سهم ایران از بازار جهانی گاز کمتر از نیم درصد است/ شرکت های چینی سابقه خوبی در صنعت نفت ایران ندارند

رویداد۲۴ امید شکری کله سر، در مورد تاثیر خروج امریکا از برجام بر بخش انرژی ایران گفت:  همان گونه که انتظار می‌رفت با خروج آمریکا از برجام صنعت انرژی ایران برای جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی با چالش جدیدی روبرو شده است. ایران پس از رفع تحریم‌ها در نظر داشت با  تدوین قراردادهای جدید نفتی شرایط را برای جذب سرمایه گذاران خارجی مهیا کند. ایران بارها اعلام کرده بود که برای احیای ظرفیت تولید نفت و گاز خویش به دویست میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی نیازمند است.

وی ادامه داد: ایران یکی از بزرگترین منابع گازی دنیا را در اختیار دارد ولی سهم ایران از بازار جهانی گاز کمتر از نیم درصد است. هر چند ماه آوریل گذشته ایران شاهد افزایش در میزان نفت صادراتی بود اما با توجه به اینکه اکثر چاه‌های نفت ایران در نیمه دوم عمر خویش هستند و میزان تولید سالیانه این چاه‌ها سالیانه هشت درصد کاهش می یابد لزوم سرمایه گذاری خارجی بیش از پیش مشخص می شود.

شکری با اشاره به فرصت ایجاد شده برای شرکت‌های چینی و روسی گفت: در صورت همراهی شرکت‌های اروپایی با آمریکا برای عدم سرمایه گذاری در صنعت انرژی  این فرصت برای شرکت‌های روس و چینی فراهم خواهد شد تا در صنعت انرژی ایران حضور فعالی داشته باشند.

وی افزود:‌ چین یکی از مشتریان عمده نفت ایران بوده و هست،  طبق آمار گمرگ چین طی ماه آوریل این کشور  800 هزار بشکه در روز از ایران نفت وارد کرده است. واردات نفت چین، به اضافه واردات حدودا ۲۲۵ هزار بشکه‌ای هند و همچنین واردات ۱۳۵ هزار بشکه‌ای کره جنوبی، میزان صادرات نفت ایران در ماه آوریل را برای یک ماه دیگر به بیش از یک میلیون بشکه در روز رسانده است.

این تحلیل گر انرژی یادآور شد:  چین حتی در زمان تحریم‌های قبلی هم از تحریم‌ها معاف شده بود. سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در کشورهایی که این کشور از آنها نفت و گاز وارد می‌کند یکی از پایه‌های اساسی سیاست ملی امنیت انرژی این کشور است. 

شکری خاطر نشان کرد:‌ شرکت های چینی سابقه خوبی در صنعت نفت ایران ندارند ، تاخیر متعدد شرکت‌های چین در میدان نفتی آزادگان نمونه بارز این ادعاست. شرکت‌های بزرگ چینی که منافعی در آمریکا دارند و یا با شرکتهای آمریکایی پروژه مشترک دارند ممکن است برای سرمایه گذاری در ایران تردید کنند.

این کارشناس انرژی تصریح کرد:  در زمان تحریم ها و همزمان با کاهش تولید نفت ایران – سهم ایران در بازار نفت به نفت کرکوک عراق و اورال  روسیه رسید. تشابه مشخصات شیمیایی نفت خام ایران با نفت این کشورها باعث شد تا این کشورها سهم ایران را در بازارجهانی نفت بگیرند.

وی در مورد حضور شرکت‌های روسی گفت:‌  شرکت‌های روسی آمادگی خویش را برای حضور در صنعت انرژی ایران اعلام کرده‌اند سال قبل قرارداد طرح توسعه میدان‌های آبان و پایدارغرب با شرکت روسی زاروبژنفت امضا شد هم چنین سال قبل  مذاکراتی بین مقامات ایرانی صورت گرفت، هر چند ماه گذشته بحث  شرکت لوک اویل روسیه برای توسعه مخزن بنگستان، میدان منصوری و میدان نفتی آب تیمور  و البته حضور شرکت دولتی نفت اندونزی (پرتامینا) در این میدان نیز مطرح شد که با خروج آمریکا از برجام حضور و یا عدم حضور شرکت اندونزیایی در هاله‌ای از ابهام است.

شکری یادآور شد : مسله مهم در مورد سرمایه گذاری  شرکت های چینی و روسی در صنعت انرژی ایران پس از رفع تحریم ها  شرایط قراردادهای منعقد شده،  مدت زمان قرارداد،  مبلغ قرارداد  و تکنولوژی بکار برده شده در این میادین نفتی و گازی خواهد بود و آیا این شرکتها در قبال فشارهای  آمریکا پروژه های نقت و گاز ایران را نیمه تمام رها خواهند کرد؟ ذکر این نکته خالی از لطف نیست که در زمان تحریم قبلی شرکتهای روس و چینی نیز ایران را ترک کردند.

وی گفت:‌ در مورد شرکت‌های چینی این احتمال وجود دارد تا دولت چین و شرکتهای چینی خروج آمریکا از برجام را فرصت مغتنمی برای حضور فعال تر در بازار انرژی ایران تبدیل کرده و از مزایای احتمالی بهره مند شوند. روابط چین و آمریکا بر سر افزایش تعرفه در برخی اقلام وارداتی از چین دچار تنش شده است و شاید این فرصت مناسبی برای شرکت‌های چینی باشد.

این تحلیل‌گر امنیت انرژی پیش بینی کرد: با توجه به تحولات بازار انرژی و تحریم آمریکا، جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی برای صنعت انرژی ایران سخت تر خواهد شد. دستیابی به اهداف برنامه ششم توسعه و سند چشم انداز فقط با سرمایه گذاری خارجی ممکن است و این امر مستلزم کاهش ریسک سیاسی  در کشور است ، در صورت بازنگری در سیاست خارجی و فراهم آوردن سایر شرایط لازم شرکت‌های خارجی بویژه شرکت‌های روس و چینی را به سرمایه گذاری در ایران تشویق خواهد کرد.تغییر نگرش در سیاست خارجی و تلاش برای رفع تنش با کشورهای همسایه می تواند گامی برای جذب سرمایه گذار خارجی باشد.