مذاکره؛ راه مقابله با برنامه موشکی ایران

رویداد24- پس از پیگیری موفقیت آمیز توافق هسته ای با ایران، حال گروه 1+5 باید برای مواجهه با برنامه موشکی ایران، فشار و دیپلماسی را با هم ترکیب کند.

به گزارش گروه بین الملل رویداد24 به نقل از نشنال اینترست، در طول جنگ ایران-عراق در دهه 1980 موشک به یکی از تجهیزات ضروری ایران در آرایش نظامی تبدیل شد و تهران از به ساخت یک زرادخانه موشکی روی آورد، چراکه نمی توانست از حمایت فنی هواپیماهای مدرن آمریکایی بهره ببرد. 

دامنه و گستره برنامه موشکی ایران، ‌نگران‌کننده است. توانمندترین سلاح در حال تولید و توسعه، موشک بالستیک با سوخت جامد برد متوسط سجیل 2 است که برد آن بیشتر است (حدود 2000 تا 2500 کیلومتر) و در مقایسه با موشک‌های سوخت مایع ایران، طول عمر بیشتری هم دارد. جامعه اطلاعاتی هیچ مدرک و شاهدی مبنی بر اینکه ایران فعالانه در حال توسعه برد موشک بالستیک بین قاره‌ای خود است، ارائه نداده است.

چطور می‌شود برنامه موشکی ایران را تحت کنترل نگه داشت؟ آمریکا اخیرا تحریم‌هایی علیه 11 نهاد و فرد مرتبط با برنامه موشکی ایران را اعلام کرده است. انتظار اقدامات بیشتری هم برای تشدید کنترل واردات عناصر متشکله موشکی که تولید بومی آن‌ها سخت هستند، وجود دارد اما این مسیر می‌تواند سبب آن شود که ایران منابع بیشتری را به برنامه موشکی خود اختصاص دهد.

همزمان که تحریم‌های موشکی آمریکا اعمال می‌شود می‌تواند سبب ایجاد تحولی شبیه به آنچه این کشور در برنامه هسته‌ای ایران تجربه کرده، شود. ایران در برنامه هسته‌ای خود، به تحریم‌های جدید با نصب سانتریفیوژهای بیشتر و بالا بردن سطح غنی سازی جواب داد. به همین اساس، برنامه تنبیهی علیه برنامه موشکی می‌تواند سبب به خطر انداختن تبعیت کامل ایران به مفاد برجام که در برابر کلاهک‌های هسته‌ای برای موشک‌هایش ممنوعیت ایجاد می‌کند، شود.

اکنون راه برای مذاکره با ایران برای اعمال محدودیت بر برنامه موشکی این کشور در ازای برداشتن تحریم‌های مربوط به برنامه موشکی شورای امنیت سازمان ملل باز است. تصمیم ایران برای کاهش دادن معنادار برنامه هسته‌ای‌اش تا حد ناشی از تحلیل هزینه-فایده بود.

نشنال اینترست مدعی شده که ایران به خاطر تحلیل «هزینه-فایده» و «تقویت اقتصاد» خود تصمیم به کاهش دادن سطح و حجم برنامه هسته‌ای خود اقدام کرد.

ترغیب ایران به مذاکره برای محدود کردن موشک‌هایش که پایه اصلی سیستم دفاعی این کشور است، به دادن امتیاز قابل توجهی به تهران نیاز خواهد داشت. از سوی دیگر مذاکرات آمریکا برای محدود کردن برنامه موشکی ایران، مخالفت اسرائیل و کشورهالی خلیج (فارس) را برخواهد انگیخت همانند آنچه در سال‌های گذشته در موضوع تلاش‌های دیپلماتیک در برنامه هسته‌ای ایران چنین شد.

هدف باید محدود و فریز کردن برد کنونی موشک‌های ایران (حدود 2000 کیلومتر) به منظور تکمیل کردن هدف عدم گسترش سلاح هسته‌ای در برجام باشد. برای تشویق کردن به این محدودیت، آمریکا و متحدانش شاید باید افزایش همکاری غیرنظامی و علمی در بسیاری از زمینه‌ها از جمله در زمینه برنامه فضایی ایران و افزایش فرصت‌هایی که در آن‌ها پیشرفت فناوری ایران در مسیر توسعه نظامی پیش نرود را پیشنهاد دهند. چنین مذاکراتی در نهایت می‌تواند به بخشی از گفتگوهای امنیتی جدید که محدودیت‌های موشکی منطقه‌ای را هم در برگیرد، تبدیل شود.

همین چند سال قبل، حصول توافق هسته‌ای با ایران،‌ از نظر اغلب کارشناسان امنیت ملی، خواب و خیال و امید واهی بود. مذاکرات با ایران با شکافی که به نظر غیرقابل برطرف شدن بود و همچنین نیازهای غیرمتجانس و ناهماهنگ هر یک از دو طرف، آغاز شد. اما دیپلماسی خلاقانه و پیگیرانه که پشتیبانی قدرت و تحریم‌ها را داشت، نشان داد حتی بزرگترین مشکلات سخت را هم می‌توان مسالمت‌آمیز حل کرد. آمریکا اکنون باید تلاش دیپلماتیک متعاقب توافق هسته‌ای را در موضوع تلاش برای محدود کردن توسعه موشکی در ایران و منطقه رهبری کند.