ارتباط کرونا و تشکیل لخته خون!
رویداد۲۴ به گزارش "پریونشن"، پژوهشها در این زمینه همانند بیشتر مطالعات در مورد ویروس کرونا در مراحل اولیه قرار دارند، اما به نظر میرسد الگویی در مورد شکلگیری لختههای خون وجود دارد. طی یک مطالعه کوچک و با کالبدشکافی چند بیمار که جان خود را به واسطه کووید-۱۹ از دست داده بودند، لختههای خون در ریهها و زیر پوست آنها مشاهده شد. افزون بر این، پژوهشگران متوجه لختههای خون زیر سطح پوست بیمارانی شدند که همچنان زنده بودند.
مطالعهای دیگر روی ۱۸۴ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ بستری در بخش مراقبتهای ویژه در هلند نیز نشان داد که ۲۷ درصد آنها دارای ترومبوآمبولی وریدی (VTE) هستند که تشکیل لخته خون در رگهای عمیق پاها، ران یا لگن گفته میشود. بیست و پنج درصد بیماران دارای آمبولی ریوی (PE) بودند که شرایطی بالقوه تهدیدکننده زندگی است و در نتیجه پاره شدن لخته خون از مکانی دیگر در بدن و ورود آن به ریهها رخ میدهد. به طور کلی، ۳۱ درصد بیماران دارای نوعی عارضه لخته شدن خون بودند که به گفته پژوهشگران آمار بسیار بالایی برای بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه است.
نیک کوردورو، ستاره برادوی، که برای چند هفته به واسطه کووید-۱۹ در بیمارستان بستری بود، قطع پای خود به واسطه تشکیل لخته خون را تجربه کرده است. به گفته همسر وی، شرایط به مرحلهای رسیده بود که باید بین پا و جان نیک یکی را انتخاب میکردم و من زندگی را انتخاب کردم.
بیشتربخونید: ضایعات پوستی علامت ابتلا به ویروس کروناست؟
این موارد پرسشهای اساسی را ایجاد میکنند که یکی از مهمترین آنها این است که یک ویروس تنفسی چگونه میتواند موجب لخته شدن خون شود؟
لخته خون چیست؟
لخته شدن خون یک روند کاملا طبیعی و محافظتی در بدن است. اگر شما دچار یک آسیب دیدگی شوید، بدن برای جلوگیری از خونریزی یک لخته خون تولید میکند. زمانی که خونریزی متوقف میشود، بدن معمولا لخته را تجزیه کرده و آن را از بین میبرد.
اما گاهی اوقات افراد میتوانند با تشکیل بیش از حد لختههای خون مواجه شده یا لختههای خون غیر طبیعی داشته باشند. این میتواند از یک شرایط پزشکی زمینهای مانند دیابت، برخی اختلالات ژنتیکی، یا یک بیماری حاد سرچشمه بگیرد.
بزرگترین نگرانی در مورد لختههای خون زمانی است که یک ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) شکل میگیرد. این شرایط میتواند زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد.
به گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، از علائم ترومبوز سیاهرگی عمقی میتوان به تورم پا یا دست، درد یا حساسیت به لمس که به دلیل یک آسیب دیدگی شکل نگرفته است، گرمای پوست هنگام لمس، و قرمزی پوست همراه با تورم یا درد اشاره کرد. یک آمبولی ریوی نیز میتواند موجب دشواری در تنفس، سینه درد که با تنفس عمیق بدتر میشود، سرفه خونی، و ضربان قلب سریعتر از حد معمول شود.
کروناویروس جدید چگونه موجب تشکیل لختههای خون میشود؟
زمانی که فردی به یک مورد شدید کووید-۱۹ مبتلاست، بدن وی به سختی تلاش میکند تا با بیماری مبارزه کند. به گفته شون فیشر، انکولوژیست و خون شناس، این شرایط موجب یک وضعیت التهابی شدید میشود. این التهاب میتواند بر دیواره رگهای خونی که به نام اندوتلیوم شناخته میشود، تاثیر گذاشته و خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
لختههای خون برای افراد به شدت بیمار، بدون در نظر گرفتن این که به چه بیماری مبتلا هستند، یک نگرانی جدی محسوب میشود، زیرا آنها امکان حرکت نداشته و فقدان فعالیت بدنی خطر لخته شدن خون را افزایش میدهد.
زمانی که به یک عفونت شدید مبتلا هستید، بدن با مجموعهای از بی نظمیهای ایمنی شدید مواجه میشود. شما میتوانید تغییراتی در توانایی لخته شدن خون را تجربه کنید. در همین راستا، برخی افراد ممکن است با خونریزی بیشتر و برخی دیگر لخته شدن بیشتر خون مواجه شوند. این شرایط در بیماریهای جدی دیگر نیز دیده شده است.
چرا لختههای خون برای بیماران کووید-۱۹ بسیار مرگبار هستند؟
لختههای خون میتوانند موجب علائمی مانند درد غیرعادی و دشواری در تنفس شوند، اما آنها میتوانند علائم کووید-۱۹ نیز باشند. از این رو، تشخیص این که علائم تنفسی بیمار از ویروس ناشی میشود یا لخته خون دشوار است. در نتیجه، یک لخته خون میتواند پیش از این که بیمار یا کادر درمانی متوجه شوند چه اتفاقی در حال رخ دادن است وارد مرحلهای جدیتر شود.
افزون بر این، در موارد شدید کووید-۱۹، بیماران با دشواری در تنفس مواجه هستند و یک لخته خون میتواند شرایط را وخیمتر سازد. این سناریو میتواند ریههایی که به سختی در تلاش هستند را بیشتر تضعیف کرده و همچنین ظرفیت آنها برای تامین اکسیژن را کاهش دهد. اگر لخته خون یک سرخرگ اصلی را در ریه مسدود کند این میتواند در هر شرایطی، به طور ویژه در مورد بیماران کووید-۱۹، مرگبار باشد.
همچنین، گزارشهایی در مورد مشاهده مینی لختههای خون در رگهای کوچک ریهها در موارد شدید بیماری کووید-۱۹ وجود دارند.
پزشکان چگونه به لختههای خون در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ رسیدگی میکنند؟
زمانی که افراد در بخش مراقبت ویژه بستری میشوند، معمولا در اقدامی پیگشیرانه به آنها رقیق کننده خون داده میشود تا در وهله نخست، خطر تشکیل لختههای خون کاهش یابد.
با این وجود، به نظر میرسد پزشکان اکنون به شرایط متفاوتی فکر میکنند. به نظر میرسد دادن رقیق کننده خون به هر بیمار بستری در بیمارستان به واسطه کووید-۱۹ هرچه بیشتر در دستور کار پزشکان قرار گیرد. اگرچه به طور کلی پذیرفته شده نیست، اما پزشکان در این دوره جدید و ناشناخته تلاش میکنند تا آنچه مفید و کارآمد به نظر میرسد را انجام دهند.
در صورت ابتلا به ویروس کرونا آیا میتوان خطر لختههای خون را کاهش داد؟
در حال حاضر، به نظر میرسد که لختههای خون فقط در موارد شدید بیماری مسالهساز هستند. در موارد با شدت کمتر نیز تلاش برای این که خطر تشکیل لخته خون کاهش یابد نیز ایده خوبی به نظر میرسد.
اگر شرایط سلامتتان اجازه میدهد، راه رفتن در اتاق، انجام حرکات کششی، و حرکات پرشی، مانند پروانه، میتوانند به کاهش خطر تشکیل لخته خون کمک کرده و همچنین شرایط روحی شما را بهبود ببخشد.
اگر با علائم ترومبوز سیاهرگی عمقی یا آمبولی ریوی مواجه هستید، در پی دریافت کمک پزشکی فوری باشید.