دلیل دو قفله شدن ترافیک تهران چیست؟

رویداد۲۴- تهران قفل شده است. اتفاقی که در یک ماه اخیر چندین بار تکرار شد و همیشه توجیهی از سوی مسئولان درباره آن عنوان شد. گاهی بارش‌های فصل سرد سال به‌عنوان دلیل اصلی مطرح شد و گاه بازگشت شهروندان از سفر. امروز هم رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ تعطیلات پایانی ماه صفر را عامل دیگری برای افزایش ترافیک در معابر پایتخت عنوان کرد. اما دلیل اصلی در کلاف سردرگم شدن تهران چیست؟

محسن سرخو، رئیس کمیته حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران درباره وضعیت ترافیک تهران به رویداد۲۴گفت: زمانی که واقعه خاص جوی اتفاق می‌افتد به لحاظ اینکه بعضی از رانندگان قوانین را رعایت نکنند یا تعداد خودروها بیشتر از روزهای عادی است ترافیک سنگین طبیعی است. اما در روزهایی که پدیده جوی خاصی نداریم و هیچ رخداد خاصی پیش نیامده است، ترافیک سنگین و غیرمتعارف به نظر غیرعادی است.

به گفته سرخو دلیل این مسئله را باید در کنترل چراغ‌های راهنمایی و رانندگی و همچنین وضعیت حمل‌ونقل عمومی جست‌وجو کرد. همچنین بحث فرهنگی در ترافیک نیز بسیار مؤثر است. برای مثال زمانی که تصادف رخ می‌دهد لازم است شهروندان به این موضوع آگاه باشند که بعد از تصادف باید خودروها را کنار برد و معبر را باز کرد. چند لحظه مسدود شدن معبر در بزرگراه‌ها باعث ایجاد ترافیک در کل بزرگراه و همچنین سرایت ترافیک به بزرگراه‌های مرتبط می‌شود.

به اعتقاد سرخو، ممکن است چند عامل مختلف دست‌به‌دست هم دهند و درنهایت منجر به ترافیک شهری و قفل شدن معابر شوند. اما ترافیک‌های اخیر تهران نه حاصل بارش بودند و نه بازگشت حجم بالایی از خودروهای سفرکرده به شهر.

همچنین این عضو شورای شهر تهران درباره علت خالی ماندن ایستگاه‌های تاکسی در شهر و در راستای آن فعالیت مسافربرهای شخصی در سطح شهر گفت: زمانی که ترافیک سنگین همه معابر اصلی شهر را در بر گرفته است این موضوع طبیعی است که تاکسی‌ها هم در ترافیک مانده باشند و با تأخیرهای طولانی به ایستگاه‌های خود بازگردند.

وی درباره راهکار اساسی حل مشکل ترافیک در سطح شهر معتقد است؛ راهکار اساسی و امن درباره ترافیک تهران درنهایت گسترش حمل‌ونقل عمومی است. مترو، اتوبوس‌های بی آر تی و دیگر منابع حمل‌ونقل عمومی می‌توانند به بهبود شرایط ترافیک شهری کمک کنند. از همین روست که سازوکارهای گسترش حمل‌ونقل عمومی هم در دستور کار شهرداری تهران قرار دارد و طبق برنامه 5 ساله شهرداری اجرا خواهد شد.

او با تاکید بر توسعه حمل و نقل ریلی در تهران گفت: مترو، شبکه انبوه بر پایتخت است و در داخل تهران 540 کیلومتر و در حومه تهران 200 کیلومتر و در مجموع 740 کیلومتر خط مترو لازم داریم، در صورتی که در ابتدای سال 92 تنها 152 کیلومتر خط مترو داشتیم.

این در حالی است که یک کارشناس شهری در گفت‌وگو با رویداد۲۴ گفت: حمل‌ونقل شهری مفهومی است که در مطالعات جهانی با عنوان جابجایی هوشمند بررسی می‌شود و باید در شهرهای امروزی و جمعیت بالا روش‌های جابجایی جایگزین را به کار بندیم. این در حالی است که برنامه‌ریزی‌های کلان شهرداری کاملاً به این موضوع بی‌توجه است. برنامه‌ریزی‌های شهرداری  تنها در راستای مطالعات علمی نیست بلکه کاملاً سلیقگی اعمال می‌شود.

مهدی برادران خلخالی با اشاره به روش‌های شهرسازی گفت: چندطبقه کردن اتوبان‌ها و افزودن پل‌های متعدد در ساخت معابر شهری نه‌تنها مشکل ترافیک تهران حل نمی‌شود بلکه راه را برای ورود خودروهای شخصی به معابر باز می‌کند و شهروندان بیش‌ازپیش تشویق می‌شوند که از خودروهای خصوصی خود استفاده کنند تا حمل‌ونقل عمومی.

از سویی دیگر برادران با اشاره به گسترش زیرساخت‌های اینترنت و ترویج فرهنگ استفاده از اینترنت در جهت پیشبرد خریدهای روزانه و همچنین ارائه خدمات شهری از طریق اینترنت گفت: هر قدر فرهنگ استفاده از اینترنت گسترش پیدا کند و ساختارهای لازم آن تبیین شود از تعداد سفرهای غیرضروری شهروندان کاسته می‌شود و درنهایت ترافیک شهری کاهش پیدا می‌کند.

به گفته وی در شهرهای توسعه‌یافته در بعضی از معابر ترافیک‌های کنترل شده ایجاد می‌شود تا شهروندان از خودروهای شخصی استفاده نکنند و تمایل به استفاده از حمل‌ونقل عمومی افزایش پیدا کند. این موضوع اما در کشورهایی که از چنین راهکاری استفاده می‌کنند به دلیل گسترش حمل‌ونقل عمومی بازده بالایی دارد و نتیجه‌بخش است درحالی‌که در مدیریت شهری فعلی حمل‌ونقل عمومی جایگاه نامناسبی دارد و از موقعیت قابل دفاعی برخوردار نیست.