اهداف قیام امام حسین چه بود؟

رویداد۲۴ هدی کاشانیان: امام حسین (ع) فقط برای شهادت به کربلا نرفته بود، بلکه اهداف والا و ارزشمندی برای قیام خود داشتند. از زمان قیام عاشورا تا امروز، حدود 1400 سال می‎گذرد و این قیام مورد توجه بسیاری از دانشمندان و روایت‌گران تاریخ قرار گرفته است. نکته حائزاهمیت در این بحث این است که در قیام امام حسین (ع) یک هدف واحد و کلی وجود دارد که می‌توان گفت سایر اهداف همگی ذیل آن تعریف می‌شوند و آن «بندگی خداست» که امام حسین (ع) در ماجرای کربلا نشان داد که تا چه حد باید تسلیم خدا باشیم. از دیگر اهداف امام حسین در قیام عاشورا به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

افشای چهره واقعی بنی‌امیه

 امام حسین (ع) اعلام داشت که با وجود حکومتی که یزید در راس آن است، دیگر امیدی به بقای دین خدا نمی‌رود. از بیان امام (ع) این برداشت می‌شود که باید در برابر این خاندان فاسد قیام کرد، آن هم با افشای چهره واقعی آن‌ها.

احیای سنت پیامبر(ص)

امام حسین (ع) در نامه‌ای به جمعی از بزرگان بصره، هدف از قیام بر ضدحکومت یزید را احیای سنت پیامبر (ص) بیان می‌فرماید: من شما را به کتاب خدا و سنت پیامبرش فرا می‌خوانم؛ چرا که (این گروه) سنت پیامبر (ص) را از بین برده‌اند».

مبارزه با بدعت‌ها

امام (ع) در همان نامه‌ای که به بزرگان بصره نوشته بود، فرموده است: این گروه بدعت در دین را احیا کردند». معاویه برای پیشبرد اهداف خویش و تحکیم پایه‌های مقام خود که سخت به آن علاقه داشت، در احکام اسلامی و دین هم بدعت‌هایی پدید آورد که مهم‌ترین آن‌ها انحراف خلافت از مسیر صحیح خود و تبدیل آن به سلطنت استبدادی و موروثی به ویژه انتخاب فرزند آلوده و ناصالحش برای ولایتعهدی، بدعت نامشروع، ازدواج با دو خواهر در یک زمان بود و صدها بدعت دیگر.

بیشتر بخوانید: حضرت زینب(س) کیست؟

احیای حق

 هنگامی که امام از بطن الرمه حرکت کرد، با عبدالله بن مطیع که از عراق می‌آمد، دیداری داشت. وی به امام (ع) عرض کرد: پدر و مادرم فدای تو ای پسر رسول خدا! چه چیز باعث شد که تو از حرم خدا و حرم جدت بیرون بیایی؟ امام (ع) فرمود: مردم کوفه نامه نوشتند و از من خواستند که به سوی آنان بروم، بدان امید که نشانه‌های حق زنده شود.

برپایی امر به معروف و نهی از منکر

به گزارش رویداد۲۴ می‌توان مهم‌ترین تعبیر امام حسین (ع) از انگیزه اصلی قیامش را در جمله‌ای دانست که در وصیت‌نامه آن حضرت به برادرش محمد حنفیه آمده است: من فقط برای اصلاح در امت جدم به پا خاستم، می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم. حضرت امام حسین (ع) بعد از مرگ معاویه، زمانی که از سوی خلیفه مدینه به بیعت با یزید فراخوانده شد، به شدت برآشفت و آن را مردود شمرد و شبانگاه به سوی قبر پیامبر(ص) رفت و در نیایش با خداوند چنین عرضه داشت: خداوندا! این قبر پیامبر تو محمد(ص) است و من هم فرزند دختر اویم. از آنچه برای من پیش آمده، تو آگاهی. خداوندا! من معروف را دوست دارم و از منکر بیزارم.

اجرای عدالت

امام حسین (ع) به نقل از پیامبر (ص) فرمودند: هرکس حاکم ظالمی را مشاهده کند که محرمات الهی را حلال شمرده و عهد و پیمان‌های الهی را شکسته و با سنت و سیره رسول خدا مخالفت کرده و در میان بندگان خدا با گناه و دشمنی عمل می‌کند و در مقابل چنین حاکم ستمگری هیچ‌گونه عکس‌العمل گفتاری یا رفتاری از خود بروز ندهد، خداوند چنین انسانی را در جایگاه همان ظالم ستمگر داخل می‌کند.

همانطور که گفته شد، امام حسین (ع) با هدف احیاى دین و سنت فراموش شده پیامبر (ص) قیام کرده و در نامه‌اى به جمعى از بزرگان بصره و هم چنین در سخرانی‌های بسیار، به بدعت‌هاى موجود در جامعه اشاره کرده و هدف خود را مبارزه با این بدعت‌ها، حکومت مفاسد بنى امیه و رهایى اسلام از منافقان و دشمنان خدا بیان می‌کنند.

با توجه به انحرافات پیش آمده در دین خدا در زمان امام حسین (ع)، ایشان باید قیام می‌کردند، چراکه انحراف زیادی در دین و بین مسلمانان آشکار شده بود. خلیفه جوانی بعد از مرگ معاویه به حکومت رسید که حتی ظواهر اسلام را هم رعایت نمی‌کرد. شرب خمر و کار‌های خلاف اسلام و دین انجام می‌داد. او تعرضات و فساد‌های جنسی را نمایان صورت می‌داد. علیه قرآن سخن می‌گفت. برخلاف قرآن و بر رد دین شعر می‌گفت و علناً مخالف با اسلام بود. اما، چون اسمش خلیفه مسلمان‌ها بود، نمی‌خواست نام اسلام را کنار بگذارد. وی عامل، علاقه‌مند و دلسوز به اسلام نیست، بلکه با عمل خود، مثل چشمه‌ای که از آن مرتب آب گندیده بالا می‎آید و بیرون می‌ریزد و دامن همه را پر می‌کند، از وجود او آب گندیده می‌ریزد و همه جامعه اسلامی را پر می‌کرد. چنین کسی با آن فساد، بعد از معاویه، خلیفه مسلمین شده است؛ خلیفه پیغمبر! آیا از این انحراف بالاتر؟!

فضای جامعه اسلامی طوری آماده است که پیام امام حسین به گوش انسان‌ها در همان زمان و در طول تاریخ می‎رسید. پس اگر در زمان معاویه، امام حسین قصد قیام می‌کرد، پیام ایشان در نطفه خفه می‌شد. این به خاطر وضع حکومت در زمان معاویه است. سیاست‌ها به گونه‌ای بود که مردم نمی‌توانستند حقانیت سخن حق را بشنوند؛ از این‌رو، همین بزرگوار، ۱۰ سال در زمان خلافت معاویه، امام بود، ولی چیزی نگفت. کاری، اقدامی و قیامی نکرد، چون موقعیت آن‌جا مناسب و مساعد نبود. قبلش هم امام حسن (ع) بود. امام هم قیام نکرد. امام حسین (ع) قیام کرد تا واجب بزرگ تجدید بنای نظام و جامعه اسلامی یا قیام در مقابل انحرافات بزرگ در جامعه اسلامی است را انجام دهد.