پرداخت یارانه‌ها کم می‌شود؟
رویداد۲۴ با گذشت حدود ۹ سال از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، مجلس دست به تغییر عدد یارانه نقدی زد؛ این اتفاق در جریان بررسی لایحه بودجه سال ۹۹ در کمیسیون تلفیق افتاد؛ به طوری که بنا به اعلام کمیسیون تلفیق مجلس، قرار است ۲۷ هزار تومان به مبلغ ۴۵هزار و ۵۰۰ تومان یارانه نقدی به عنوان سبد حمایت معیشتی اضافه و در مجموع ۷۲ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر نفر واریز شود.
سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه کل کشور در سال ۹۹، هفتم بهمن‌ماه امسال در تشریح جزییات این مصوبه مجلس گفت؛ بر اساس مصوبه کمیسیون در سال آینده ۲۸ هزار تومان به مبلغ یارانه در سال ۹۹ اضافه خواهد شد و از ابتدای فروردین سال آینده رقم یارانه نقدی از ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ۷۲ هزار تومان افزایش می‌یابد.
به گفته هادی قوامی، بر اساس مصوبه کمیسیون تلفیق از مبلغ ۳۱ هزار میلیارد تومانی که در لایحه بودجه برای اجرای طرح حمایت معیشتی خانوارها در نظر گرفته شده بود، ۲۰ درصد برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی که ۷ میلیون نفر هستند اختصاص می‌یابد و ۲۸ هزار میلیارد تومان باقی‌مانده بین ۷۸ میلیون یارانه‌بگیر به صورت یکسان توزیع خواهد شد. با این مصوبه کمیسیون تلفیق ۱۸ میلیون نفری که یارانه معیشت نمی‌گرفتند از این به بعد این یارانه را متناسب با اعضای خانوار دریافت می‌کنند و مبلغ یارانه مددجویان بهزیستی و کمیته امداد نیز به ۱۲۲ هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد.
به گفته‌ی قوامی، در سال آینده تنها یک یارانه که ترکیبی از یارانه نقدی و یارانه معیشتی بنزین است، پرداخت می‌کنند.
واکنش وزیر به یارانه ۷۲ هزار تومانی
به نظر می‌رشد دولت با این مصوبه موافقت چندانی ندارد؛ به‌طوری که تازه‌ترین اظهارات وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از این حکایت دارد که پرداخت یارانه ۷۲ هزار تومانی در برنامه‌های دولت نبوده است.
محمد شریعتمداری هشتم بهمن‌ماه امسال در حاشیه دومین جشنواره حمایت از تولید ملی (حاتم) در جمع خبرنگاران عنوان کرد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی در قالب بودجه ممکن است تغییراتی اعمال کنند، اما هنوز تکلیف اجرایی به دولت نرسیده است.
وی با بیان اینکه پرداخت یارانه ۷۲ هزارتومانی در برنامه‌های دولت نبوده است، تصریح کرد: به نظر من برای ایجاد یک شرایط مطلوب باید از هرگونه تشویش در ذهن مردم جلوگیری کنیم.
به اعتقاد او، لازم است شرایطی فراهم شود تا کسانی که درآمد ثابت، پایین و متوسط دارند، مطمئن باشند که پرداخت یارانه و کمک معیشتی، برنامه باثباتی است که می‌توانند روی آن حساب باز کنند و تا حد امکان دستخوش تغییرات نشود.
سرانه پرداخت یارانه‌ها کم شد
در این میان، سخنگوی ستاد بودجه سال ۹۹ اعلام کرد: با اجرای تصمیم جدید کمیسیون تلفیق، مجموع سرانه یارانه پرداختی به افراد کمتر خواهد شد. به گفته مژگان خانلو، در جلسه مورخ هفتم بهمن‌ماه کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی و در ضمن بررسی تبصره ۱۴ لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور، با تصمیم نمایندگان مقرر شد یارانه نقدی موضوع ماده ۷ قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مصوب سال ۱۳۸۸ و یارانه طرح حمایت معیشتی خانوارها ناشی از اجرای طرح مدیریت سوخت، به تمامی مشمولین دریافت یارانه نقدی (یعنی ۷۸ میلیون نفر) پرداخت شود.
وی توضیح داد: در لایحه پیشنهادی دولت به جهت تفاوت جامعه هدف طرح‌های مذکور و تفاوت مبانی پرداخت براساس فرد و خانوار و با عنایت به اقدامات انجام شده توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص برآورد شاخص‌های بهره‌مندی خانوارها از طرح حمایت معیشتی خانوارها و شناسایی مشمولین طرح و با هدف پرداخت هدفمند منابع حاصله به خانوارهای مشمول و همچنین مدیریت زمانبندی پرداخت‌ها در فواصل مشخصی از همدیگر در یک ماه، اعتبارات طرح‌های مذکور به صورت جداگانه پیش‌بینی شده بود.
به گفته این مقام مسئول، با تصمیم یادشده که با مخالفت نمایندگان دولت در کمیسیون تلفیق نیز مواجه بود، حدود ۱۸ میلیون نفر که بر اساس شاخص‌های محاسباتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مشمول دریافت یارانه حمایت معیشتی خانوارها نیستند، در فهرست دریافت‌کنندگان قرار می‌گیرند. بنابراین با توجه به رشد ۲۰ درصد یارانه خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، تصمیم یادشده به منزله تعدیل سرجمع یارانه پرداختی به هر فرد در مقایسه با سال جاری خواهد بود.
سخنگوی ستاد بودجه تاکید کرد: بر این اساس، انعکاس خبر مذکور با عنوان «افزایش یارانه نقدی در سال ۱۳۹۹ به رقم ۷۲ هزار تومان در ماه به ازای هر نفر» باید به این صورت تصحیح شود که مجموع پرداخت یارانه از محل اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، اعم از نقدی و حمایت معیشتی خانوارها، در سال ۱۳۹۹ حدود ۷۲ هزار تومان به ازای هر فرد خواهد بود که به جهت افزایش مشمولین نسبت به سال جاری، سرانه پرداختی یارانه کمتر از سال جاری خواهد شد.
یارانه ۷۲ هزار تومانی به نفع کیست؟
سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان طرح حمایت معیشتی معتقد است که طرح ادغام یارانه نقدی و معیشتی به نفع دهک‌های ثروتمند تمام می‌شود.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در صورت یکی شدن یارانه نقدی و کمک معیشتی و تبدیل آن به یارانه ۷۲ هزار تومانی، ۶۰ میلیون نفری که اکنون هر دو یارانه را دریافت می‌کنند، با کاهش رقم دریافتی مواجه می‌شود؛ در حالی که ۱۸ میلیون نفری که کمک معیشتی به آنان تعلق نمی‌گیرد و فقط یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی دریافت می‌کنند، منتفع خواهند شد.
در حال حاضر دو گروه هستند که دولت در هر ماه به حساب آنها مبلغی به عنوان یارانه واریز می‌کند؛ گروه اول حدود ۷۸ میلیون نفر هستند که یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی می‌گیرند که سال‌هاست آن را دریافت می‌کنند و با وجود تکالیفی که برای غربالگری و حذف پردرآمدها وجود داشته، دولت به هر دلیلی نتوانسته تاکنون آن را به طور کامل اجرایی کند.
دسته دوم گروهی هستند که به آنها از آبان ماه امسال کمک معیشتی از محل منابع ناشی از افزایش قیمت بنزین پرداخت می‌شود و در مجموع حدود ۶۰ میلیون نفر می‌شوند که دولت، آنها را از بین یارانه‌بگیران گزینش کرده است. به عبارتی این افراد شامل ۱۸ میلیون نفری که در سه دهک بالای درآمدی قرار دارند و اصطلاحا پردرآمد شناخته می‌شوند را شامل نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: ادغام یارانه معیشتی و یارانه نقدی به نفع کیست؟
این در حالی است که با مصوبه اخیر مجلس مبنی بر یکی شدن یارانه نقدی و کمک معیشتی و پرداخت رقم ۷۲ هزار تومان به همه ۷۸ میلیون نفر، مجددا پرداخت یارانه به آنها نیز باید در دستور کار دولت قرار گیرد.
برخلاف یارانه نقدی که شامل مبلغ ثابت ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر نفر می‌شود، واریز کمک‌های معیشتی به تناسب افراد خانوار است؛ به نحوی که برای خانوارهای تک‌نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان در نظر گرفته شده است.
ثروتمندان دوباره نفع بردند
حسن میرزایی، سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان طرح حمایت معیشتی درباره وضعیت پرداخت یارانه‌ها توضیح داد: در طرح حمایت معیشتی تصمیم بر این شد که کمک‌ها به صورت نقدی باشد و به اقشار نیازمند پرداخت شود. منظور از نیازمندان این است که وقتی از محل افزایش بهای بنزین یارانه می‌دهیم، اولویت با کسانی است که خودرو و وضعیت مالی مناسبی ندارند.
وی گفت: در حال حاضر ۱۱ میلیون و ۹۰۰ هزار خانواده ایرانی خودرو ندارند و اگر از بعد شاخص‌های مختلف بررسی شود، شاهد خواهیم بود که واقعا نیازمند هستند و باید مشمول دریافت طرح حمایت معیشتی شوند. بنابراین بنا بر این بود که ۶۰ میلیون ایرانی که جزو سه دهک بالای درآمدی نیستند، طرح معیشتی دریافت کنند. این افراد شناسایی شدند و در لیست قرار گرفتند.
میرزایی بیان کرد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی با یک استناد نادرست و در واکنش به مراجعه افرادی که مشمول طرح معیشتی نشدند، بحث پرداخت یارانه ۷۲ هزار تومانی را مطرح کردند. حدود ۳۰ درصد از معترضین به عدم دریافت طرح حمایت معیشتی که به نمایندگان مراجعه کرده بودند را بررسی کردیم و دیدیم که یارانه دریافت کردند، یک‌سری نیز خودمان رسیدگی کردیم و سرجمع مبلغ را برایشان واریز کردیم و برخی نیز براساس شاخص‌های اعلامی وضعیت مالی مناسبی داشتند و اصلا نباید طرح حمایت معیشتی دریافت می‌کردند.
سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان حمایت معیشتی تاکید کرد: صرف خوداظهاری نمی‌توان گفت که مشمول طرح حمایت معیشتی هستند و اما مبلغ واریز نشده است. برای نمونه در مواردی شاهد بودیم که فردی ۲ تا ۲ ماشین به صورت وکالتی فروخته است؛ در حالی که در سیستم به نام فرد ثبت بوده است. بنا به استنادهای خوداظهاری افراد نمایندگان مجلس اعلام کردند که وزارت رفاه نقص داشته و ادغام دو یارانه در کمیسیون تلفیق تصویب شد.
حسینی ادامه داد: سوال من اینجاست ما که بارها از اعضای کمیسیون‌های تلفیق و اقتصادی مجلس خواستیم که به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیایند و توضیحات لازم ارائه شود، اما هیچ‌کدام نیامدند. حتی از مرکز پژوهش‌های مجلس به عنوان بازوی پژوهشی و دیوان محاسبات به عنوان بازوی نظارتی است و خواسته‌ایم که نماینده‌ای را در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مستقر کند، ولی هیچ کدام همکاری نکردند.
وی تصریح کرد: ترکیب یارانه نقدی و معیشتی برای یک خانوار ۵ نفره در شرایط کنونی ۴۳۲ هزار تومان است؛ در حالیکه بعد از اجرای این طرح ادغام ۳۶۰ هزار تومان می‌شود و در واقع ۷۰ هزار تومان کم می‌شود و براین اساس امر هدفمند کردن نقص شده است.
