رویداد ۲۴ حسین فلاحی: وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین (پهپادها) که معمولاً به عنوان هواپیما‌های بدون سرنشین شناخته می‌شوند، با توانایی خود در انجام وظایف مختلف، امروزه انقلابی در بخش نظامی و غیرنظامی ایجاد کرده اند. در میان پهپاد‌های مبتکرانه‌ای که در سال‌های اخیر ظهور کرده اند، پهپاد شاهد-۱۹۱ ساخت ایران به دلیل قابلیت‌های پیشرفته و اهمیت استراتژیک بطور قابل توجهی مورد توجه قرار گرفته است. در این گزارش به بررسی ویژگی‌های کلیدی، کاربرد‌ها و تأثیر پهپاد شاهد-۱۹۱ بر صنعت دفاعی ایران می‌پردازیم.

پهپاد پنهانکار شاهد ۱۹۱ ایران

پهپاد صاعقه یک نسخه کوچکتر و متمایز است که از پهپاد لاکهید مارتین آرکیو-۱۷۰ سنتینل (RQ-۱۷۰ Sentinel) الهام گرفته شده است. پس از آن که ایران در سال ۲۰۱۱ یک فروند پهپاد لاکهید مارتین آرکیو-۱۷۰ سنتینل آمریکایی را در خاک خود تحت کنترل درآورد، این پهپاد توسط مهندسان نظامی ایران مهندسی معکوس شد.

پهپاد شاهد-۱۹۱ که با نام صاعقه ۲ نیز شناخته می‌شود، مانند شاهد-۱۸۱ نسخه ۶۰ درصدی شاهد-۱۷۱ است. اما پهپاد شاهد-۱۹۱ به جای موتور پیستونی از موتور توربوجت استفاده می‌کند. سطح مقطع راداری در شاهد-۱۹۱ به دلیل استفاده از موتور توربوجت کوچکتر است و بمب‌های سدید در داخل بدنه پهپاد قرار می‌گیرد.

رهبر انقلاب در کنار سردار حاجی زاده در حال بازدید از پهپاد لاکهید مارتین آرکیو-۱۷۰ سنتینل آمریکایی

پهپاد شاهد-۱۹۱ که توسط صنایع هوایی شاهد ایران طراحی و تولید شده است، دارای مجموعه‌ای از قابلیت‌های پیشرفته است که کارایی و توان عملیاتی آن را افزایش می‌دهد. شاهد-۱۹۱ نمونه‌ای از هواپیمای جنگی بدون سرنشین شاهد صاعقه با بال پرنده توربوفن/پیستونی است.

قابلیت رادارگریزی شاهد ۱۹۱ ایران

شاهد-۱۹۱ دارای سقف پروازی بالاتر و همچنین مشخصات رادارگریز بیشتری است و به همین دلیل یک مکان داخلی برای حمل سلاح طراحی شده است تا به ویژگی‌های رادارگریز این پهپاد در حین انجام ماموریت‌های رزمی کمک کند.

تسلیحات پهپاد شاهد ۱۹۱ ایران

صاعقه ۲ توانایی حمل دو بمب سدید-۳۴۲ را در جایگاه تسلیحات داخلی خود دارد. بر اساس تصاویر منتشر شده به نظر می‌رسد این پهپاد از سامانه الکترواپتیک عقاب ۴ استفاده می‌کند.

رادار پهپاد شاهد ۱۹۱ ایران

نوعی رادار SAR به نام ابصار (Absar) به طور اختصاصی برای این پهپاد ساخته شده است که در محل دوربین نصب می‌شود و امکان جستجوی اشیا را در قالب تصویربرداری سه بعدی فراهم می‌کند.

موتور شاهد ۱۹۱ ایران

شاهد-۱۹۱ از یک موتور مینی توربوجت با قدرت ۱۰۷۸.۸ نیوتن یا  طلوع ۱۰ ساخت استفاده می‌کند. شایان ذکر است که موتور توربوجت ۸۹۴ ساخت نیروی هوافضای سپاه و موتور توربوجت طلوع ۱۰ ساخت وزارت دفاع ایران است.

سابقه عملیاتی پهپاد شاهد ۱۹۱

پهپاد شاهد-۱۹۱ به طور گسترده توسط ایران در کاربرد‌های مختلف در سراسر خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفته است. این عملیات‌ها شامل عملیات تهاجمی و جمع آوری اطلاعات با هدف قرار دادن ایالات متحده و اسرائیل بوده است.

در فوریه ۲۰۱۸، اسرائیل یک پهپاد شاهد-۱۹۱ را که از سوریه وارد حریم هوایی این کشور شده بود، رهگیری و سرنگون کرد. این حادثه توانایی پهپاد را برای شکستن مرز‌های بین المللی و انجام نظارت یا اقدامات بالقوه تهاجمی‌تر را برجسته کرد.

رهاسازی بمب از دهلیز داخلی پهپاد بال پرنده ایرانی در عملیات ضربت محرم

علاوه بر این، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از شاهد-۱۹۱ در یک حمله ترکیبی پهپادی و موشکی علیه دولت اسلامی (داعش) در سوریه در اکتبر ۲۰۱۸ استفاده کرد. این عملیات توانایی این پهپاد در انجام حملات تهاجمی را به نمایش گذاشت و نقش آن را در ارتش منطقه‌ای ایران به نمایش گذاشت. به گفته سردار حاجی زاده در برنامه ثریا پس از عملیات ضربت محرم، پهپاد شاهد-129 بیش از 800 عملیات رزمی (تا پاییز 1397 که زمان پخش این برنامه بود) داشته است.

مشخصات فنی کلی پهپاد شاهد-۱۹۱:

نقش: شناسایی و رزمی
ساخت: ایران
طول: ۲.۷ متر
طول بال: ۷.۳ متر
ارتفاع: ۰.۷ متر
برد رزمی: ۵۰۰ کیلومتر
حداکثر برد: ۱۵۰۰ کیلومتر
استقامت پرواز: ۴.۵ ساعت
سقف پرواز: ۳۰۰۰۰ فوت (۹۱۴۴ متر)
موتور: توربوجت ۸۹۴ یا طلوع -۱۰
قدرت موتور رانش: ۱۱۰ کیلوگرم نیرو (۱۰۷۸.۸ نیوتن)
حداکثر سرعت: ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت
سرعت کروز: ۲۰۰ کیلومتر در ساعت
حداکثر وزن برخاست: ۵۰۰ کیلوگرم
حداکثر وزن سوخت و محموله: ۲۳۰ کیلوگرم – ۱۰ کیلوگرم محموله نوری و ۱۰۰ کیلوگرم اسلحه در محل اسلحه
نوع برخاستن: با وسیله نقلیه
فرود: با اسکیت
تسلیحات: ۲ بمب هوشمند