واشنگتن اگزماینر:
آیا اولین سالگرد برجام آخرین سالگرد آن میشود؟
دوشنبه سالگرد توافق هستهای ایران و شش کشور ازجمله آمریکا است؛ زمانی که باراک اوباما رئیسجمهوری ایالاتمتحده تصمیم گرفت آن را جشن بگیرد درحالیکه مطمئن نبود آیا این توافق آنقدر زنده میماند که ژانویه بعدی را ببیند یا خیر.
رویداد۲۴- دوشنبه سالگرد توافق هستهای ایران و شش کشور ازجمله آمریکا است؛ زمانی که باراک اوباما رئیسجمهوری ایالاتمتحده تصمیم گرفت آن را جشن بگیرد درحالیکه مطمئن نبود آیا این توافق آنقدر زنده میماند که ژانویه بعدی را ببیند یا خیر.
به گزارش رویداد۲۴ به نقل از واشنگتن اگزماینر، این توافق عدم اشاعه بحثبرانگیز از زمستان گذشته که اجرایی شد، باعث دردسر اوباما شده چراکه منتقدان وی را متهم میکنند دولتش در حالی تحریمها علیه ایران را کاهش میدهد که در ازای آن دستاورد خاصی نداشته و کشوری را تقویت میکند که همچنان در فهرست حامیان تروریسم وزارت خارجه وجود دارد.
اوباما در دفاع از این توافق گفت که آمریکاییها باید آن را در مقایسه با «گزینههای جایگزین» بسنجند و آگاه باشند که نهایی کردن آن سالها به طول انجامید.
بااینحال، سکوت اوباما در این زمینه تاکنون به نظر میرسد باعث دلسردی جانشین جمهوریخواه او از انجام وعده انتخاباتیاش در مورد رهایی ازآنچه «توافق فاجعهبار با ایران» خوانده، شده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا روز یکشنبه گفت که از توافق موجود با ایران ناراضی است و مدعی شد که آمریکا 150 میلیارد دلار به کشوری پرداخت کرده که همچنان حقوق بشر را نقض و موجودیت اسرائیل را تهدید میکند.
وی در گفتوگو با تایمز آو لاندن گفت: «فکر میکنم این یکی از بدترین توافقهای صورت گرفته است.معتقدم این یکی از احمقانهترین توافقهایی است که تاکنون دیدهام.»
این فرمانده کل قوا همین حالا خود را ازجمله متحدان نزدیک بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل میداند، رژیمی که بیشترین انتقادات را علیه این توافق داشت و رهبر یهودی را برای اولین فرصت دعوت کرده که با او در اتاق بیضی گردهم آیند.
نتانیاهو ماه گذشته به شرکتکنندگان در مجمع سابان گفت: «اسرائیل متعهد به ممانعت از دستیابی به ایران به تسلیحات هستهای است. این مسئله تغییری نکرده و تغییر نخواهد کرد. تا آنجایی که من قصد گفتوگو با دونالد ترامپ، رئیسجمهور جدید آمریکا در خصوص اقدامات احتمالی درباره این توافق بد را دارم.»
علاوه بر نتانیاهو بسیاری از جمهوریخواهان در کپیتال هیل، نارضایتی خود از توافق چندجانبهای که میان جان کری، وزیر خارجه آمریکا و مقامات ارشد روسیه، آلمان، فرانسه، چین و انگلیس نهایی شد را ابراز داشتهاند. دیدگاه چندین تن از نامزدهای کابینه رئیسجمهور تازه انتخاب شده آمریکا نیز همین است.
رکس تیلرسون، نامزد پست وزیر امورخارجه هفته گذشته به کمیته استماع سنا گفت :«باید توانایی خود در روشن کردن پایبندی یا عدم پایبندی ایران را مورد ارزیابی قرار داد.»
تد کروز، سناتور ایالت تگزاس یک سال پیش در چنین زمانی گفت: «این توافق یک توافق واقعاً مشکلساز است و بازتاب همان الگویی محسوب میشود در دولت اوباما است.»
دیگر منتقدان توافق هستهای، ازجمله جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا ترامپ را ترغیب کردهاند که با ورود به کاخ سفید این توافق را بهطور کامل تضعیف کند. آنها مدعی هستند که انجام چنین کاری باعث تضعیف روابط میان آمریکا و دیگر بازیگرانی میشود که در مذاکرات حضور داشتند.
باب کورکر، نماینده جمهوریخواه مجلس که برای پست وزارت خارجه مدنظر ترامپ بود به ام اس ان بی سی گفت: «نخستین نکته برای ما این است که آنها بهشدت به این توافق پایبند هم هستند. بعد اینکه آنچه باید به خاطر بسپاریم این است که باید اروپائیان و دیگران را در این روند با خود همراه داشته باشیم.»
کورکر و دیگران معتقدند ترامپ هنوز نپذیرفته که نهادهای فراملی مانند اتحادیه اروپا و سازمان ملل همچنان حامی این توافق هستند و در صورت عقبنشینی آمریکا از آن، ایران میتواند تلافی کند.
نگرش متناقض ترامپ در مورد پاره کردن این توافق باعث شده طرفداران و دیگر اعضای فعلی دولت وی در مورد عاقبت این مسئله سؤال کنند.
آنچه این رییسجمهور منتخب در نخستین روز آغاز به کارش انجام خواهد داد –یا نخواهد داد- میتواند بیانگر اصلی این نکته باشد که آیا توافق هستهای تاریخی اوباما دومین سالگرد خود را خواهد دید یا خیر. ترامپ در نخستین روز آغاز به کارش میتواند با یک چرخش خودکار خود آمریکا را از این توافق بیرون بیاورد و تحریمهایی که 365 روز از لغو آنها میگذرد را بار دیگر به ایران اعمال کند.