«خانه امن» چه خدماتی به زنان می‌دهد؟ /خشونت اقتصادی و عاطفی؛بیشترین موارد معلول‌آزاری و سالمندآزاری
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، با توجه به این كه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در حیطه رسیدگی سازمان بهزیستی قرار دارد، در سال 95 از حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی و متخصص پزشكی اجتماعی خواستیم تا با حضور در کافه خبر، به سوالاتی درباره فعالیت‌های این سازمان پاسخ دهد. متن زیر، بازخوانی بخشی از توضیحات این مسئول اجتماعی است و برای خواندن گفت‌وگوی كامل می‌توانید را بخوانید.
حبیب‌الله مسعودی فرید، درباره اورژانس اجتماعی 123 گفت: در سال گذشته 600 هزار تماس با خط 123 صورت گرفته كه نشان می‌دهد چقدر به اورژانس اجتماعی در كشورمان نیاز داریم. این حجم از تماس با این كه این سازمان هنوز چندان شناخته‌شده نیست، نشان می‌دهد لازم است 123 از جایگاهی مثل اورژانس پزشكی برخوردار باشد یا همانطور كه 110 یا آتش‌نشانی جایگاه خودش را پیدا كرده، مردم بتوانند با این اورژانس اجتماعی هم تماس بگیرند و از خدمات آن برخوردار شوند. ما اعتقاد داریم كه اورژانس اجتماعی برای كشورمان لازم و ضروری است، باید برای شناساندن ظرفیت‌های 123 به مردم، كارهای بیشتری صورت بگیرد و در عین حال نیازمند این هستیم كه امكانات و بودجه بیشتری در اختیار داشته باشیم تا بتوانیم خدمات بیشتری به مردم ارائه دهیم.
این كارشناس درباره بیشترین تماس‌هایی كه با 123 گرفته شده هم توضیح داد: از این 600 هزار تماس تقریبا 160 هزار تماس مرتبط با سازمان بهزیستی بوده است. از این تعداد حدود 8.5 درصد به كودك‌آزاری مرتبط بوده و اغلب آنها را همسایه‌ها یا اقوام و نزدیكان آنها اعلام كرده‌اند. حدود هفت درصد از این موارد هم همسرآزاری بوده كه از سوی فردی كه مورد آزار بوده اعلام شده است. موارد بعدی شامل اختلافات خانوادگی بوده كه آنها را به مركز كاهش مداخله برای طلاق یا خط 1480 كه برای چنین مواردی است ارجاع داده‌ایم. موارد دیگر هم از سالمندآزاری یا معلول‌آزاری بوده است.
معاون اجتماعی سازمان بهزیستی، در پاسخ به این كه این آزارها از چه نوعی بوده است هم توضیح داد: بیشتر از 98 درصد موارد كودك‌آزاری كه به ما اعلام شده، كودك‌آزاری‌های جسمی بوده است و شاید تنها یكی دو درصد آزار جنسی بوده است. البته متاسفانه باید این را در نظر گرفت كه موارد زیادی كودك‌آزاری روانی، بی‌توجهی به بهداشت، سلامت، آموزش یا غفلت از كودكان هم هست كه طبیعی محسوب شده و گزارش نمی‌شود. در همسرآزاری هم بیشتر مواردی كه به ما گزارش شده شامل خشونت فیزیكی بوده است؛ هرچند معتقدیم باید درباره آزارهای جنسی، اقتصادی، روانی و .. و همچنین آزارهایی كه شامل سالمندان یا معلولان می‌شود هم آگاهی‌رسانی شود كه افراد بدانند چه مصادیقی را شامل می‌شود؛ به عنوان مثال سالمندآزاری و معلول‌آزاری را بیشتر به شكل خشونت اقتصادی و خشونت عاطفی داریم و آنها از بی‌توجهی یا خرج نشدن اموالشان بدون تصمیم آنها نارضایتی دارند.
او توضیح داد: كودك‌آزاری یك جرم عمومی است، نیازی به شاكی خصوصی ندارد و هركسی كه متوجه كودك‌آزاری در اطرافش شد می‌تواند و حتی باید آن را اعلام كند. كودك‌آزاری از خط‌قرمزهای سازمان بهزیستی است كه به هیچ وجه درباره آن كوتاه نمی‌آییم. این موضوع از جانب هركسی و هر جایی باشد ما با آن برخورد می‌كنیم و حتی اگر تخلفی در موسسات خودمان هم صورت بگیرد، از كنار آن نمی‌گذریم. در مورد حمایت از كودكان نسبت به خشونت‌هایی كه در خانه علیه آنها انجام می‌شود، امیدواریم تصویب لایحه كودك‌آزاری كه از مجلس قبل به این مجلس رسیده، هرچه سریعتر انجام شود. با این كه در این قانون شرح وظایف بیشتری برای بهزیستی در نظر گرفته شده اما حاضریم این وظایف را انجام بدهیم و كودكان كشورمان در وضعیت بهتری قرار داشته باشند. همانطور كه خیلی از آنها را هم الان در حال انجام دادن هستیم و اگر بعضی از آنها را انجام نمی‌دهیم به این دلیل است كه از نظر قانونی دستمان بسته است. به عنوان مثال ما به عنوان ضابط قضایی نمی‌توانیم وارد خانه شویم، ممكن است موارد كودك‌آزاری باشد كه همكاران ما منتظر شده باشند نیروی انتظامی یا حكم قضایی برسد در حالی كه اگر خودشان زودتر وارد عمل می‌شدند جلوی بسیاری از اتفاق‌های ناخوشایند گرفته می‌شد.
او در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به خشونت‌های خانگی، در پاسخ به این كه خانه‌های امن چه حمایت‌هایی از زنان آسیب‌دیده می‌كنند گفت: در حال حاضر در 18 استان خانه امن ایجاد شده كه دو خانه امن در تهران است و تلاش می‌كنیم این عدد را بیشتر كنیم. هیچكس به مركز ما نمی‌آید مگر این كه ظرف 24 ساعت حكم قاضی را درباره او بگیریم و هیچكس از مركز ما بیرون نمی‌رود مگر به حكم قاضی. یعنی اقداماتی كه انجام می‌دهیم همه بر اساس قوانین و ضوابطی است كه وجود دارد. زنان در معرض خشونت می‌توانند در این خانه‌ها اسكان پیدا كنند و حمایت‌های اجتماعی، حقوقی، روانشناسی و ... از آنها انجام می‌شود.
این متخصص پزشكی اجتماعی درباره ارائه خدمت به دخترانی كه از خانه بیرون آمده‌اند و دختران فراری شناخته می‌شوند هم توضیح داد: همانطور كه خانه امن شامل موارد همسرآزاری می‌شود كه افراد متاهل و با فرزندشان در آنجا اسكان داده می‌شوند، خانه‌های سلامت مخصوص دختران مجرد را هم داریم كه دخترانی را كه از خانه فرار كرده‌اند در «خانه سلامت» اسكان می‌دهیم. مشكلی كه درباره آنها وجود دارد این است كه خانواده این زنان و دختران آنها را نمی‌پذیرند و از مشكلاتی كه با آن مواجهیم این است كه درباره آسیب‌های زنان نسبت به مردان، خانواده‌ها پذیرش كمتری نسبت به این افراد دارند. در حال حاضر 31 خانه سلامت برای دختران داریم و سالیانه نزدیك حدود 1000 نفر را پذیرش می‌كنیم.
