آیا اعتراضات آبان در ایران نتیجه تحریم‌های ترامپ است؟

رویداد۲۴ ترامپ دوست دارد بگوید ایران کشوری متفاوت از ۱۸ ماه گذشته و قبل از تحریم‌های آمریکاست و اعتراضات ایران نشان داده او حق دارد. منتقدان دونالد ترامپ مدعی‌اند کمپین حداکثر فشار ترامپ منجر به اعتراضات مردم ایران شده، اما روشن است که آنچه به اعتراضات مردم ایران منجر شده، ایران را به بازگشت پای میز مذاکره هسته‌ای سوق نخواهد داد؛ البته این هدفی است که آمریکا در قبال ایران دنبال می‌کند و با افزایش فشار در پی آن است که ایران را به مذاکره بکشاند.

 

روز دوشنبه مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در برنامه «فاکس اند فرندز» اعلام کرد از معترضان ایرانی حمایت می‌کند و به ارتباط با آن‌ها از طریق اینترنت ادامه می‌دهد. این همان کاری است که آمریکایی‌ها چند سال پیش نیز انجام داده بودند. آن‌ها برای ایرانی‌ها ابزاری را برای ارتباط رمزنگاری شده و دیگر راه‌های ارتباطاتی فراهم کردند که از نظر آمریکایی‌ها تضمین آزادی بیان و از نظر دولت ایران، دخالت در حاکمیت سرزمینی و سایبری ایران است، اما ایجاد یک کانال دیجیتال در ایران، برنامه آمریکا برای ادامه اعتراضات در ایران است. این در حالی است که کارشناسان می‌گویند تلاش آمریکا برای ادامه یافتن اعتراضات، به تغییر سیاست در ایران نخواهد انجامید. ضمن اینکه این خطر بازی در زمین ایران را بالا می‌برد چرا که ایران به راحتی می‌تواند ثابت کند آمریکایی‌ها به دنبال تغییر نظامند نه تغییر رفتار. این اقدامات یادآور عملیات آژاکس سازمان سیا در ایران است که به کودتای ۲۸ مرداد انجامید.

 

به گزارش رویداد۲۴ شاید این خاطره از یاد آمریکایی‌ها رفته باشد، اما قطعا ایرانی‌ها یادشان نرفته و مقام‌های ایران نیز به آن آگاهند و همواره یادآوری می‌کنند.

 

پمپئو و بریان هوک بار‌ها در سخنرانی‌هایش در سال گذشته استراتژی‌شان را روشن کردند: «با تحریم‌های مکرر، ایران قرار است به این تصمیم برسد که هزینه مقاومت ارزشش را ندارد، اما زمان این تصمیم مشخص نیست.» نیوورک تایمز در گزارشی نوشته استراتژی آمریکا و ترکیب تحریم و خرابکاری علیه تهران، در کنار سیاست‌های دیگر، ایران را بعد از ۷ سال پای میز مذاکره در سال ۲۰۱۵ برگرداند، اما ترامپ جاهلانه آن را بر هم زد.

 

رابرت مالی رییس گروه بحران‌های بین مللی و یکی از مذاکره کنندگان آمریکا در سال ۲۰۱۵ با ایران در این باره به نیویورک تایمز گفته «دنیایی هست که در آن سران ایران با توجه به بحران‌های مکرر به توافق با آمریکا در ازای لغو تحریم‌ها و رسیدن به یک توافق جدید هسته‌ای تن می‌دهند. اما یک سناریوی محتمل‌تر هم وجود دارد و ان اینکه ایرانی‌ها این اعتراضات را ناشی از دخالت خارجی و توطئه آمریکایی بدانند و بیش از گذشته در عدم مذاکره با آمریکا مُصر شوند. پمپئو و ترامپ در این توهم که فشار حداکثری می‌تواند ایران را به زانو در بیاورد غرق شده‌اند.»

 

پمپئو اصرار دارد بگوید اعتراضات برای تحریم‌ها نیست بلکه برای تصمیمات اقتصادی سران کشور است، اما در واقع تحریم‌ها منجر به کاهش درآمد نفتی ایران شده است. او در برنامه فاکس نیوز گفته «این اعتراضات نتیجه مستقیم فروپاشی اقتصاد ایران در غیاب آزادی‌های سیاسی است. ایران جوانانش را برای جنگ می‌فرستد و کشته می‌شوند و پولش را خرج مردم خودش نمی‌کند. شما دیدید که این اعتراضات نتیجه مستقیم این سیاست‌هاست.» اما دولت ترامپ توانایی دولت ایران در حل و فصل اختلافات را دست کم گرفته است.

 

هوک اخیرا گفته بود ایران دیگر پولی ندارد که هزینه جنگ‌های نیابتی کند. شاید درست باشد، اما سران ایران ثابت کرده‌اند که می‌توانند صبر کنند تا انتخابات آمریکا برگزار شود و امیدوار باشند که دموکرات‌ها پیروز شوند. این قمار نامعلومی است.

 

از بسیار جهات تصمیماتی که دولت با آن مواجه شده مشابه تصمیماتی است که دولت اوباما در جنبش سبز سال ۲۰۰۹ با آن مواجه بود. این اولین خیزش در زمان ریاست جمهوری اوباما بود که تنها ۵ ماه بعد از ریاست جمهوری اوباما رخ داد. او با احتیاط واکنش نشان داد و بسیاری از نزدیکانش بعدا ابراز پشیمانی کردند.

 

پمپئو روز دوشنبه اعلام کرد سیاست دولت آن‌ها کاملا متفاوت است. آن‌ها این اعتراضات سیاسی را مهم می‌دانند. برعکس اوباما.

 

وزارت خارجه و مقامات اطلاعاتی آمریکا گفته‌اند از اینکه دولت ایران در اعتراضات آبان ماه، اینترنت‌ها را به کلی قطع کرده بود شگفت زده شدند. به گفته آنها چنین اقدامی مانع از کارکرد بسیاری از ابزار‌هایی شد که آمریکایی‌ها ترتیب آن را داده بودند؛ ابزار‌هایی برای ارسال پیام‌های رمزنگاری شده!

 

مقام‌های آمریکایی سعی دارند اتفاقاتی که افتاده را ارزیابی کنند و بدانند چرا مقامات ایران اینترنت را بار دیگر وصل کردند. به گزارش رویداد۲۴ یک مقام ارشد اطلاعاتی به نیویورک تایمز گفته بهترین حدسی که می‌توانیم بزنیم این است که زمانی که دولت اینترنت را قطع کرده بود، اثرات مخرب آن را از جمله توقف بسیاری از تعاملات مالی را دید.

 

نیویورک تایمز نوشته شاید آمریکا مدعی باشد که به پیروزی‌هایی دست پیدا کرده، اما همزمان ایرانی‌ها سعی می‌کنند برنامه هسته‌ای‌اش را احیا کنند و قرار هم نیست به این زودی به میز مذاکره برگردند.