چرا هاشمی رفسنجانی با نام مستعار از ایران خارج شد؟
حسین مرعشی شامگاه شنبه در مراسم نکوداشت آیت الله هاشمی رفسنجانی که در تکیه محله آقا شهرضا برگزار شد، با اشاره به حضور فعال آیت الله هاشمی در عرصههای مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران، اظهار کرد: حضور ایشان تعیین کننده و نقش او در حوادث مهم تأثیرگذار بود.
وی واقع گرایی و عملگرا بودن را دو ویژگی مهم شخصیت آیتالله هاشمی برشمرد و افزود: به اعتقاد من هر کسی هر عملی انجام داده در جوهره ذاتی او اثر گذاشته و در کارنامه عمل او مشخص است، امروز تجلیل از آیت الله هاشمی برای ایشان سودی ندارد زیرا او هر عملی انجام داده در نامه اعمالش ثبت و به جهان آخرت منتقل شده است، اما بیان اقدامات ایشان برای ما که در جهان زنده هستیم سودمند است زیرا بررسی ابعاد زندگی افراد موفق باعث کسب موفقیت ها در زندگی میشود.
این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: هوش و استعداد ذاتی از ویژگی های خدادادی آیت الله هاشمی بود که صحبت کردن در برابر ایشان را بسیار سخت میکرد زیرا ایشان به راحتی تناقض های موجود در گفتار افراد را شناسایی میکردند، بنابراین افرادی که قصد داشتند به ایشان گزارش امور را بدهند، باید از قبل تمرین میکردند تا اطلاعات دقیقی را عرضه کنند.
مرعشی، حافظه قوی و شرح صدر را از دیگر ویژگیهای خدادادی آیت الله هاشمی رفسنجانی برشمرد و اظهار کرد: ایشان ویژگی های اکتسابی مهمی هم داشتند که مطالعه دقیق یکی از آن ها بود، در سن 82 سالگی روزانه 4 تا 5 ساعت مطالعه میکردند و هیچگاه گزارشی را به صورت گذرا و بدون دقت رها نکردند.
وی آیت الله هاشمی را فردی بسیار فعال و پرکار دانست و گفت: در سالهایی که در مقام ریاست جمهوری به سفرهای استانی میرفتند، بعد از اتمام سفرها و بازگشت به تهران، زودتر از سایرین در دفتر کار خود حاضر میشدند و هیچ گاه فعالیت زیاد را مجوزی برای به مرخصی رفتن نمیدانستند.
استاندار کرمان در دولت پنجم، با گذشت بودن و داشتن سعه صدر را از جمله دیگر ویژگی های شخصیتی آیت الله هاشمی رفسنجانی برشمرد و با اشاره به برخی از رویدادهای دوران ریاست جمهوری ایشان، اظهار کرد: در آن دوران در خیابان های تهران بر علیه دختر ایشان شعار میدادند اما هیچگاه به این امور توجه نکرده و قضیه را به وزیر کشور یا دیگران منتقل نکردند.
مرعشی، رییس سابق مجمع تشخصی مصلحت نظام را فردی بلند همت دانست و بیان کرد: مجموعه صفات آیت الله هاشمی از ایشان شخصیتی دلنشین و مفید ساخته بود، بلند نظری ایشان تا جایی بود که هرگاه یکی از مدیران برای پیشنهاد اجرای پروژهای هر اندازه بزرگ، به ایشان مراجعه میکرد، آیت الله هاشمی را فردی بلند نظر و آماده همکاری مییافت.
وی با اشاره به بخش هایی از زندگینامه آیت الله هاشمی، گفت: زندگی ایشان بعد از تحصیلات حوزوی با مبارزه عجین شده بود، معمولاً شخصیت های مبارز دارای ویژگی هایی از قبیل خستگی ناپذیری و جنگجویی هستند و این ویژگی ها باعث میشود که انسان های انقلابی برای دوران بعد از انقلاب مناسب نباشند زیرا آنان اصولاً شخصیتی نفی کننده دارند، اما آیت الله هاشمی در دوران بعد از انقلاب نیز ظرفیت هایی همچون مقاومت و تدبیر مبارزه را داشتند.
مرعشی اضافه کرد: ایشان در سال 1353 برای سرکشی از انجمن های اسلامی کشورهای اروپایی با یک نام مستعار از ایران خارج شدند و پس از ملاقات با این انجمن ها و کسب اطلاعات لازم راهی نجف شدند تا در این شهر گزارش امور را به امام خمینی(ره) عرضه کنند، بعد از بازگشت آیت الله هاشمی به اروپا مشخص شد که ساواک از همه جریان سفر ایشان خبر داشته است.
سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی بیان کرد: در دوران قبل از انقلاب رژیم شاه پیشنهاد کرد که یکی از زندانیان سیاسی از طریق تلویزیون با مردم سخن بگوید، پس از بررسی این موضوع و رأی موافق به این اقدام، تصمیم میگیرند که یکی از افرادی که به زودی از زندان آزاد میشود به نزد آیت الله هاشمی رفته و با ایشان مشورت کند، اما به محض طرح موضوع، آیت الله هاشمی با این اقدام مخالفت کرده و اینگونه استدال میکنند که رژیم شاه برنامه ضبط شده را هر طور بخواهد منتشر میکند و چون شما نظارتی بر تدوین فیلم ضبط شده ندارید این اقدام ممکن است به زیان نیورهای انقلابی تمام شود.
وی با بیان اینکه هیچ رویدادی در دوران مبارزات علیه حکومت ستم شاهی اتفاق نمیافتاد مگر اینکه آیت الله هاشمی باید آن را تأیید میکردند، تصریح کرد: علت اینکه امام خمینی(ره) خطاب به اعضای شورای صدا و سیما بر لزوم ماندن محمد هاشمی، در سازمان صدا و سیما تأکید کردند، ناشی از همین سوابق اجرایی و مدیریتی آیت الله هاشمی بود.
استاندار کرمان در دولت پنجم با اشاره به حضور آیت الله هاشمی در دوران قبل از انقلاب در جلسات مجلس شورای ملی، گفت: ایشان پس از کسب اطلاعات راجع به تصویب لایحه کاپیتلاسیون، آن مطالب را به استحضار امام خمینی(ره) رساندند، همین جریان باعث شد تا امام(ره) مبلغ 200 تومان به ایشان بدهند و از ایشان بخواهند تا یک رادیو خریداری کرده و خلاصه اخبار را به عرض امام (ره) برساند.
مرعشی با اشاره به نقش فعال آیت الله هاشمی در شورای انقلاب، بیان کرد: ایشان حکم نخست وزیری موقت مرحوم بازرگان را در حضور امام قرائت کردند و از طرف دیگر مجلس شورای اسلامی را شکل دادند، این همان مجلسی بود که امام خمینی(ره) فرمودند در رأس همه امور است، به همین دلیل آیت الله هاشمی مظهر مجلس اسلامی و انقلابی بودند.
وی قدرت اقناع دیگران را یکی دیگر از ویژگیهای آیت الله هاشمی برشمرد و افزود: ایشان در جلسات طولانی هیئت دولت که گاه تا ساعت های طولانی به طول میانجامید، بدون آنکه مطلبی را یادداشت کنند به سخنان دیگران گوش میدادند و در پایان نیز سخنی را به عنوان جمعبندی مطرح میکردند که همه افراد را راضی میکرد.
سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی گفت: ایشان هیچگاه نظر خود را به دیگران دیکته نکرد و با اقناع دیگران و نظر برتر بین افراد هماهنگی ایجاد میکردند.
مرعشی با اشاره به نقش آیت الله هاشمی در دوران دفاع مقدس، اظهار کرد: آیت الله هاشمی، تنها روحانی بود که فرماندهی جنگ را انجام داد این سخن به این معنا است که ایشان در اتاق های جنگ پس از استماع نظرات و تشریح نقشههای عملیاتی، جنگ را فرماندهی و هدایت میکردند و در همان زمان هم در خطبههای نماز جمعه مسائل را برای مردم تشریح میکردند.
وی با اشاره به بخش هایی از تاریخ دوران دفاع مقدس در عملیات خیبر، تصریح کرد: در آن عملیات نیروهای رزمنده تا منطقه مجنون پیش رفتند ولی نتوانستند پیشروی کنند، در چنین شرایطی آیت الله هاشمی در خطبههای نماز جمعه با سخنان خود باعث حفظ روحیه مردم برای ادامه جنگ شد.
این فعال سیاسی اصلاح طلب، همچنین با اشاره به نقش مؤثر آیت الله هاشمی در اتمام جنگ تحمیلی، بیان کرد: او در برههای از زمان به خوبی دریافت که ادامه جنگ ممکن نیست و از آنجا رابطه ایشان با امام خمینی(ره) تنها مبتنی بر رابطه استاد و شاگردی نبود و ساعت های طولانی با امام(ره) درمورد مسائل مختلف بحث میکردند، نامهای به امام خمینی (ره) نوشتند و گفتند که سن شما بالا است و اگر در زمان شما جنگ تمام نشود، بعد از شما کسی نمیتواند جنگ را تمام کند.
وی افزود: امام(ره) نیز در پاسخ فرمودند که باید مردم را نیز توجیه کنیم و اتمام جنگ از سوی مردم پذیرفته نیست و آیت الله هاشمی گفتند که من قطعنامه را میپذیرم و بعد از آن شما مرا عزل و به دادگاه تحویل دهید تا به این وسیله پذیرش قطعنامه به نام من باشد و اگر اختلافی ممکن است پیش بیاید از آن جلوگیری شود و امام(ره) در پاسخ فرمودند که من خودم پایان جنگ را اعلام میکنم.
مرعشی تصریح کرد: آیت الله هاشمی رابطه نزدیکی با امام خمینی (ره) داشتند و امام (ره) نیز ذرهای در صداقت ایشان تردید نداشتند و میدانستند که آیت الله هاشمی بدون آنکه به منافع شخصی فکر کند با اخلاص و صداقت مسائلی را مطرح میکند که تنها به مصلحت کشور است، حال اگر کسی نخواسته این حقیقت را بپذیرد یا اکنون نمیخواهد بپذیرد، سخن دیگری است.
سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی گفت: در جلسهای که با حضور استانداران وقت برای اعلام پایان جنگ برگزار شد، حاقل شش نفر از استانداران با گریه از ایشان خواستند که امام (ره) را راضی کنند تا جنگ ادامه پیدا کند و ایشان گفتند اجازه بدهید تا عزتمان بر جا است، جنگ را تمام کنیم، ایشان به خوبی میدانستند که در آینده افرادی برای اتمام جنگ به ایشان ایراد میگیرند اما با علم به این مسئله و برای رعایت مصلحت کشور و مردم و اسلام این کار را کردند.
مرعشی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به برخی از رویدادهای دوران ریاست جمهوری آیت الله هاشمی، گفت: او در زمانی به عنوان ریاست جمهور انتخاب شد که به واسطه شرایط جنگی تولید نفت ایران به یک و نیم میلیون کاهش یافته بود که یک میلیون از آن برای مصرف داخلی و 500 هزار بشکه برای صادرات باقی مانده و خزانه کشور خالی بود، 50 درصد کسر بودجه و روزانه حدود 5 تا 6 ساعت خاموشی داشتیم، مجموعه خودروهای سواری کشور تنها 8 هزار دستگاه بود و بخش عمدهای از کالاهای عمومی به صورت حوالهای و یارانهای توزیع میشد.
وی افزود: ایشان در یکی از مراسم ها گفتند که مگر میشود رییس جمهور حافظ استقلال کشوری باشد که کارخانجات آن به اندازه یک شیفت کاری هم مواد اولیه نداشته باشند، تلاشهای ایشان در پایان 8 سال ریاست جمهوری باعث شد که تمام شاخصهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایران افزایش یابد تا جایی که تولید سالانه خودرو در پایان دوران ریاست جمهوری دولت ششم به 450 هزار دستگاه رسید.
سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی همچنین در تشریح راهبرد اجرایی آیت الله هاشمی در حوزه سیاست خارجی و منطقهای، اظهار کرد: وی در این زمینه هم بر اساس واقعگرایی کامل به مسائلی همچون پروژه عربستان توجه میکردند، در ارادت ایشان به اهل بیت و در تعلق خاطر ایشان به شیعه تردیدی نیست، اما این علاقه مانع پذیرش واقعیات نشد.
مرعشی در بخش دیگری از سخنان خود، گفت: در سالهای اخیر آیت الله هاشمی در برابر تفسیر برخی افراد از جمهوری اسلامی که مبتنی بر نه، به جمهوری اسلامی و جایگزینی آن با حکومت اسلامی بود، ایستادگی کردند، از نظر ایشان جمهوری اسلامی یک دایرهای به محوریت اسلام با یک کانون نبود بلکه از دیدگاه ایشان جمهوری اسلامی یک بیضی با دو کانون اسلام و مردم بود.
سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی تصریح کرد: برخی از اصولگرایان و اصلاحطلبان میخواستند که آیت الله هاشمی مثل خودشان باشد و وجود هاشمی متفاوت را نمیپسندیدند، اما ایشان همه اختلاف سلیقهها را به رسمیت میشناختند و حتی به فرزندان خود هم چیزی را دیکته نمیکردند، او نظر خودش را به کسی تحمیل نمیکرد و به استقلال افراد و جریانات و نحلههای فکری احترام میگذاشت.