بیراهه دولت برای فعال کردن مسکن استیجاری/ کشورهای موفق در صنعت اجاره‌داری چه کردند

رویداد۲۴ بیش از 37 درصد از خانوارهای شهری اجاره‌نشین هستند و هزینه اجاره‌بها بیشترین سهم را در سبد هزینه‌های آن ها دارد که البته این موضوع در شهرهای بزرگ جدی تر است.

در شهر تهران به صورت میانگین نیمی از درآمد مستأجران صرف اجاره‌بها می‌شود و افزایش این هزینه فشار زیادی را بر خانواده‌ها وارد می‌کند، به طوری که تابستان گذشته بعضی از مستاجران که با افزایش شدید قیمت اجاره‌بها رو به رو شدند، به تغییر منطقه محل سکونت و حتی مهاجرت از شهر تهران شدند.

این روزها با آغاز فصل تابستان و جابه جایی موضوع توجه به مستاجران و تعادل در بازار اجاره از سوی دولتمردان مطرح می‌شود، اما دریغ از اینکه یک اقدام جدی برای آن صورت گرفته باشد.

کارشناسان راهکارهایی برای تنظیم بازار اجاره و کاهش فشار هزینه بر مردم را در بلندمدت توسعه مسکن استیجاری و ورود بخش خصوصی برای ساخت این واحدها عنوان می‌کنند.

برخورد کشورهای دیگر با مسکن استیجاری چگونه است

اما مقایسه‌ای اگر در مورد مسکن استیجاری در سایر کشورها صورت بگیرد به خوبی نشان می‌دهد که کشورهایی مانند سنگاپور، مالزی و ایالات متحده آمریکا با ایجاد ساخت مسکن استیجاری ارزان قیمت موجب آسایش و رفاه کامل ملت خود شده‌اند. برای همین موضوع دولتمردان سنگاپوری اعلام کردند که در یک بازده زمانی 5 ساله مردم در اماکن استیجاری ارزان قیمت ساکن خواهند شد و هیچ فردی بی مسکن نخواهند ماند و در جای نامطلوب زندگی نخواهد کرد، این استراتژی در اکثر کشورهایی اروپایی به ویژه جنوب اروپا رایج است.

تقریبا این کشورها مشکل مسکن خود را ریشه کن کرده‌اند، اما در ایران چون به امر مسکن بی توجهی می‌شود و نظارت و دقت کافی در تولید و توزیع مسکن نیست و بازار مسکن به دست دلالان سپرده می‌شود کسب سودهای کلان در این بازار در اولویت قرار می‌گیرد و وقتی بازار مسکن برایشان سود آور نباشد، ساخت و ساز متوقف و بازار مسکن دچار رکود می‌شود.

دولت باید به سمت تولید مسکن استیجاری حرکت کند

مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه مشاوران املاک معتقد است، دولت باید به سمت صنعتی سازی و تولید مسکن استیجاری حرکت کند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک در پاسخ به این سؤال که چرا دولت به سمت صنعت اجاره حرکت نمی‌کند، گفت: چون هنوز سازوکاری برای آن ندیده است و بهترین کار الگوبرداری از اقدام ترکیه برای این منظور است که با همکاری شهرداری و تأمین اجتماعی واحدهای مسکونی استیجاری احداث و به خانه اولی‌ها به اجاره داده می‌شود.

مسکن استیجاری نسخه تاثیرگذاری در بازار مسکن نیست

مهدی غلامی مدیر گروه مسکن مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت در مورد مسکن استیجاری معتقد است که اگر دولت بخواهد با استفاده از مسکن استیجاری خود در بازار اجاره تاثیرگذار باشد، لازم است این واحدهای دولتی سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص دهند.

این کارشناس مسکن ادامه داد: هدف از اسکان خانواده‌ها در واحدهای استیجاری دولتی این است که افراد بعد از دوران مشخصی توانمند شده و مسکن خود را از بازار غیردولتی تأمین کنند، اما شاخص هزینه دسترسی مسکن در کشور ما نشان می‌دهد، از این منظر هم مسکن استیجاری نسخه تاثیرگذاری در بازار مسکن نیست.

دولت با ارائه بسته تشویقی به انبوه‌سازان تولید مسکن استیجاری را گسترش دهد

فردین یزدانی کارشناس مسکن و دبیر علمی طرح جامع مسکن در پاسخ به این سوال که اقدامات دولت در بلند مدت برای کنترل اجاره با تولید مسکن استیجاری تا چه حد می‌تواند کمک حال کشور باشد، گفت: دولت به هر حال باید برای بازار اجاره‌نشینی راهکار بلندمدت بیاندیشد و تولید مسکن استیجاری را گسترش دهد، پس با ارائه بسته تشویقی به انبوه‌سازان این برنامه را در کشور گسترش دهد.

دولت باید هر چه سریعتر برای ساخت مسکن استیجاری ارزان قیمت اقدام کند

حسین وکیلی کارشناس اقتصادی با بیان اینکه دولت باید هر چه سریعتر برای ساخت مسکن استیجاری ارزان قیمت و اختصاص سرمایه در بخش مسکن اقدام کند، معتقد است دولت این امر را در اولویت اول برنامه کاری خود قرار دهد آن هم به شرط مدیریت صحیح و عادلانه این اماکن تا در اختیار خانواده‌های فاقد مسکن قرار گیرد، نه آنکه با بی نظمی در این میان افرادی صاحب خانه، خانه خود را اجاره دهد و در مسکن اجتماعی زندگی کنند.

وی افزود: دولت باید با کمک بانک اطلاعاتی افرادی که قدرت پرداخت اجاره‌های سنگین را ندارند، شناسایی و به آنها خانه بدهند.

دولت حوزه مسکن استیجاری را فراموش کرده

فرشید پورحاجت دبیر کانون سراسری انبوه سازان در پاسخ به این سوال که چرا دولت وارد تولید مسکن استیجاری نمی شود، گفت: اساسا دولت حوزه مسکن استیجاری را فراموش کرده است.

وی افزود: نه در دولت یازدهم و دوازدهم بلکه در دولت نهم و دهم نیز مسکن استیجاری و صنعت اجاره داری نیز به فراموشی سپرده شد.

پورحاجت گفت: دولت می‌تواند با ایجاد انگیزه در میان انبوه سازان و بخش خصوصی آنها را ساخت مسکن استیجاری تشویق کند، اما متاسفانه می‌بینیم که سیاستهای حوزه مسکن سیاستهای نامشخص و خلق الساعه است و این می شود که می بینیم وضعیت اجاره بها بهبود پیدا نمی‌کند.

وی افزود: ۶ میلیون خانوار در کشور اجاره نشین هستند، پس دولت می‌تواند با استفاده از تجربیات سایر کشورهای موفق مثل ترکیه صنعت اجاره‌داری را رونق دهد.

اگر دولت همانند کشورهای اروپایی مسکن استیجاری بسازد و به تبع آن مال الاجاره عادلانه که بخشی از درآمد فرد را دربر بگیرد و یک سوم درآمد فرد را برای اجاره اختصاص دهد، وضعیت بازار مسکن به طور قطع بهبود پیدا خواهد کرد.

دولت برای حل معضل بی‌ضابطه بودن نرخ اجاره بها در بلند مدت می‌تواند بحث تولید مسکن استیجاری را گسترش دهد، راهی که اکثر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی و پیشرفته آن را دنبال کرده اند و موجب رفاه حال شهروندان خود شده‌اند.