پیامدهای اجتماعی تبدیل یک شهر به محل تبعید/ قرائی مقدم: تبعیدگاه خواندن یک شهر به دشمنی با حکومت می‌انجامد

رویداد۲۴ خبر تبعید راننده جنجالی به زاهدان که منتشر شد، کم نبودند مردمانی از آن شهر که همچون گذشته این گلایه داشتند که از پیش از انقلاب تاکنون، استان آنها و جایی که قوم بلوچ زندگی می‌کنند برای مسئولان به شکل محلی برای مجازات شدن دیده می‌شود. یکی از اهالی زاهدان با اشاره به حکم راننده لندکروز، درتوئیتی نوسته بود «با این حساب ما بیش از یک میلیون نفر انسان داریم که در تبعیدگاه زندگی می‌کنند.»

دانشجویان دانشگاه‌های سیستان‌ و بلوچستان نیز از حکم راننده لندکروز انتقاد کرده بودند و نسبت به اینکه شهرهای مختلف استان در احکام قضائی به‌عنوان تبعیدگاه مجرمان معرفی می‌شوند، اعتراض داشتند. آنها این سوال را پرسیده بودند که اینجا زاهدان است یا تبعیدگاه؟ و در نامه‌ای گلایه‌آمیز نوشته بودند «وقتی حرف از استان شنیده می‌شود به جای شنیدن فرهنگ و تمدن چند هزار ساله استان سیستان‌وبلوچستان ناامنی و خطرناکی در ذهن نقش می‌بندد.» احتمالا باید به انتقاد آنها فکر کرد، کما آنکه سال‌های سال است که وزارت کشور در لیست تبعیدگاه‌های کشور که هر ساله برای وزارت دادگستری و قوه قضاییه ارسال می‌کند، چندین نام مشترک را همواره گنجانده است.

هرچند بر اساس قانون مجازات اسلامی، تبعید رسمی حقوقی و قانونی است؛ اما به لحاظ مفهومی قرار است تبعیدگاه مکانی باشد که محکومان شرایط سخت زندگی را بدون امکانات شهری و خدمات‌رسانی تجربه کنند. بدین ترتیب استان سیستان و بلوچستان باید جایی تلقی شود که نه امکاناتی دارد نه شرایط زندگی با رفاه.

محکوم دوره تبعید خود را می‌گذراند و مردم نیز در شرایطی که به آن محکوم شده‌اند، روزگار می‌گذرانند. یکی از جامعه شناسان کشور در گفت‌وگو با رویداد۲۴ این موضوع را بررسی کرده که تبعیدگاه خواندن یک منطقه در طول سالیان، چه تاثیری بر افکار عمومی مردمان آن خواهد گذاشت.

امان الله قرائی مقدم کارشناس مسائل اجتماعی در گفت‌وگو با رویداد۲۴، با اشاره به انتقال و تبعید مجرمان به برخی از شهر‌های ایران مانند زاهدان، گفت: این رفتار‌ها می‌تواند اثرات منفی زیادی داشته باشد هم برای مردم آن منطقه و هم برای مردم سایر شهرها، زیرا می‌تواند دید منفی را نسبت به مردم این شهر و سایر شهر‌هایی که محل تبعید می‌شوند ایجاد کند.

برچسب زدن به یک شهر آثار و تبعات زیان باری دارد

قرائی مقدم گفته است: زمانی که به شهری برچسب خورده می‌شود طبیعتا اثرات منفی خود را به همراه خواهد داشت. اینکه شهری را برای مجرمین در نظر بگیریم تا مدتی را در آنجا زندگی کنند و به نوعی تنبیه شوند، قطعا منجر به پیامد‌های ناگوار و غیرقابل جبرانی خواهد شد و حتی اگر آن شهر محروم هم نباشد، با این رفتار احساس ضعف، محرومیت، ناتوانی، حقارت، بدبختی و ... خواهند داشت.

این کارشناس معتقد است پیامد‌های این رفتار‌ها علاوه بر روانی و اجتماعی می‌تواند اقتصادی هم باشد، به این ترتیب زمانی که مردم می‌بینند این شهر به تبعیدگاه مجرمان تبدیل شده است طبیعتا در آنجا سرمایه گذاری نمی‌کنند و تلاشی هم برای رشد و آبادانی آن منطقه نخواهند کرد. از سوی دیگر زمانی که یک شهری با چنین نامی شناخته می‌شود، میزان جرم و خلاف در آنجا بیشتر هم خواهد شد، زیرا می‌گویند در این شهر که مجرمان حضور دارند و زمینه و بستر را برای بی قانونی فراهم می‌بینند و حتی باعث مهاجرت از شهر به شهر‌های دیگر هم می‌شود.

تبدیل شدن یک شهر به عنوان تبعیدگاه باعث ایجاد دشمنی با حکومت می‌شود

قرائی مقدم با اشاره به اینکه تبعید مجرمان متفاوت و مختلف به این شهر‌ها باعث ایجاد خلل در فرهنگ مردم بومی منطقه می‌شود، گفت: این رفتار‌ها باعث می‌شود تا نوعی فرهنگ جدید در منطقه ایجاد شود و خب بگویند مردم این منطقه دزد و فاسد هستند و از سوی دیگر مردم این مناطق یک فاصله طولانی میان خود با مردم سایر شهر‌ها حس می‌کنند و می‌گویند خب حتما ما مشکلی داریم که خلافکار‌ها و مجرمان را به شهر‌های ما منتقل می‌کنند؛ باید بگویم این رفتار‌ها حتی منجر به دشمنی با حکومت هم می‌شود.