ختم پرونده آسمان‌خراش منهتن/ از بنیاد علوی چه می‌دانید؟

کاخ سفید گفته هدف از توقیف بنیاد علوی اعطای عواید حاصل از آن به قربانیان بمب‌گذاری‌ها و حملات تروریستی بود که توسط ایران هدایت شده است.

اعضای هیات ژوری در ژوئن ۲۰۱۷ به این نتیجه رسیده بودند که بنیاد غیر انتفاعی علوی که صاحبانش ۶۰ درصد سهام را در دست دارند با علم به اینکه شرکت آسا یکی از شرکت‌های پوششی متعلق به بانک ملی ایران است در سال ۱۹۹۵ با این شرکت همکاری کرده و ۴۰ درصد سهامش را به آن‌ها فروخته است.

در حکم روز جمعه، ریچارد وسلی قاضی دادگاه استیناف رای قاضی کاترین فارست را لغو کرد و گفته نظری درباره اصل پرونده ندارد، ولی خانم فارست در مسائلی ساده دچار چندین اشتباه شده و هر متهمی باید از رویه دادگاهی منصفانه برخوردار باشد.

وسلی گفته پذیرش فیلم‌های ویدیویی از اعضای سابق هیات مدیره بنیاد علوی و همچنین اجازه ندادن به بنیاد علوی برای جمع آوری شواهد از جمله اشتباهاتی است که در این پرونده رخ داده است.

او همچنین گفته اگر این پرونده به دادگاه برگردد، هیات ژوری مطلع شاید به نفع دولت رای بدهند یا ندهند؛ من نظری در مورد پرونده ندارم. اما هر گونه نتیجه گیری نیازمند طی فرآیند عادلانه و لازم است اما هیچ میانبری در حاکمیت قانون وجود ندارد.

دادگاه استیناف نظر ۱۵۵ صفحه‌ای قاضی فارست را که به نفع قربانیان ترور‌های مرتبط با ایران بود و قرار بود بنیاد علوی برای پرداخت غرامت به آن‌ها مصادره شود را کنار گذاشت.

این دادگاه گفته قربانیان باید خودشان در یک دادگاه اعلام شکایت کنند نه اینکه دیگران برای آن‌ها چنین اقدامی کنند چرا که بنیاد علوی و شریکش، آنگونه که به اشتباه در نتیجه گیری‌های فارست آمده، یک دولت خارجی نبوده است.

دنیل روزومنا و جان گلیسان وکلای بنیاد علوی درباره این حکن گفته اند از این حکم سپاسگزارند.

 

 

بنیاد علوی در دهه ۱۹۷۰ توسط محمد رضا شاه پهلوی خریداری شده و پس از انقلاب اسلامی در ایران، بنیاد پهلوی به بنیاد علوی تغییر نام یافت و تحت نظر رهبر وقت جمهوری اسلامی قرار گرفت. ساختمان بنیاد در خیابان ۶۵۰ منهتن نیویورک واقع شده است. این بنیاد یک سازمان بلندپایه است که طبق اساسنامه خود، به مثابه یک سازمان غیر انتفاعی برای ترویج اسلام و زبان فارسی تلاش می‌کند.

در اساسنامه بنیاد علوی فهرستی از فعالیت‌های آن ذکر شده که شامل کمک‌های مالی به کالج‌ها و دانشگاه‌ها، کمک‌های مالی به مدارس فارسی زبان خارج از کشور، کمک‌های مالی و وام به سازمان‌های اسلامی، توزیع رایگان کتاب‌های اسلامی، کمک‌های مالی برای بودجه امداد رسانی، پشتیبانی از هنر، پشتیبانی از تحقیقات علمی، گفت‌وگوی ادیان و پلورالیسم دینی و اعطای وام دانشجویی است.

مایکل فرل در یادداشتی که در نشریه «سی اس مانیتور» منتشر شده مدعی است این بنیاد در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون به ستاد او کمک کرده است. این ادعا هیچگاه در ایران تایید نشده است.

بنیاد علوی سال‌ها مورد بازرسی‌های اف بی آی قرار داشته است و در سال ۲۰۰۹ بازپرسان فدرال آمریکا مدعی شدند که این بنیاد پوششی برای دولت ایران است و درآمد‌های حاصل از بنیاد را به بانک ملی ایران حواله می‌کند. این بانک از سال ۲۰۰۷ در فهرست تحریم‌های آمریکا به بهانه برنامه‌های هسته‌ای ایران قرار دارد.

دولت آمریکا از زمانی که برنامه هسته‌ای ایران بعد از بحران گروگانگیری به مساله مهم علیه ایران تبدیل شد به دنبال توقیف اموال بنیاد علوی بوده است.

به گفته بازپرسان قبلی پرونده بنیاد علوی، این ساختمان در دهه ۱۹۷۰ بنا شده و قرار بوده عواید آن به شاه ایران محمدرضا پهلوی برسد. زمانی که حکومت شاه ساقط شد، نظام جدید نام بنیاد را به بنیاد مستعضفان تغییر داد. چندی بعد نام این ساختمان به بنیاد علوی تغییر کرد و به گفته بازپرسان پرونده بنیاد، مقامات آن در ارتباط مستقیم با سفرای ایران در سازمان ملل بوده‌اند.

در ویکی شیعه درباره مالکیت بنیاد علوی آمده است: «پس از تصویب قانون ملی شدن بانک‌ها و شرکت‌های بیمه و بازرگانی در خرداد ۱۳۵۸ سهام بنیاد پهلوی در بانک‌ها و شرکت‌های ملی نیز به تملک دولت درآمد. امام خمینی در ۹/۱۲/۱۳۵۷ فرمانی مبنی بر ضبط و مصادرۀ اموال پهلوی، تأکید کرده بود که این اموال باید زیر نظر شورای انقلاب و در بنیادی مجزا از دولت به کار گرفته شود؛ بنابراین کارخانه‌ها، هتل‌ها و سازمان‌های تابعۀ بنیاد پهلوی به بنیاد مستضعفان انتقال یافت؛ با این استثنا که املاک بنیاد پهلوی، همچنان در اختیار بنیاد علوی باقی ماند.»

 

به گزارش رویداد۲۴ بنیاد علوی به عنوان یکی از ارگان‌های بنیاد مستضعفان به فعالیت‌های خدماتی خود ادامه داد تا اینکه طبق حکم دادگاه‌های ویژه و براساس اصل ۴۹ قانون اساسی، در بهمن ۱۳۷۴ کلیۀ اموال و املاک بنیاد علوی به مالکیت بنیاد مستضعفان و جانبازان درآمد و این حکم به سازمان ثبت اسناد و املاک نیز اعلام شد. از آن تاریخ، این بنیاد تنها با نام حقوقی «بنیاد علوی» باقی ماند و شرکت خدمات مهندسی و شهرسازی علوی از شرکت‌های تابعۀ بنیاد مستضعفان و با همکاری کارکنان بنیاد علوی، تصدی فروش املاک آن بنیاد را برعهده گرفت. کار این شرکت، واگذاری و عرضۀ املاک است.»

وکلای بنیاد علوی بار‌ها از سال ۲۰۰۳ تا کنون هر گونه نقش تامین مالی برای دولت ایران از سوی بنیاد را رد کرده‌اند. واشنگتن پست در گزارشی که در سال ۲۰۰۳ منتشر شده نوشت: مقامات اطلاعاتی و قضایی آمریکا بر این باورند که بنیاد علوی و موسسات مرتبط با آن ابزاری برای حکومت ایرانند تا راه را برای ایرانیان در اینجا باز نگه دارند و به داده‌های فناوری آمریکا دسترسی داشته باشند و دیدگاه‌های تهران را به جهان مخابره کنند.

واشنگتن پست نوشته بنیاد علوی مکانی برای فعالان حامی ایران فراهم می‌کنند و کانال‌هایی برای انتقال پول به اساتید و آکادمی‌های آمریکایی برای تولید ادبیاتی دوستانه در مقابل ایران ایجاد کرده‌اند.

بنیاد علوی همان سال به این مقاله واشنگتن پست پاسخ داده و گفته بود: فعالیت هایش صرفا فرهنگی است و بنیاد هیچ گرایش سیاسی‌ای ندارد و این میراث مهم ایرانیان به ناحق زیر نور افکن مقامات فدرال آمریکا قرار گرفته است.

به گزارش رویداد۲۴ در ماه می ۲۰۰۸، فرشید جهادی رییس بنیاد علوی به اتهام از بین بردن برخی مدارک به دادگاه فراخوانده شد. جهادی در ماه دسامبر ۲۰۰۸ و دو روز بعد از اینکه بازپرسان فدرال شکایتی علیه شرکت آسا که یکی شرکای بنیاد علوی بود ثبت کردند بازداشت شد. بازپرسان مدعی بودند شرکت آسا در آمد‌های حاصل از اجاره ساختمان را به دولت ایران می‌داده است.

راشل ارنفلد رییس مرکز دموکراسی آمریکایی در مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۸ در مجله فوربس منتشر شده گفته فعالیت‌های بنیاد علوی فقط منحصر به رویکرد‌های اسلامی نبوده است. این بنیاد در دسامبر ۲۰۰۸، ۲۵ تا ۵۰ هزار دلار به بنیاد ویلیام کلینتون کمک مالی کرده است. 

بازپرسان فدرال تاکید داشتند که ادعای مصادره از جانب آن‌ها تاثیری بر مستاجران ساحتمان بنیاد علوی نخواهد گذاشت. در نهایت در ژوئن ۲۰۱۷ دولت آمریکا آسمان خراش و چهار مسجد متعلق به بنیاد علوی را مصادره کرد.

بلومبرگ در گزارشی با عنوان «بعد از نه سال بازپرسان فدرال پیروز شدند» نوشت: هیات ژوری در نهایت به این نتیجه رسیده که بنیاد علوی تحت کنترل دولت ایران است و با نظر بازپرسان درباره اینکه مدیریت این خیریه که سالانه میلیون‌ها دلار درآمد از منبع اجاره‌های ساختمان دارد، در حال نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایرانند. این حکم بدان معنا بود که بازپرسان منهتن می‌توانستند به اقدامشان برای مصادره اموال ساختمان بنیاد ادامه دهند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، دولت آمریکا قصد داشت این اموال را به فروش برساند. درآمد حاصل از فروش اموال بنیاد علوی در سال ۲۰۱۷، ۵۰۰ میلیون دلار تخمین زده شده بود. قرار بود این درآمد به عنوان غرامت به خانواده قربانیان تروریسم مرتبط با ایران داده شود.

در سال ۲۰۱۴ کاترین فارست قاضی دادگاه پرونده بنیاد علوی حکم مختصری داده و با درخواست مصادره اموال توسط بازپرسان با این فرضیه که بنیاد در حال نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران بوده، موافقت کرده بود.

دادگاه استیناف سال ۲۰۱۶ این حکم اولیه را رد کرده بود و ضمن پذیرش ارتباط بخشی از مدیریت بنیاد با دولت ایران به فارست دستور داده بود که با ارائه پرونده بنیاد در دادگاه توسط آن‌ها موافقت کرده بود.

وب‌سایت رسمی بنیاد علوی، در گزارشی نوشته است این بنیاد تا به حال، کمک‌های مالی به بیش از ۳۲ دانشگاه از جمله دانشگاه هاروارد، دانشگاه کالیفرنیا، دانشگاه مک‌گیل، دانشگاه راتگرز و دانشگاه پنسیلوانیا ارائه داده است. بیش از ۳۰ مدرسه فارسی زبان و ۳۶ مرکز اسلامی کمک‌های مالی از بنیاد علوی دریافت کرده‌اند. بنیاد علوی در پروژه‌های بشردوستانه مانند کمک به قربانیان زلزله، طوفان، سونامی و سیل، در نقاط مختلف جهان شرکت داشته است.

 

 

بنیاد علوی از سازمان‌های مختلف اسلامی در ایالات متحده مانند مؤسسه اسلامی نیویورک، مسجد اهل بیت (نیویورک) و مدرسه رازی پشتیبانی می‌کند.

ویدئوی زیر توسط آسوشیتدپرس در سال ۲۰۰۹ و زمانی که مدرسه به واسطه حکم قاضی فارست در راستای مصادره اموال بنیاد بسته شده بود، تهیه شده است.

 

 

مدرسه رازی یکی از مراکز تحت حمایت بنیاد علوی است. نیویورک تایمز در سال ۲۰۰۹ در گزارشی به برگزاری انتخابات شورای دانش آموزی در این مدرسه اشاره کرده و نوشته بود: پیروزی از آن عایشه صابر و احمد السمدیسی شد.

 

عایشه ۱۶ ساله که در سن ۳ سالگی به همراه پدر و مادرش از پاکستان به آمریکا مهاجرت کرده، در سال ۲۰۰۹ در مصاحبه با نیویورک تایمز گفته بود: مدرسه رازی یک مدرسه معمولی است که ناگهان به صدر اخبار راه پیدا کرده است. خانواده عاشیه یک رستوران مرغ سوخاری حلال در نیویورک دارند.

در حکمی که سال ۲۰۰۹ علیه بنیاد علوی صادر شد، حرفی از ارتباط مدرسه رازی با تروریسم نبود، اما در اقدامی عجیب مدرسه نیز به عنوان یکی از مستاجران بنیاد علوی در کنار موسسه اسلامی نیویورک و مسجد امام علی بسته شد.

 

 

حسن جابر استاد عربی در سازمان ملل و دانشگاه نیویورک در سال ۲۰۰۹ دختری ۱۴ ساله در مدرسه رازی داشت. او درباره وضعیت مدرسه به نیویورک تایمز گفته بود هرگز هیچ نفوذی از جانب ایرانی‌ها یا ارتباطی بین مدرسه و دولت ایران ندیده و مدرسه رازی یکی از معروف‌ترین مدارس اسلامی خصوصی است که از ریاضیات گرفته تا علوم دینی و محیط زیستی را تدریس می‌کند.

 

قصان الچیخالی مدیر مدرسه رازی لبنانی تبار است. او در مصاحبه با رسانه‌ها به دریافت کمک‌های مالی از بنیاد علوی اشاره کرده گفته این کمک‌ها نوعی حمایت مذهبی، فرهنگی و آموزشی است.

مدیران و والدین مدارس به روزنامه نیویورک تایمز گفته‌اند اگرچه مدرسه رازی توسط شیعیان اداره می‌شود که اقلیت جهان و اکثریت مردم ایرانند، اما بیش از ۷۰ درصد دانش آموزان مدرسه اهل تسنن‌اند و بیشترین جمعیت را مسلمانان بنگلادش تشکیل می‌دهند.