نقد رویداد۲۴ به «پرستاران»؛
وضعیت سریال جدید افخمی وخیم است/سریالی که خود در حالت کما قرار دارد
شبکه اول سیما این روزها سریالی را برای مخاطبان خود به نمایش گذاشته است که بیشتر میتوان به آن عنوان یک سریال تقلیدی داد، سریالی که نه تنها برگرفته از فکر و اندیشه ای نو و تازه نمی باشد، بلکه کاملا در بیان مسائل خود نیز ضعیف عمل کرده است.
رویداد۲۴- شبکه اول سیما این روزها سریالی را برای مخاطبان خود به نمایش گذاشته است که بیشتر میتوان به آن عنوان یک سریال تقلیدی داد، سریالی که نه تنها برگرفته از فکر و اندیشه ای نو و تازه نمی باشد، بلکه کاملا در بیان مسائل خود نیز ضعیف عمل کرده است.
سریال هایی همانند «گِرِیز آناتومی» یا سریال «پرستاران» استرالیایی که بارها و بارها به درخواست مخاطبان تلویزیون پخش شد، نشان داد که مردم ایران از سریال هایی با اینگونه محورها به خوبی استقبال می کنند، شاید همین امر دلیلی بود تا علیرضا افخمی و محمودرضا تختشید ساخت این سریال را در ایران کلید بزنند.
پیش از این نیز تلویزیون ایران سریال های وطنی بسیاری را با محوریت بیمارستان، آتش نشانی، اورژانس و... تجربه کرده است اما با این تفاوت که آنها بعد از گذشت چند قسمت توانستند مخاطبان خاص خودرا جذب کنند؛ اما گویا برای سریال پرستاران این اتفاق رخ نداده است و باعث شده است تا این اثر بعداز گذشت چندین قسمت و باوجود شرایط بسیار عالیاش به حالت کما برود و علاوهبر مسئلهی عدم استقبال با هجمههای فراوانی نیز روبهرو شود.
شاید مهمترین عامل این اتفاق را بتوان کارگردانی ضعیف کار عنوان کرد، نکته ای که برای همگان واضح و روشن است؛ از گذشته های دور ضرب المثل «آشپز که دوتا بشه آش یا شور میشه یا بینمک» را شنیده ایم، بنظر میرسد درمورد پرستاران نیز همین اتفاق رخ داده است و نظرات و اهداف متفاوت دو کارگردان، اثری غیرقابل قبول به جای گذاشته است؛ چراکه علیرضا افخمی در کارنامهی هنری خود آثار پرمخاطبی را دارد و حتی در فضایی نزدیک به این موضوع با سریال «عملیات 125» کار کرده است، بنابراین نمی توان گفت که افخمی در فضای کاری خود دچار کمبود دانش است اما شاید این فرضیه به وجودآید که همکاری او با تختشید معادله را بههم زده است.
نکتهی دیگری که شاید در رابطه با این موضوع حائز اهمیت باشد، جایگزینی شهرام شاه حسینی به عنوان کارگردان است؛ اتفاقی که بنابرآنچه اعلام شد به دلیل رساندن فیلمنامه به تصویر برداری کار توسط افخمی بود، دلیلی که بیشتر به یک بهانه شبیه است.
در حالی افخمی در سریال جدیدش پرستاران را با وضع معیشتی بسیارعالی به تصویر کشیده است که جستجویی سطحی در یک خبرگزاری اعتراض های فراوان آنهارا نسبت به نبود شغل و میزان حقوق دریافتی به روشنی نشان می دهد، بنابراین بنظر میرسد پرستاران با هدف آشنایی مردم با جامعه درمانی و پزشکی کشور به خصوص دشواری های حرفه پرستاری تولید نشده است و سعی کرده است تا زندگی عاطفی چند پرستار را به نمایش بگذارد.
بدون شک محوریت فیلمی با این نام، باید بیماران، وضعیت درمانی، تلاش برای درمان بیماران اورژانسی و... باشد اما در این سریال این موضوع کاملا وارد حاشیه شده است، در میان داستان پرستاران اگر پای بیماری هم درمیان است، آن مادری است که تمایل دارد تا از پرستار، برای پسرش خواستگاری کند؛ این داستان های عاطفی نیازی به محوریت پرستاری، پزشکی، بیمارستان یا اورژانس نداشت و در هر مکان و با هر نام دیگری میتوانست رخ دهد.
زیرآب زنی، سرگرمی، بازی و عشق و عاشقی در هر فضای دیگری غیر از پرستاری نیز رخ می دهد، بنابراین نیازی نبود تا افخمی برای به تصویر کشیدن آنها وارد معقولهی مهمی بهنام پرستاران شود؛ شاید اگر او پیش از تولید این سریال حداقل برای یکبار به تماشای سریال پرستاران معروف استرالیایی مینشست و بدرستی آن را تماشا میکرد، می دانست که در محلی چون اورژانس و بیمارستان، اتفاقات بسیاری رخ میدهد که سرشار از دلشوره، نگرانی، خوشحالی و هیجان است و کارگردان تصمیم میگیرد که این اتفاقات پرحاشیه را چگونه و با چه سلیقهای به تصویر بکشد؛ اتفاقی که در پرستاران استرالیایی رخ داد و کارگردان تصمیم براین گرفته بود تا در هرقسمت تنها وضعیت درمانی یک بیمار با ویژگیهای مختلف را به تصویر بکشد.
علاوه براین بنظر میرسد تجربهی سریال «عملیات 125» به او نشان داده بود که سختیها و مشغلههای درونی شغلی چون آتش نشانی برای مردم جذاب بود، نه رابطههای عاطفی بین افراد که همهی سریالهای ایرانی آخرش به آنجا ختم میشود.
چرا مخاطب در طول سریال، تصویری از ناخوش احوالی پرستار و پزشک با بیمار مشاهده نمیکند؟، مگر امروزه در جامعه اشتباهات پزشکی و زیرپا گذاشتن اخلاق حرفهای به درستی نمایان و قابل لمس نیست؟؛ هنوز خاطرهی بازکردن بخیههای یک کودک در ذهن مردم باقی مانده است، سوال اینجاست که چرا این سریال سعی دارد تا ناخوش احوالی و بیاخلاقی تعداد اندکی از پزشکان را از دید مردم پنهان نماید!
از اینها که بگذریم؛ به نکتهای که در جریان این سریال بسیار ملموس است میرسیم، تعریف و تمجید از وزارت بهداشت و طرح های ارائه شدهی آن چون طرح تحول سلامت، تبلیغاتی که هر فیلم و سریالی برای اسپانسر و حامی خود انجام می دهد؛ اما چرا این اتفاق تا این اندازه مصنوعی، غیرواقعی و واضح رخ می دهد؟ مخاطب کاملا خودرا درحال تماشای یک آگهی میبیند، و این اتفاق بسیار ناخوشایند است و نه تنها در جهت مثبت نخواهد بود، بلکه تاثیراتی معکوس از خود به جای خواهد گذاشت؛ و دلیل این اتفاق نیز مجددا به همان موضوع ضعیف در عملکرد کارگردان باز میگردد.
تبلیغات در سریالها و فیلمها اگر پای در جادهی اصولی خود بگذارد، بسیار غیر شفاف است و میکوشد تا تاثیر خودرا به صورت غیر مستقیم بر ذهن مخاطب برجای بگذارد؛ بدون شک پخش پیامهای بازرگانی با چنین مضامینی بیشتر به نفع وزارت بهداشت خواهدبود تا جریانی چون سریال پرستاران.
جدا از بحث این موضوعات، زمانیکه به کاراکترها و بازیگرها توجه میکنیم به این نکته خواهیم رسید که نقشها نیز به درستی برای مخاطب نوشته نشده است؛ اکثر کاراکترها دارای شخصیتی تک بعدی و بیانگر ویژگی های مثبت، به خصوص در حوزه بانوان هستند؛ مادری مقتدر، همسری صبور، مادری فداکار، دختری بی نظیر و...
علاوه براین ارائه نقشها نیز کمی دچار مشکل و بی سلیقگی است، بطوریکه میتوان گفت تعدادی از بازیگران حتی سعی در دفع مخاطبان سریال دارند؛ قسمت عروسی و شروع سریال به اندازهای از نظر بازی ضعیف بود که شاید مخاطب آن قسمت دیگر تمایلی به تماشای قسمتهای دیگر سریال پیدا نکند؛ قطعا هرکدام از بازیگران این سریال، برای نقش هایی بینظیر خواهند بود، اما انتخابها برای این سریال و نقشهای این چنینی دچار مشکل بود و این امر غیرقابل انکار است و این اتفاق در حالی رخ میدهد که همه می دانند افخمی به انتخاب بازیگر اهمیت بسیاری میدهد.
اما در پایان، انتظار از افخمی و عنوانی چون «پرستاران» بیش از اینها بود چراکه مردم ایران بارها و بارها هم سریالهای افخمی را تماشا کردهاند، هم فیلمهایی با محوریت بیمارستان و اورژانس؛ بنابراین باید به آنها حق داد تا اثری حرفهای تر و درخور تر از این کارگردان و صداوسیما درخواست کنند.