کدام دارو‌ها باعث معده درد می‌شوند؟

رویداد۲۴ | سیما صابری: درد یا ناراحتی معده مرتبط با دارو یک مشکل رایج است. برای برخی افراد، برخی از دارو‌های تجویزی یا بدون نسخه (OTC) ممکن است این عارضه جانبی را داشته باشند. اگر به بیماری التهابی روده (IBD) مبتلا هستید، اجتناب از دارو‌هایی که می‌توانند منجر به این نوع مشکلات معده شوند، مهم است. این امر به ویژه در صورتی صادق است که قبلاً سابقه مصرف دارو‌هایی که باعث تحریک دستگاه گوارش شده‌اند، داشته باشید. در این مقاله برخی از دارو‌های تجویزی و بدون نسخه که به احتمال زیاد باعث درد و ناراحتی معده می‌شوند، بحث می‌شود.

مسکن‌ها و تب‌بر‌ها

انواع خاصی از دارو‌های ضد درد در صورت مصرف مکرر یا در دوز‌های بالا باعث تحریک معده می‌شوند.

داروهای NSAID‌

دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای درد‌های روزمره استفاده می‌شوند و می‌توان آن‌ها را بدون نسخه خریداری کرد. در دسترس بودن و محبوبیت آن‌ها احتمالاً دلیلی است که آن‌ها همچنین شایع‌ترین علت تحریک معده مرتبط با دارو هستند. NSAID‌ها بر روی پوشش معده که مخاط نامیده می‌شود تأثیر می‌گذارد و با از بین بردن ترکیباتی به نام پروستاگلاندین، درد و التهاب را کاهش می‌دهند. پروستاگلاندین‌ها در فرآیند التهابی نقش دارند. بدون آن، سطح درد و التهاب کاهش می‌یابد. با این حال، پروستاگلاندین‌ها همچنین کلید فرآیند مهم دیگری هستند که در معده انجام می‌شود: ایجاد و نگهداری از مخاط محافظ.

بیشتر بخوانید: تفاوت بین سوزش سر دل، رفلاکس اسیدی چیست؟

مخاط حاوی سلول‌هایی است که مخاط تولید می‌کنند، ماده‌ای به رنگ زرد مایل به سفید که معده را می‌پوشاند و از آن در برابر شیره‌های گوارشی محافظت می‌کند. NSAID‌ها تولید مخاط را مختل می‌کنند که منجر به ضعف در لایه مخاطی می‌شود. این نازک شدن لایه مخاطی باعث می‌شود که آنزیم‌های گوارشی معمولی پوشش معده را تحریک یا ملتهب کنند. هنگامی که در پوشش معده التهاب وجود دارد، به آن گاستریت می‌گویند و وقتی که التهاب پیشرفت می‌کند می‌تواند منجر به خونریزی، زخم (زخم در پوشش معده) یا به ندرت سوراخ شدن معده شود.

برخی از افراد پس از مصرف NSAID‌ها بیشتر در معرض خطر ابتلا به تحریک معده هستند. این امر شامل افراد مسن یا کسانی است که قبلاً سابقه مشکلات معده دارند. افراد مسنی که برای درد و التهاب ناشی از آرتریت یا سایر بیماری‌ها به طور منظم از NSAID استفاده می‌کنند در معرض خطر تحریک معده هستند. سابقه زخم معده یا گاستریت نیز با خطر بیشتر عوارض پس از مصرف NSAID همراه است. در برخی موارد، ممکن است دارو‌هایی تجویز شوند که می‌توانند به محافظت از پوشش معده در برابر اثرات منفی NSAID‌ها کمک کنند.

استامینوفن

به گزارش رویداد۲۴ تیلنول (استامینوفن) یک داروی ضد درد جایگزین OTC است. این دارو یک NSAID نیست، بنابراین احتمال کمتری دارد که باعث تحریک معده شود. با این حال، برخی تحقیقات نشان داده است که افرادی که دوز‌های بالاتر تیلنول مصرف می‌کنند ممکن است مشکلات معده را نیز تجربه کنند. نکته مهم این است که دوز‌های بالای تیلنول نیز با سمیت کبدی مرتبط است. به این دلایل، همیشه باید کمترین دوز موثر تیلنول را مصرف کنید و هرگز از دوز ذکر شده روی بسته بندی تجاوز نکنید.

آنتی بیوتیک‌ها

آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند تعادل طبیعی باکتری‌ها را در معده شما بر هم بزنند. همه آنتی بیوتیک‌ها به طور بالقوه می‌توانند باعث مشکلات معده مانند حالت تهوع و درد شوند. بیشتر اوقات، این علائم موقتی هستند. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خاص، به‌ویژه پنی‌سیلین‌ها و سفالوسپورین‌ها، می‌تواند باعث رشد بیش از حد باکتری‌های Clostridioides difficile شود.

آنتی اسید‌ها

برخی از آنتی اسید‌ها حاوی هیدروکسید آلومینیوم به عنوان یکی از مواد اصلی فعال هستند. آنتی اسید‌ها برای مدت زمان کوتاهی، ۳۰ تا ۶۰ دقیقه، عمل می‌کنند. پتانسیل اثر برگشتی بعد از بین رفتن آن وجود دارد، جایی که اسید معده بیشتری تولید می‌شود. دارو‌های حاوی این دارو در صورت استفاده طولانی مدت نیز می‌توانند منجر به یبوست شوند. آنتی اسید‌ها همچنین می‌توانند باعث تاخیر در تخلیه معده شوند. تاخیر در تخلیه معده به این معنی است که عضلات معده کند می‌شوند و غذا با سرعتی که باید از معده خارج نمی‌شود. برای افراد مبتلا به گاستروپارزی، اختلالی که باعث تاخیر در تخلیه معده می‌شود، دارو‌هایی که این اثر کندی را افزایش می‌دهند، می‌توانند مشکلات قابل توجهی ایجاد کنند.

مکمل‌های آهن

مکمل‌های آهن زمانی بهتر جذب می‌شوند که با معده خالی مصرف شوند. با این حال، این می‌تواند منجر به مشکلات معده در برخی افراد شود. گاستریت ناشی از قرص آهن یک عارضه نادر، اما بالقوه جدی مصرف مکمل آهن است. تصور می‌شود که مکمل‌های آهن می‌توانند در بدن اکسید شوند و باعث آسیب به معده و مری شوند.

داروهای ضد اسهال

دارو‌های ضد اسهال شامل دارو‌های بدون نسخه حاوی بیسموت ساب سالیسیلات مانند Pepto Bismol، Maalox و Kaopectate است. انواع دیگر دارو‌هایی که ممکن است برای درمان اسهال استفاده شوند عبارتند از:

متاموسیل (پسیلیوم)

ایمودیوم (لوپرامید)

تسکین چند علامت ایمودیوم (سایمتیکون)

دارو‌های آنتی کولینرژیک

دارو‌های آنتی کولینرژیک برای درمان افسردگی، اختلالات خواب و بی اختیاری استفاده می‌شود. آن‌ها همچنین می‌توانند به تسکین درد مرتبط با حساسیت احشایی یا درد عملکردی شکم کمک کنند، که درد مزمن یا عود کننده معده است که توسط هیچ ناهنجاری فیزیکی ایجاد نمی‌شود. برخی از دارو‌های موجود در این دسته عبارتند از: ضد افسردگی‌های سه حلقه ای، باربیتورات ها، شل کننده‌های عضلانی و بنزودیازپین ها. این دسته همچنین شامل آنتی هیستامین معمولی OTC بنادریل (دیفن هیدرامین) می‌شود.

مسدود کننده‌های H ۲

آنتاگونیست‌های گیرنده H ۲ برای درمان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) استفاده می‌شود. برخی از این دارو‌ها ممکن است تخلیه غذا از معده را به تاخیر بیندازند. با این حال، سایر آنتاگونیست‌های گیرنده H ۲ ممکن است اثر معکوس داشته باشند و سرعت تخلیه غذا از معده را افزایش دهند. اثرات دقیق دارو‌های منفرد هنوز تحت مطالعه است.