وبا؛ راههای ابتلا و علائم
رویداد۲۴ علی مختاری مسئول بیماریهای واگیر مرکز بهداشت والفجر شیراز: "وبا" که در گذشته منجر به اپیدمی و مرگهای فراوانی شده، امروزه هم وجود دارد و عامل ایجاد آن یک باکتری به نام "ویبریوکلرا" است؛ میکروبی که از طریق مدفوع فرد آلوده، به منابع آب یا غذای انسان منتقل شده و افراد را مبتلا میکند. بنابراین، وبا ارتباط مستقیم با آب و موادغذایی که به شکل خام مصرف میشود، دارد.
مختاری با اشاره به این نکته که در سدههای گذشته این بیماری منجر به مرگ میشد، تشخیص به موقع و درمان صحیح را عامل موثر در کاهش مرگ براثر وبا تا کمتر از یک درصد دانست و گفت: بیشترین موارد ابتلا به این بیماری در عصر حاضر مربوط به کشورهای آفریقایی و آسیایی است که از سیستم دفع بهداشتی فاضلاب و آب شرب سالم، بی بهرهاند.
این کارشناس بیماریهای واگیر خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه شایع ترین راه انتقال بیماری وبا از طریق افراد مبتلا، آب، سبزی و میوه آلوده است، با رعایت نکات ساده بهداشتی از جمله شست و شوی صحیح دست ها، میوه ها و سبزی ها، بیماری وبا به آسانی قابل پیشگیری است.
مختاری گفت: میکروب عامل ایجاد این بیماری بعد از راه یافتن به بدن از طریق آشامیدن آب ناسالم یا سبزی و میوه و ... غیربهداشتی، خود را به روده رسانده و با ترشح سم "توکسین" موجبات فلج موضعی را فراهم کرده و جذب آب و املاح در روده را به شدت کاهش و میزان دفع این مواد را به شدت افزایش میدهد.
نشانهها
او خاطرنشان کرد: مهمترین نشانه بیماری وبا، اسهال آبکی شدید و متوسط با دفعات غیرقابل شمارش است، اما در افراد استفراغ بدون حالت تهوع، گرفتگی عضلات پشت ساق پا و عطش فراوان دیده شده و از طرفی فرد مبتلا تب ندارد و همراه مدفوع، خون دفع نمیکند.
مختاری اضافه کرد: فرد مبتلا به وبا ابتدا، از احساس پُر بودن و صدای غرغر شکم، ابراز ناراحتی میکند و پس از آن شاهد دفع آبکی شدید و شبیه دانه برنج و بسیار بد بو است.
بیشتربخوانید: آمار خطرناک مبتلایان به وبا/ ابتلای ۱۳ نفر در یکی از استانهای ایران
راه انتقال
این کارشناس بیماریهای غیرواگیر، مصرف آب آلوده به مدفوع را راه اصلی ابتلا به وبا دانست و گفت: آلودگی آب توسط مدفوع به طور ثانوی، دفع ناصحیح فاضلاب و نشت آن به آب آشامیدنی منابع آب حفاظت نشده مانند چاه ها، دریاچه ها، استخرها، جوی ها، ایجاد میشود.
او با بیان اینکه دیگر آشامیدنیهای آلوده هم در ابتلا تاثیرگذار است، گفت: مصرف خوراک آلوده به ویژه سبزی و میوههایی که با آب آلوده آبیاری و شسته شده باشد، یا موادغذایی پخته شدهای که بعد از طبخ آلوده به میکروب شده باشد، در انتقال بیماری نقش دارد.
مختاری با تاکید براینکه تماس مستقیم دست با ترشحات اسهالی بیمار مبتلا به وبا، استحمام یا شست و شوی لوازم آشپزخانه با آب آلوده، یخ تهیه شده با آب آلوده به میکروب، غذاهای دریایی خام یا نیمپخته و .... از راههای انتقال وبا است، گفت: در کودکانی که با شیرمصنوعی تغذیه میشوند، آلودگی بطری شیر و اجزای آن میتواند منجر به انتقال بیماری شود.
پیشگیری
این کارشناس بیماریهای غیرواگیر، پیشگیری از ابتلا به وبا را با راهکارهایی ساده، امکانپذیر دانست و اولین نکته را جوشاندن آب شرب به مدت یک دقیقه، بیان کرد و گفت: شست و شوی دستها قبل از تهیه و توزیع و مصرف غذا و بعد از رفتن به توالت میتواند از انتقال این بیماری جلوگیری کند.
او به شهروندان توصیه کرد که حتما دستهای خود را بعد از دست زدن به مواد غذای خام نظیر سبزی، گوشت، ماهی و مرغ، به خوبی بشویند و گفت: به شهروندان توصیه میشود که اکیدا از خرید و مصرف اغذیه حتی غذاهای پخته شده از دستفروشان، جدا خودداری کنند.
مختاری، با اشاره به اینکه یخ آلوده از منابع مهم در انتقال وبا محسوب میشود، گفت: شهروندان به ویژه در هنگام سفر، جدا و اکیدا از مصر یخ غیربهداشتی خودداری کنند و همواره قبل از مصرف سبزی و میوه؛ از شست و شو و ضدعفونی شدن این مواد، اطمینان کسب کنند.
این کارشناس بیماریهای واگیر علوم پزشکی شیراز، تنها راه تشخیص ابتلا به بیماری وبا را، شناسایی میکروب عامل بیماری در نمونه مدفوع فرد اعلام و اضافه کرد: فرد مواجه به علائم بیماری وبا، به ویژه اسهال حاد آبکی، بدون هیچگونه خوددرمانی باید به مراکز بهداشتی مراجعه کند؛ قبل از مراجعه اگر قادر به نوشیدن است تنها مایعات سالم به ویژه "محلول او آر اس" استفاده کند.
مختاری خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه شایع ترین راه انتقال بیماری وبا و بیماری های اسهالی از طریق آب، سبزی ها و میوه های آلوده است، با رعایت نکات ساده بهداشتی، بیماری وبا به آسانی قابل پیشگیری است.