سرنوشت فاز 11 پارس جنوبی در هاله ای از ابهام
رویداد۲۴ یک سال از امضای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیوم ایرانی-فرانسوی-چینی توتال، شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین (CNPCI) و پتروپارس گذشته است. مهم‌ترین پاراگراف این قرارداد برای ایران خط‌هایی بود که از الگو شدن به کارگیری سیستم تقویت فشار در فاز 11 برای سایر فازهای پارس جنوبی می‌گفت جذب ۴.۸ میلیارد دلار سرمایه برای ایران و درآمد ۸۴ میلیارد دلاری ایران از از طریق اجرای قرارداد توسعه فاز11 در درجه دوم اهمیت قرار داشت.
از دیگر ویژگی‌های این قرارداد این بود که قرار بود این طرح با هدف تولید حداکثری و پایدار روزانه دو میلیارد فوت مکعب (برابر با حدود ۵۶ میلیون مترمکعب) گاز غنی ترش از منابع بخش فراساحل فاز ۱۱ میدان گازی مشترک پارس جنوبی و انتقال آن به خشکی اجرا شود.همچنین برآورد می‌شد با اجرای این طرح در طول ۲۰ سال دوره قرارداد ۳۳۵ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی غنی و ترش از این میدان مشترک تولید شود که از این گاز غنی ترش می‌توان حدود ۲۹۰ میلیون بشکه میعانات گازی، ۱۴ میلیون تن گاز مایع، ۱۲ میلیون تن اتان و دو میلیون تن گوگرد به همراه ۳۱۵ میلیارد مترمکعب گاز سبک شیرین تولید کرد.
کار در فاز 11 پس از امضای قرارداد به مرور آغاز شد و ساخت اولین جکت فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط شرکت‌های ایرانی، شروع به کار دفتر توتال در ایران، انجام کار توتال در فاز 11 طبق زمان بندی، برگزاری مناقصه، هزینه 90 میلیون دلاری توتال در فاز 11 از جمله مهم‌ترین اقداماتی بود که توسط توتال انجام شد.
خروج آمریکا از برجام سد راه فعالیت توتال در فاز 11 شد و این شرکت در بیانیه‌ای اعلام کرد درخواست معافیت فعالیت در ایران را به آمریکا داده است که اگر آمریکا موافقت نکند، از این توافق خارج خواهد شد. از سوی دیگر زنگنه اعلام کرده توتال ۶۰ روز فرصت دارد با دولت آمریکا مذاکره کند. دولت فرانسه نیز در این ۶۰ روز می‌تواند با دولت آمریکا برای ماندن توتال در ایران مذاکراتی انجام دهد.با اینکه از فرصت 60 روزه توتال حدود 20 روز باقی مانده است اما نشانه‌ها حاکی از خروج این شرکت فرانسوی از فاز 11 است.
طبق قرارداد چنانچه توتال از فاز 11 خارج شود شرکت چینی جایگزین آن خواهد شد و سهم توتال به شرکت چینی واگذار می شود.این اتفاق شبهاتی را درمورد ادامه کار در فاز 11،مناقصه‌ها، مباحث مالی و به کارگیری سیستم تقویت فشار ایجاد کرده است.
در این راستا، غلام‌رضا منوچهری، معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت در امور مهندسی و توسعه چندی پیش اعلام کرد با خروج ترامپ از برجام کار در فاز ۱۱ پارس جنوبی متوقف نشده است. کارهای طراحی و مناقصه انجام شده و حتی نتایج مناقصات مشخص شده و آماده ابلاغ است.
همچنین رضا خیامیان درمورد مناقصه‌هایی که توتال برگزار کرده بود توضیح داد اگر توتال از قرارداد خارج شود و سهم خود را به شرکت چینی واگذار کند، این که تکلیف مناقصه ها چه می شود به سیاست شرکت چینی بستگی دارد اما از آنجایی که مسائل پیش رفته و توتال برخی اقدامات را انجام داده است احتمال دارد طبق همان روال پیش برود. اما باید گفت هنوز نمی توان قطعی سخن داد زیرا سیاست شرکت چینی و وضعیت توتال مشخص نشده است.
آنچه که در این میان از اهمیت بیشتری برخوردار است این است که قرار بود سیستم تقویت فشار این فاز الگوی فازهای دیگر شود. افت فشار فازهای پارس جنوبی یکی از موضوعات مهمی است که همواره ذهن مسئولان را به خود مشغول کرده است. طبق برنامه ریزی انجام شده فاز دوم توسعه پارس جنوبی نیز به جلوگیری از افت فشار پارس جنوبی اختصاص دارد و هزینه مورد نیاز برای این فاز حدود 25 میلیارد دلار براورد شده است.
به گفته مسئولان درمورد تکمیل فاز 11 از نظر مالی مشکلی وجود ندارد و چنانچه شرکت چینی جایگزین توتال شود شرکت چینی سرمایه لازم را دارد. از سوی دیگر اگر شرکت چینی هم از قرارداد خارج شود شرکت پتروپارس توانایی تولید گاز طبیعی از مخزن را با تجربه‌ای که در فازهای 12 و 19 کسب کرده دارد. موضوع مهم همان سیستم تقویت فشار است که به گفته منوچهری البته فاز دوم این طرح در سه یا چهار سال آینده اجرا خواهد شد و نمی‌توان پیش‌بینی کرد شرایط در آن زمان به چه صورت است.
