تاثیر جو روانی تحریم‌های ۴ نوامبر بر بازار بورس/ خزان بورس فرا رسید؟

در یک ماه گذشته ابتدا ریسک‌ها مرتبط با جو روانی تحریم‌های ۴ نوامبر قرار گرفت و پس از آن بهای نفت که همواره با فراز و نشیب همراه بود که در این ریزش‌ها بی تاثیر نبوده است.

ضمن آنکه تغییر در قیمت‌های جهانی مواد اولیه و اینکه عمده شرکت‌های بورسی ایران مواد اولیه وخام صادر می‌کنند، نیز در ریزش نقش بورس داشتند.

حوادت سیاسی خارجی و داخلی، تصمیم‌های دولت درباره سیاست‌های ارزی صادرکنندگان (بخش بزرگی از شرکت‌های بورسی از پتروشیمی‌ها تا معدنی‌ها و فلزاتی‌ها صادرکننده هستند)، شک و تردید‌ها در مورد تصویب قوانین پولشویی و منازعات آن در فضای سیاسی کشور، انتظار در مورد بسته‌های پیشنهادی اروپایی و سایر اعضای متعهد به برجام و... ازعوامل عمده ریسک‌های سیستماتیک بر بازار سرمایه هستند.

اما هم زمان در این مدت ریسک‌های کسب و کاری شرکت‌ها (غیر سیستماتیک) تحت تاثیر اعلام نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، نرخ تسویه ارزی خوراک پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها، سیاست‌ها در مورد نظام بانکی کشور، نرخ ارز نیمایی در کنار شایعات اختلافات حقوقی‌های بزرگ بازار سرمایه تا سیاست دولت در مورد نرخ بهره از دیگر عوامل ریزش شاخص‌ها بودند.

همه این موارد احتمالا باید در کنار این موضوع دیده شود که بازار سرمایه بازاری به شدت حساس است که تجربه سال ۹۲ را هم دارد یعنی ارزش جایگزینی و همچنین سودسازی‌های شرکت‌های حاصل از جهش ارزی و بعد یک دوره رکود.

بازار‌های مالی اتفاقات و حوادث اقتصادی و سیاسی را از قبل وقوع جذب و در قیمت دارایی‌ها منظور می‌کند، احتمالا بخش بزرگی از حوادث مربوط به تحریم‌ها در بازار سرمایه و قیمت سهام شرکت‌ها منظور شده است.

اما حوادثی مثل نرخ خوراک، نرخ تسویه بدهی‌های ارزی، سیاست‌های پیمان‌سپاری ارزی صادر کنندگان تا حتی تردید‌ها در مورد سیاست نظام در مورد عضویت در نظام پولشویی بین‌المللی تقریبا قابل پیش‌بینی نبودند و همین بر کسب و کار شرکت‌ها تاثیر عمیق داشته است.

این نکته را نباید از نظر دور داشت که با توجه به شرایط کلان اقتصادی کشور و تورم انتظاری موجود، ارزش سهام شرکت‌ها متناسب با نرخ تورم باید تعدیل شود، احتمالا بازار سرمایه شاهد روز‌های پر نوسانی طی چند ماه آینده خواهد بود.

عمده عوامل این نوسان‌ها، تحولات سیاسی ناشی از تحریم‌ها، اختلافات سیاسی و متغیر‌های اقتصاد کلان کشوراست.

بازار سرمایه بر سر یک دوراهی بزرگ است؛ نیروی پیشران تعدیل قیمت‌ها بخاطر نرخ ارز، تورم و نرخ بهره و نیروی مقاوم انتظارات اثر بخشی تحریم‌ها، تحولات سیاسی داخلی و بین المللی و سیاست‌های گا‌ها متضاد دولت در بخش اقتصاد کلان!

بازار سرمایه همیشه به عنوان دماسنج اقتصاد هر کشور حاصل برآیند دیدگا‌ها متضاد بوده و در نهایت نتیجه و حاصل این برآیند در سبز و قرمز شدن‌ها نمایان می‌شود.

اگر برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه است بهترین کار جلوگیری و ممنوعیت بخش نامه‌های متضادی است که کسب وکار شرکت‌ها را تحت تاثیر می‌گذارد، زیرا «سرمایه» بازار سرمایه «اعتماد» است؛ اعتماد در ایجاد فضایی آرام و ایجاد چشم‌اندازی برای فعالان و شرکت‌های بازار سرمایه.