«رسانه ملی» ساز انتخابات را به نفع چه کسی کوک می‌کند؟
«دو روزی گوشت گران می‌شود، در برنامه اخبار تلویزیون، خبر یک می‌شود و می‌رود قصابی! دیدم که خبر یک بخش اخبار رسمی تلویزیون، قصابی است و اینکه گوشت چقدر گران شده است. اگر ارزان شود، خبر آخر می‌شود، البته اگر یادشان بماند.»
این اعتراض حسن روحانی است خطاب به رسانه ملی که این روزها بیش از همیشه انتخاباتی شده است. یک شکل تدوین شده‌ای از نشانه های مختلف که تلاش دارد مخاطبش را به یک نتیجه برساند؛ دولت حسن روحانی آنچنان ناموفق و ناکام بوده که در تغییر و جایگزینی اش اش تردید نباید کرد.» نشانه ها آنچنان زیادند و اعتراضات آنچنان بالا گرفته که دیگر چندان جای تکذیب هم نمانده است.
نکته اما اینجاست که این تصویرسازی فقط در حد معیشت و زندگی اقتصادی مردم خلاصه نشده است. به نظر می رسد بعد از آن پروژه تصویرسازی، پروژه دیگری تحت عنوان چهره‌سازی انتخاباتی آغاز شده است. نامزدهای احتمالی انتخابات یک به یک برای حضور در برنامه های صداوسیما راهی شبکه های رسانه ملی می شوند و آنتن این رسانه در اختیار آنها قرار می گیرد.
گویی شکل دهی به باور عمومی در مورد عملکرد دولت از یک سو و چهره سازی از مخالفان برای تصمیم گیری در روز انتخابات دستور کار این روزهای مدیران ساختمان شیشه ای شده است.
این دولت، چگونه دولتی است ؟
کانال های تلویزیون را
که بالا و پایین کنیم و موج شبکه هاب رادیو را که تغییر دهیم بلا استثنا
می توان برنامه هایی را یافت که نسبت به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی
از دولت انتقاد می شود. از برنامه های گفت و گو محور تا باکس‌های خبری . تو
گویی دولتی بر سر کار نیست و مردم شرایطی همچون کشور کره شمالی را پشت سر
می گذارند.
آمارهای دولت به سرعت زیر سوال می رود، کاستی های پررنگ تر از همیشه می شود و کمبود ها نیاز آنی و فوری جامعه نشان داده می شود. همین هم هست که حسن روحانی آنچنان لب به اعتراض گشوده و سخنگوی دولت این چنین می گوید:« مطلع شدم ديشب 20:30 با يک روش بسيار ناشيانه، اغواگرايانه و حتي قابل تعقيب از نظر قضايي به بررسي رشد 7.2 درصدي حاصله در 9 ماه اول سال پرداخت. رشد 7.2درصدي به اين معني است که مجموعه کل دستگاه هاي کشور که در بخش صنعت، کشاورزي و خدمات در حال فعاليت هستند اينها مجموع ارزش فعاليت هاي امسال شان 7.2 درصد نسبت به سال گذشته رشد کرده است اما به اين معني نيست که اگر مثلا زارعاني که سال گذشته گندم کاشتند و حالا ميزان برداشت گندم امسال شان 7 درصد نسبت به سال گذشته رشد داشت يا واحدهاي صنعتي مشغول توليدشان نسبت به سال گذشته 7 درصد بيشتر رشد داشت به اين معنا نيست که همه مردم بايد اين را بر سر سفره هاي خود احساس کنند. از تريبون رسانه ملي استفاده کردند و از افراد پرسيدند رشد 7 درصدي در زندگي شما چه اثري داشت؟ خوب مثلا يک گندم کاري که امسال به خاطر وضعيت نزولات جوي 7 درصد بيشتر برداشت محصول کرد لزومي است که حتما در زندگي من هم 7 درصد رشد بيشتري اتفاق بيفتد. اينها نوعي القاء شبهه است. مردم زيرک و فهيم هستند و متوجه مي شوند همه اين ابزارها در راستاي مخدوش کردن خدمات دولت است و پاسخ شان را هم خواهند گرفت. »
این نوع تصویر سازی از دولت مستقر در حالی صورت می گرد که در زمان دولت قبل ، در بدترین شرایطی که محمود احمدی‌نژاد برای بازارو بورس و ارز و طلا به وجود آورده بود خبری از این نوع گزارش ها و بسته های خبری در رسانه ملی نبود و کسانی که تصور می کردند شرایط واقعی به جامعه از سوی رسانه ملی نشان داده شود متهم می شدند که دنبال سیاه نمایی هستند.
اما فاز دوم این ماجرا به نظر مهم تر هم می رسد. شبکه ها را که تغییر می دهیم و کانال ها را که جابجا می کنیم چهره های متعددی از خیل پر تعداد اصولگرایان که نامشان به عنوان نامزد احتمالی مطرح است را مشاهده می کنیم که در برنامه های مختلف به ابراز نظر می پردازند. یک تنه به مصاف دولت می روند و در شرایط مونولوگ به نقد کابینه و شرایط دوران می پردازند. در مقابل اما وقتی مذاکره کننده ارشد و معاون وزیر خارجه بنا دارد برای توضیح درباره تحولات راهی رسانه ملی شود به یکباره برنامه او را لغو کرده و می گویند اجرای مونولوگ ممنوع است و یک منتقد آتشین باید مقابل او بنشیند.
شیب ماجرا آنچنان زیاد شده است که حتی چهره هایی از اصولگرایان نیز به اعتراض نسبت به وضع موجود پرداخته اند . درتازه ترین واکنش در این مورد محمد رضا باهنر که برای حضور در یک برنامه به صدا و سیما رفته بود نسبت به این رفتار انتخاباتی جانبدارانه واکنش نشان داد. در این برنامه کلیپی درباره فعالیت جمنا و برخی نامزدهای احتمالی اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری پخش و با وجود پخش تصاویر برخی از این افراد، تنها بر ۴ چهره تاکید ویژه شد. محمدرضا باهنر پس از پخش این کلیپ انتقاد کرد و گفت: «گویا رسانه ملی و شبکه افق و برنامه جهان‌‌آرا نامزدهای خود را نیز انتخاب کرده‌اند و از الان از آنها حمایت می‌کنند. بهتر است صدواسیما در این موارد بهتر عمل کند.»
در واکنشی دیکر به این رفتار رسانه ملی ، محمود صادقی در توئیتر خود نوشت:"به هرشبکه سیما که سر میزنی به هر بهانه یکی از کاندیداهای اصولگرایان را نشان می‌دهد؛یک جا میرسلیم یک جا حاج بابایی.
صداوسیما و قانون انتخابات
اما چگونه باید با این
اقدامات مواجه شد و آیا می توان از ادامه آن جلوگیری کرد؟ وزیر کشور در این
مورد گفته است: «قانون در زمینه انتخابات ریاست‌جمهوری تکلیف را روشن کرده
است. در این زمینه کمیته تبلیغات تشکیل می‌شود و صداوسیما برنامه‌های
انتخاباتی خود را باید به تائید این کمیته برساند که وزیر کشور هم رئیس این
کمیته است. در خصوص اقدامات جاری صداوسیما نیز من جلسه‌ای با مدیران
صداوسیما داشتم و تاکید کردم که انتخابات یک موضوع ملی است و صداوسیما
نباید به گونه‌ای رفتار کند که شائبه طرفداری از نامزدی خاص در میان مردم
ایجاد شود. از صداوسیما خواسته‌ایم این مسائل را رعایت کند. البته ما در
وزارت کشور و شورای نگهبان بازرسی و نظارت هم داریم که اگر به مواردی برسیم
که در صداوسیما یا نهادی دیگر خلاف بی‌طرفی عمل می‌شود، حتما تذکر دهند.»
عباسعلی کدخدایی هم در پاسخ به این سوال که این تبلیغات زودهنگام و مطرح کردن اشخاص اگر از طرف صدا و سیما باشد، مصداق نقض قانون است؟ گفته است: «اگر صداسیما کسی را معرفی و برای او تبلیغ کنند به نظر می‌رسد که خلاف عمل کرده است. ولی اگر این فرد به عنوان کارشناس در برنامه حاضر شده باشد و در مورد موضوع دیگری هم صحبت کرده باشد؛ شاید بتوانیم از کنارش عبور کنیم.»
به هر روی به نظر می رسد در رابطه با این رویه رسانه ملی می توان چند نکته را در نظر گرفت؛ از یک سو ارائه تصویر تیره و تار از وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور قبل از اینکه به ضرر دولت مستقر تمام شود ، نوعی کارنامه سازی مستند منفی برای نظام محسوب می شود و حتما عواقب آن برای کشور بسیار منفی خواهد بود.
در کنار این موضوع نباید فراموش کرد که در اختیار قرار دادن نابرابر آنتن تلویزیون به نامزدهای احتمالی یک جناح معمولا نتیجه منفی داده و سرانجامش آنگونه نبوده که طراحان آن تصور می کرده اند. به نظر می رسد رسانه ملی باید به وجه ملی خود بازگردد.
