس را تجربه کرده که قریباً ۲ تا ۳ درصد از آنها به این اختلال دچار می‌شوند. با این حال غالبا این حملات در سنین زیر ۲۵ سال یا به تعبیری دیگر در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی رخ می‌دهد. با این حال کودکان از این حملات مصون نیستند و به طور کلی هر فردی می‌تواند این حملات را تجربه کند.

همچنین مطالعات نشان داده است که زنان دو برابر مردان در خطر ابتلا به اختلال پانیک هستند.

با علائم پانیک آشنا شوید

- تجربه بیش از چهار بار حمله هراسی یا پانیک

- زندگی با ترس از تجربه دوباره حمله پانیک

- حمله ترس شدید بدون هشدار قبلی و به صورت ناگهانی

- بروز علائم فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب،‌ درد قفسه سینه، گرفتگی قفسه سینه، تنگی نفس،‌ احساس خفگی،‌ سرگیجه، سبکی سر،‌ حالت تهوع، عرق کردن، لرزش، تغییر در وضعیت ذهنی مانند احساس عدم واقعیت یا از خود جدا شدن، سوزش و گزگز در دست و پا، بی‌حسی،‌ احساس عذاب،‌ احساس خطر قریب‌الوقوع‌ و ترس از مرگ قریب‌الوقوع.

عوارض حملات پانیک چیست؟

به گزارش جامعه ۲۴، اضطراب پیش بینی کننده به بیان دیگر حمله هراسی باعث ایجاد اضطراب شدید در فرد مبتلا می‌شود.

- فوبیا: فوبیا یکی دیگر از عوارض این اختلال است که به معنای ترس شدید و غیرمنطقی از مساله یا چیزی خاص است؛ مانند ترس از ارتفاع یا ترس از فضاهای بسته .

- آگورافوبیا: اگرچه از طیف فوبیاست اما نکته مهم آن است که بر اساس تحقیقات انجام شده تقریباً دو سوم افراد مبتلا به اختلال هراسی دچار این نوع از فوبیا می‌شوند،‌ اختلالی که در واقع به معنای ترس و اضطراب شدید از قرار گرفتن در اماکن یا موقعیت‌هایی است که ممکن است حمله پانیک اتفاق بیفتد.

- اجتناب از حضور در موقعیت‌های اجتماعی

- بروز مشکلات در محل کار یا مدرسه

- بروز افسردگی

- افزایش افکار خودکشی یا اقدام به آن

- اعتیاد

- مشکلات مالی

دلایل ابتلا به اختلال پانیک

تاکنون مشخص نشده است که دقیقا چه عواملی باعث ایجاد اختلال پانیک شده و حملات ناشی از آن می‌شود. با این حال محققان برخی عوامل نظیر ژنتیک،‌ استرس و اضطراب عمده،‌ ویژگی‌های فردی مانند افرادی که  خلق و خویی مستعد احساسات منفی داشته یا نسبت به استرس حساس‌تر هستند و در نهایت تغییراتی در نحوه عملکرد برخی قسمت‌های مغز را در وقوع این اختلال موثر می‌دانند.

به گزارش جامعه ۲۴، برخی عوامل می‌توانند ریسک ابتلا به اختلال پانیک و حملات هراس را افزایش دهند که این فاکتورها شامل موارد زیر است:

- داشتن سابقه خانوادگی حملات پانیک یا اختلال هراس

- مواجهه با استرس‌های شدید مانند مرگ یا بیماری جدی یکی از عزیزان

- تجربه یک حادثه آسیب‌زا مانند تجاوز جنسی یا یک حادثه غیرمترقبه و بزرگ

- بروز تغییرات عمده در زندگی بدون آنکه فرد آمادگی مواجهه با آن را داشته باشد مانند طلاق یا تولد یک نوزاد

- سیگار کشیدن یا مصرف زیاد کافئین

- تجربه تجاوز در کودکی

انواع روش‌های درمان اختلال پانیک

برای درمان اختلال پانیک حتما به یک روان‌درمان‌گر مراجعه کنید زیرا یک روش درمانی مناسب می‌تواند به کاهش شدت و دفعات این حملات منجر شده و به بهبود عملکرد شما در زندگی کمک کند.

روان درمانی به عنوان اولین و موثرترین روش درمانی برای درمان این اختلال محسوب می‌شود. این روش به شما کمک می‌کند که این حملات را درک کرده و نحوه مقابله با آن‌ها را فرابگیرید.

درمان رفتاری- شناختی موثرترین روش روان‌درمانی در بهبود این اختلال است که به بیمار کمک می‌کند به تدریج علائم این حملات را به شکلی ایمن کنترل کرده و بر ترس از موقعیت‌های به دلیل احتمال حمله پانیک غلبه کند.

دارو درمانی و استفاده از داروهای ضد پانیک بر اساس شدت حملات می‌تواند به کاهش نشانه‌های این اختلال و حملات ناشی از آن منجر شود. با این حال بیمار و اطرافیان او باید آگاه باشند که این اختلال به سرعت درمان نمی‌شود و قطعا نیاز به گذشت زمان دارد.