چگونه میتوان به حضور نیافتن اصغر فرهادی در اسکار واکنش نشان داد؟
فرمان اجرایی ترامپ برای ممنوعیت ورود شهروندان هفت کشور عمدتا مسلمان از جمله ایران به آمریکا باعث شد که اصغر فرهادی با انتشار بیانیهای از حضور در این مراسم انصراف دهد. همین موضوع سبب که جامعه سینمایی دنبال پاسخی مناسب به ترامپ باشد. در حالی که آکادمی علوم و هنرهای سینما در حمایت از اصغر فرهادی بیانیهای منتشر کرد و احتمال حضور نیافتن او در اسکار هشتادونهم را «بسیار نگرانکننده» خواند. با این حال برخی منتقدان اعتقاد دارند که باید پا را از این فراتر گذاشت و حتی از لغو مراسم اسکار به عنوان پاسخی کوبنده به فرمان تبعیضآمیز ترامپ سخن میگویند.
البته به سادگی میتوان دریافت که چرا پیشنهاد لغو مراسم این قدر جذابیت دارد. لغو مراسم حرکتی تند و قاطع در پاسخ به تهدیدی قدرتمند است و پیام شفافی میفرستد. اما هر چند لازم است که هالیوود نیز مانند باقی کشور به حملات ادامهدار ترامپ و جمهوریخواهان به ارزشها پاسخ دهد، بیگمان لغو مراسم اسکار بهترین راه برای این کار نیست.
بدون شک هوادران ترامپ از لغو شدن یک رویداد فرهنگی ناراحت نمیشوند. حتی برخی از آنها آرزوی لغو این رویداد را نیز در سر میپرورانند. در سوی دیگر این پرسش مطرح میشود که چه کسانی از این رویداد آسیب میبینند. در پاسخ باید گفت که تنها هواداران ترامپ و نامزدهای اسکار از این رویداد آسیب نمیبینند بلکه گروهی بسیار بزرگتر از آنها تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. همانگونه که هر سال رییس آکادمی توضیح میدهد، آکادمی علوم و هنرهای سینما تنها در یک جایزه سینمایی خلاصه نمیشود. آنها یک آرشیو جهانی فیلم و کتابخانهای خارقالعاده دارند و علاوه بر آن پروژههای بسیاری برای حفظ و بازیابی فیلمها دردست دارند. ساخت یک موزه بزرگ نیز در دستور کار آکادمی علوم و هنرهای سینما قرار دارد.
بنابراین با لغو اسکار کارهای بسیاری بر زمین خواهند ماند. علاوه بر این لغو اسکار به معنای از دست دادن یک پلتفرم جهانی برای واکنش و اعتراض به سیاستهای مخرب ترامپ و جمهوریخواهان است.
اما نکتهای که بیش از همه باید به آن توجه کرد این است که بر خلاف تصور ما قرار نیست هر چه در مراسم اسکار از سوی هنرمندان مطرح میشود از سوی مردم نیز پذیرفته شود. بدون شک شب هشتادونهمین دوره جوایز اسکار زیر سایه سنگین تاثیر فرمان اجرایی دونالد ترامپ بر حضور نداشتن اصغر فرهادی در این مراسم قرار خواهد گرفت. به هیچ روی نمیتوان تصور کرد که این مراسم به کل یا حداقل تا حدودی درباره فرهادی و قانون ممنوعیت ورود مهاجران به آمریکا نباشد. برخی پیشنهاد میکنند که به نشان همدلی صندلی خالی فرهادی را در ردیف جلو قرار دهند. هر چند پیشنهاد خوبی است اما کافی نخواهد بود.
پیشنهاد دیگری که مطرح میشود این است که نامزدهای جوایز به جای خودشان افرادی را برای دریافت جایزه به صحنه بفرستند که پیش از این مهاجر بودهاند. (البته این حرکت نیاز به تغییر در قوانین آکادمی دارد) این افراد نیز به جای تاختن به ترامپ و سیاستهای او و کسانی که هوادار او هستند باید خودشان را به جهان معرفی کنند. بگویند که هستند؟ از کجا آمدهاند؟ در آمریکا چگونه زندگی میکنند؟ و ممنوعیت ورود مهاجران چه تاثیری بر زندگی آنها خواهد داشت؟
به این ترتیب میتوان جهانیان را با یکی از سیاستهای ترامپ روبهرو کرد که با جلوگیری از شرکت اصغر فرهادی در اسکار به صورت مستقیم بر جامعه سینما حمله کرده است.
این شکل برخورد نسبت به صحبتهای سیاسی مراسم انجمن بازیگران آمریکا مزیتهای بسیاری دارد چرا که به جای حملات کلی سیاستهای راستگرایانه یکی از سیاستهای ترامپ را نشانه میرود و نتایج آن را به رخ میکشد. وقتی به جای یک بازیگر که سیاسی صحبت میکند یک فردی مهاجر بر صحنه حاضر میشود، دیگر کسی نمیتواند بگوید او صلاحیت اظهارنظر درباره این موضوع را ندارد.
پوشش خبری مراسمی به این شکل بیشک بسیار بیشتر از لغو کردن مراسم اسکار خواهد بود. به این شکل هالیوود هم جشن بزرگ خود را برگزار کرده است و برندگان نیز مجسمههای طلایی خود را گرفتهاند.
منبع: اسلیت / ۳۱ ژانوبه