اینترنشنال بیزینس تایمز بررسی کرد
روابط ایران و عربستان در دوره پسااوباما
زمانی که باراک اوباما در ماه ژانویه کاخ سفید را ترک کند، پس از سال‌ها بازسازی رویکرد واشنگتن در منطقه، جنگ قدرت مخاطره‌آمیزی را میان عربستان و ایران به‌جای خواهد گذاشت. بعد نوبت دونالد ترامپ خواهد بود و تهران متحد نامحتملی را در میان جمهوری خواهان خواهد داشت که تهدید کرده کل چشم‌انداز سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه را واژگون خواهد کرد.
رویداد۲۴- زمانی که باراک اوباما در ماه ژانویه کاخ سفید را ترک کند، پس از سال‌ها بازسازی رویکرد واشنگتن در منطقه، جنگ قدرت مخاطره‌آمیزی را میان عربستان و ایران به‌جای خواهد گذاشت. بعد نوبت دونالد ترامپ خواهد بود و تهران متحد نامحتملی را در میان جمهوری خواهان خواهد داشت که تهدید کرده کل چشم‌انداز سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه را واژگون خواهد کرد.
به گزارش رویداد۲۴ به نقل از اینترنشنال بیزینس تایمز، دولت اوباما در عین انتقاد از پادشاهی عربستان، از تلاش‌های سیاسی سعودی‌ها در سراسر خاورمیانه، اغلب به بهای ایران حمایت می‌کرد. توافق هسته‌ای چندجانبه دولت اوباما با ایران اما منجر به سطوح بی‌سابقه مذاکره میان مقامات غربی و ایران شد و تحریم‌های اقتصادی چندین ساله علیه ایران را لغو کرد.
انتظار می‌رود رئیس‌جمهور تازه انتخاب‌شده آمریکا از میزان مداخلات آمریکا در خاورمیانه بکاهد. باوجودآنکه شاهد گرمی روابط ایران-آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ نخواهیم بود، نبود واشنگتن در خاورمیانه می‌تواند به نفع ایران و روند گسترش نفوذ آن باشد.
عربستان با اکثریت سنی و ایران با اکثریت شیعه مدت‌ها است که گرفتار آنچه تحلیل گران «جنگ سرد خاورمیانه» نامیده‌اند، هستند. این دو قدرت رقیب تاکنون وارد درگیری مستقیم نظامی نشده‌اند اما حامی جنبش‌ها و تحرکات سیاسی و نظامی مخالف هم هستند.
دولت اوباما اغلب تحرکات متحد با تهران را مورد سرزنش قرار می‌داد و از متحدان ریاض حمایت می‌کرد. درعین‌حال اوباما در سطح دیپلماتیک با پشتکار فراوان برای توافق تاریخی هسته‌ای ایران جنگید و درنهایت توانست ایران و پنج کشور دیگر را در این زمینه همراه کند.
ترامپ اما از این توافق به‌عنوان نیرومحرکه کمپین خود استفاده کرد و در طول مبارزات انتخاباتی خود جایگاه سخت‌گیرانه‌ای علیه ایران اتخاذ کرد و به همین جهت مورد تحسین محافظه‌کاران قرار گرفت. وی وعده پاره کردن توافق هسته‌ای را داد و تهدید کرد که اگر ناوهای ایرانی ناوگان دریایی آمریکا را تحریک کنند، به آن‌ها شلیک خواهد کرد.
این در حالی است که عمق حمایت ترامپ از متحد سنتی آمریکا در خاورمیانه مشخص نیست. ترامپ عربستان و دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس را مورد انتقاد قرار داده که از ذخایر نفتی هنگفت خود هرروز ثروتمندتر می‌شوند و درعین‌حال بدون پرداختن بهایی، از تضمین‌های امنیتی آمریکا بهره می‌برند.
یکی از مسائل مهم برای عربستان این است که دولت ترامپ چگونه برنامه‌ای برای رسیدگی به نیروهای سیاسی و نظامی نیابتی ایران در منطقه دارد. آمریکا در حال حاضر نیروهای داعش در سوریه را هدف قرار می‌دهد اما از گروه‌های مخالف در این کشور حمایت می‌کند. هر دوی این گروه‌ها مخالف بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه هستند. ریاض امید داشت که دولت هیلاری کلینتون تعهدات نظامی خود برای حمایت از شورشیان در سوریه و مخالفان در یمن را افزایش دهد.
اما پیروزی ترامپ تردید جدی را در مورد نقش‌آفرینی آتی نظامی آمریکا در خاورمیانه به وجود آورده است.
کنت پولاک از مرکز خاورمیانه اندیشکده بروکینگز در واشنگتن گفت: «دونالد ترامپ دست به هر کاری که زده کاملاً برخلاف چیزی بوده تا از سیاست‌مداران و سیاست آمریکا دیده بودیم. فکر می‌کنم کاملاً روشن است که دولت ترامپ هیچ نیتی برای رفتن به جنگ در یمن یا افزایش کمک به عربستان را ندارد.»
ترامپ روز سه‌شنبه در مصاحبه با نیویورک‌تایمز، زمانی که گفت «فکر نمی‌کنم که ما باید دولت سازی کنیم» این موضع غیرمداخله گرایانه را تأیید کرد. وی از تعهد به حمایت از اسد سخنی به میان نیاورده اما از همکاری با همتای روسی خود، ولادیمیر پوتین گفته که از رئیس‌جمهور سوریه حمایت می‌کند و نیروهایش در سوریه معمولاً با ایران و متحدانش همکاری می‌کنند.
این در حالی است که تردیدها در مورد پیام‌هایی که ترامپ ارسال می‌کند، می‌تواند به نفع عربستان باشد. اگر دولت بعدی آمریکا ضربه زدن به توافق هسته‌ای ایران را به‌عنوان یک هدف انتخاب کند، تهران خود را در تقابل با واشنگتن خواهد یافت.
بااین‌حال بسیاری از کارشناسان معتقدند هنوز خیلی زود است که بگوییم ترامپ و دولت آینده آنچه توانمندی‌هایی خواهند داشت. اظهارات متضادی که وی قبل و بعد از پیروزی‌اش در انتخابات مطرح کرده باعث شده هم متحدان و هم دشمنان آمریکا منتظر نشانه قطعی از یک مسیر مشخص در سیاست خارجی سال آینده ایالات‌متحده باشند.
