رویداد ۲۴| حسین فلاحی: عصر ابرسلاح‌های روسی در راه است. این چیزی است که رئیس جمهور روسیه ولادمیر پوتین آن را نوید داده است. این سلاح‌ها باعث نگرانی غرب شده‌اند، زیرا سیستم‌های هشدار اولیه حال حاضر ایالات متحده ممکن است نتوانند این سلاح‌ها را رویت کنند. چرا موشک‌های مافوق صوت روسیه روی رادار دیده نمی‌شود؟ در این به پاسخ این سوال و تعریف مشخصات و قابلیت‌های موشک مافوق صوت تسیرکون روسیه خواهیم پرداخت.

موشک تسیرکون چیست؟

۳ ام ۲۲ زیرکون که با نام تسیرکون و در ناتو  با نام اس اس-اِن-۳۳ شناخته می‌شود یک موشک کروز مافوق صوت با قابلیت اتمی روسی است. این موشک توسط شرکت ان پی اُ ماشینوسترویِنیا برای نیروی دریایی روسیه تولید شده است. تسیرکون از سکو‌های پرتاب زِد اس-۱۴ بر روی ناوچه‌ها و زیردریایی‌ها استفاده می‌کند. حداکثر سرعت آن ۹ ماخ است. این سلاح اولین بار در زمان حمله روسیه به اوکراین مورد استفاده قرار گرفت.

تاریخچه توسعه موشک مافوق صوت تسیرکون

آزمایش‌های اولیه این موشک در سال ۲۰۱۶ انجام شد. در سال ۲۰۱۷ گزارش‌هایی مبنی بر آزمایش تسیرکون بر روی سکو‌های دریایی منتشر شد. این موشک مافوق صوت جدید در سال ۲۰۱۸ به طور رسمی معرفی شد. اولین بار در سال ۲۰۲۰ با موفقیت مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین در سال ۲۰۲۱ تعدادی از آن با موفقیت پرتاب شد.

در سال ۲۰۲۲ اعلام شد که آزمایش این موشک به پایان رسیده و باید تا پایان سال به صورت عملیاتی بر روی یک ناوچه جدید در ناوگان شمال مستقر شود. در همان سال ارتش روسیه ده‌ها فروند از این موشک‌ها را سفارش داد.

چرا موشک مافوق صوت تسیرکون روی رادار دیده نمی‌شود؟

تسلیحات مافوق صوت روسیه مانند موشک ۳ ام ۲۲ زیرکون آنقدر سریع (با سرعتی تا ۶ ماخ) و در ارتفاع کم پرواز می‌کند (در یک مسیر اتمسفر-بالستیکی پایین) که می‌توانند به سیستم‌های دفاع ضد موشکی سنتی نفوذ کنند. سیستم‌های رهگیر موشکی ایجیس ایالات متحده به ۸ تا ۱۰ ثانیه زمان واکنش برای رهگیری حملات دریافتی نیاز دارند. در این ۸ تا ۱۰ ثانیه، موشک‌های روسی تسیرکون ۲۰ کیلومتر را طی کرده‌اند و موشک‌های رهگیر آنقدر سریع پرواز نمی‌کنند که بتوانند به گرد آن‌ها برسند.

این موشک با سوخت پیشرفته‌ای پرواز می‌کند که به گفته روس‌ها برد آن تا ۱۰۰۰ کیلومتر است. آن‌ها آنقدر سریع هستند که فشار هوای جلوی سلاح در حین حرکت، ابر پلاسما را تشکیل می‌دهد و امواج رادیویی را جذب می‌کند و عملاً آن را برای سیستم‌های رادار فعال نامرئی می‌کند.

بنا به اعلام پاپیولر مکانیکس، حتی اگر یک کشتی آمریکایی یک موشک زیرکون را از فاصله ۱۰۰ مایلی شناسایی کند، تنها یک دقیقه فرصت دارد تا  در مورد آن واکنش نشان دهد. برای رهگیری یک موشک روسی زیرکون، ناوهای ایالات متحده یا باید آن را در هنگام پرتاب رهگیری کند یا یک شی را در مسیر آن پرتاب کند.

تسیرکون؛ قاتل ناو‌های هواپیمابر

تغییر روسیه به سمت تسلیحات مافوق صوت احتمالاً ابزاری برای مبارزه با برتری آمریکا در اندازه، فناوری و تعداد ناو‌های هواپیمابر است. نیروی دریایی ایالات متحده قصد دارد نیرویی متشکل از ۱۲ ناو هواپیمابر هسته‌ای را حفظ کند.

 در دریا هر یک از ۱۵ ناوگروه کلاس بویان روسیه می‌تواند تا ۲۵ موشک مافوق صوت زیرکون را حمل کند. برای غرق کردن حتی پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابر آمریکایی مانند یو اس اس جرالد آر. فورد به کمتر از نیم دوجین از این موشک‌ها نیاز است. موشک مافوق صوت تسیرکون معروف به قاتل ناو‌های هواپیمابر، با سوخت جامد و رادار گریزی خود می‌تواند اهداف را در فاصله حدود ۵۰۰ کیلومتری نابود کند.

قابلیت تسیرکون

تسیرکون برای درگیری با کشتی‌های سطحی، گروه‌های جنگی حامل و همچنین اهداف مستقر در زمین طراحی شده بود. روسیه برخی زیردریایی‌های اتمی و ناو‌های پیشرفته خود از جمله رزمناو اتمی پتر کبیر و زیر دریایی ها را به این موشک‌های جدید مجهز کرده است. سکو‌های پرتاب اولیه این موشک، کشتی‌های سطحی و زیردریایی‌ها هستند. این موشک می‌تواند از همان کانتینر‌های موشک‌های کروز روسی  پی-۸۰۰ اونیکس و کالیبر پرتاب شود.

این موشک بر روی ناوچه‌های کلاس ادمیرال گورشکوف و سایر کشتی‌های جنگی مستقر است. در حال حاضر موشک‌های ضد کشتی تسیرکون بر روی رزمناو جنگی  ادمیرال گورشکوف و زیردریایی‌های مدرن کلاس اسکار۲ نصب می‌شوند. این موشک مافوق صوت جدید جایگزین موشک‌های ضد کشتی پی-۷۰۰ گرانیت می‌شود.

موشک جدید بسیار کوچکتر و سبکتر از پی-۷۰۰ گرانیت است. این موشک ۲ تا ۳ برابر کوچکتر از موشک گرانیت است که با این اوصاف می‌توان موشک‌های تسیرکون بیشتری را حمل کرد. این موشک مافوق صوت جدید می‌تواند به راحتی با سایر سکو‌های پرتاب زمینی و حتی هوایی سازگار شود. در سال ۲۰۱۹ گزارش شد که یک سیستم زمینی نیز با موشک‌های تسیرکون در حال توسعه است.

انواع موشک مافوق صوت تسیرکون

براهموس ۲  یک نسخه صادراتی با برد کاهش یافته است. برنامه ریزی شده است که موشک جدید به سرعت ۷ ماخ (۸۶۴۳ کیلومتر در ساعت) برسد. برد این موشک ۲۹۰ تا ۳۰۰ کیلومتر است.

مشخصات فنی کلی تسیرکون 

ساخت: روسیه
ورود به خدمت: ۲۰۲۲
طول موشک: ۸ تا ۱۰ متر
قطر: موشک: حدود ۰.۷ متر
وزن موشک: حدود ۳۰۰۰ کیلوگرم
وزن کلاهک: ۳۰۰ - ۴۰۰ کیلوگرم
نوع کلاهک: متعارف / هسته‌ای
برد آتش: بیش از ۵۰۰ کیلومتر