بررسی شرایط انگلیس پس از استعفای تراس/ رقابت جنجالی جانسون – سوناک
رویداد۲۴ خبرفوری نوشت: عمر نخست وزیری لیز تراس از عمر یک کاهو هم کمتر بود. این عبارتی که یکی از کمدینهای مشهور بی بی سی در مورد نخست وزیر سابق انگلیس به کار برد، شاید یکی از گویاترین عبارتهای به کار رفته در مورد او است. عمر کوتاه نخست وزیری لیز تراس باعث شگفتی بسیاری از بریتانیاییها شد. از همان ابتدا مشخص بود خانم نخست وزیر کار سختی در پیش دارد، اما کسی فکر نمیکرد عمر دولت او اینقدر کوتاه باشد.
چرا عمر دولت لیز تراس کوتاه بود؟
همه میدانستند بوریس جانسون نباید استعفا میداد. او کارنامه نسبتا خوبی داشت و اگر اقدامات غیردیپلماتیک مربوط به زندگی شخص اش را کنار میگذاشت میتوانست تا زمان برگزاری انتخابات پارلمان نخست وزیر بماند. با این حال، کودتای داخلی حزب محافظه کار و فشار رسانهها باعث شد بوریس جانسون استعفاء داده و لیز تراس که رابطه نسبتا خوبی هم با جانسون داشت نخست وزیر شود.
مشکل بزرگ دولت تراس نه اقتصادی یا اجتماعی بلکه حزبی بود. او به هیچ وجه نتوانسته بود حزب محافظه کار را با خود همراه کند. حداقل دو جبهه گسترده در داخل حزب با او مشکل داشتند. دسته اول طرفداران بوریس جانسون بودند. اگرچه لیز تراس در رقابت با سوناک، خود را ادامه دهنده راه بوریس جانسون معرفی کرد و در ظاهر توانست حمایت جانسون را بگیرد، اما نخست وزیر اسبق انگلیس زیرکتر از آن بود که در دام تراس بیفتد. او ابتدا از تراس حمایت کرد تا از شر ریشی سوناک خلاص شود و بعد با پشت کردن به تراس از تعداد حامیان او کاست. بنابراین، لیز تراس در قدم اول از جذب حمایت تیم جانسون ناکام ماند. از آن سو، ریشی سوناک و جناح به اصطلاح مخالف حزب محافظه کار نیز با سیاستهای لیز تراس همراهی نکردند و باعث شدند اسب چالاک دولت او در همان ابتدای عمرش زمینگیر شود.
بیشتر بخوانید: واکنش بایدن به استعفای لیز تراس از نخست وزیری انگلیس
حالا بسیاری از ناظران معتقدند بوریس جانسون به قدرت باز میگردد. بسیاری اقدامات غیراخلاقی او را فراموش کرده و معتقدند او باید کارهای ناتمام خود را به پایان برساند. بوریس جانسون احتمال بازگشتش به قدرت را رد نکرده است. ناظران معتقدند پادشاه جدید بریتانیا با او رابطه نسبتا خوبی دارد و به دیدگاهها و سیاست هایش علاقهمند است. بیشتر اعضای ارشد حزب محافظه کار سابقا در دولت جانسون پست داشته اند و به اصطلاح در تیم او هستند. از این رو، او حمایت بسیاری از اعضای حزب را با خود دارد.
با این حال، جانسون برای بازگشت کار خیلی راحتی هم ندارد. جناح مخالف حزب محافظه کار به رهبری ریشی سوناک که با استعفای خود روند سقوط جانسون را فراهم کرد، آماده مقابله با جانسون است. طبق گزارش برخی خبرگزاریها گروهی از اعضای ارشد و متنفذ حزب محافظه کار که در کابینه جانسون هم پست و مقامی داشتند، از سوناک حمایت میکنند. گاوین ویلیامسون، وزیر سابق آموزش و پرورش یکی از این افراد است.
نظرسنجیها از همین حالا در مورد رقابت احتمالی جانسون و سوناک آغاز شده اند. برخی نظرسنجیها شانس سوناک را بیشتر دانسته و برخی نیز شانس جانسون را بیشتر میدانند. از بین ۳۵۷ نماینده محافظه کار پارلمان حدود ۱۴۸ نماینده به جانسون رای عدم اعتماد دادند، اما در حال حاضر نظر بسیاری از آنها برگشته است و به نظر میرسد اوضاع برای بوریس جانسون هر لحظه در حال بهتر شدن است.
زنی که میتواند معادلات را به هم بزند
بر اساس شواهد، برخی رقبای دیگر هم در حزب محافظه کار وجود دارند که میتوانند سرنوشت انتخابات را تغییر دهند. پنی موردانت، وزیر جنگ اسبق انگلیس و یکی از اعضای متنفذ حزب محافظه کار یکی از این افراد است. او در انتخابات قبل تا آستانه رسیدن به دور نهایی هم رسید، اما موفق به پیروزی نشد. اندک اعضای حزب محافظه کار گمان دارند که موردانت میتواند از طریق جذب اعضای میانه رو حفظ محافظه کار و به خصوص موافقان لیز تراس که هم با جانسون و هم با ریشی سوناک مخالفند، به رقابتهای انتخاباتی بازگردد یا تنور آن را داغتر کند، اما به نظر میرسد شانس موردانت در رقابت با سوناک و جانسون کمتر است چرا که تعداد این نمایندگان به اصطلاح میانه رو زیاد نیست.
آنچه مشخص است این است که هر سیاستمداری که بتواند لابی بهتری داشته و نمایندگان بیشتری را با خود همراه کند راحتتر میتواند نخست وزیر انگلیس شود. در این میان نباید از نقش اتفاقات نیز غافل شد. در بسیاری از جریانهای سیاسی این اتفاقات غیرقابل پیش بینی و لحظات تاثیرگذار هستند که تعیین کننده اند. احتمالا اتفاقات ریز و درشتی که در چند روز آینده رخ دهند، میتوانند سرنوشت سیاسی انگلیس را تعیین کند.