سودآوری بورس تا چه زمانی ادامه دارد؟

رویداد۲۴ بورس تهران که از نخستین روزهای سال ۹۹ با شتابی خیره‌کننده در مسیر صعودی در حرکت بوده و همچنان نیز به این صعود ادامه می‌دهد، پس از گذشت حدود ۵۲ روز از سال جدید، از رشدی بیش از ۱۰۰ درصدی برخوردار بوده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که رشد شاخص کل تاکنون از ۱۰۰ درصد فراتر رفته و به طور متوسط روزانه ۲.۲ درصد سود از آن معامله‌گران بازار سهام شده است.

در این میان، همچنان عطش خرید در بازار خودنمایی می‌کند و در این مدت تقریبا روزی هزار میلیارد تومان تقاضای جدید از سوی توده مردم وارد بازار سهام شده است. این موضوع باعث شده که مقامات دولت تاکید کنند که مردم در خرید سهام عجله نکنند. وزیر اقتصاد در نشست با فعالان بخش خصوصی برای بررسی فرصت‌های استفاده از ظرفیت بازار سرمایه برای تامین مالی بنگاه‌ها و بخش خصوصی، با بیان این‌که عرضه‌های اولیه و حمایت از بازار سرمایه و بورس ادامه خواهد داشت، گفت: در نیمه دوم سال نیز عرضه‌هایی خواهیم داشت و مردم نباید در خرید سهام شتابزده عمل کنند.

رییس کل بانک مرکزی نیز توصیه کرده که مسوولان بورس، اقدامات احتیاطی لازم را در نظر بگیرید تا شاهد رشد مطمئن و منطقی بورس باشیم. به گفته عبدالناصر همتی، اقبال خوبی به بازار سرمایه شده است و جا دارد که نقش بازار سرمایه در تامین مالی افزایش یابد.

نوسان‌های بورس چگونه منظم می‌شود؟

رشد عجیب شاخص کل بورس تاکنون، این روزها محل سوال و ابهام بسیاری از کارشناسان است؛ تا جایی که هستند کارشناسان و تحلیلگرانی که نسبت به ایجاد حباب در بازار سرمایه ایران ابراز نگرانی کرده‌اند و آن را «بازار گاوی» لقب می‌دهند. گروهی نیز همچنان به رشد خیره‌کننده بازار سرمایه خوشبین هستند.

اما یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره وضعیت بازار سرمایه گفت: مردم به اظهار نظرهای منفی درباره آینده بورس توجه نکنند، اما مسوولان به نقدهای کارشناسان و آسیب‌شناسی آینده بورس توجه کنند.

علی آقامحمدی عنوان کرد: اگر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان عرضه واقعی به وسیله دولت در بورس انجام شود، نوسان‌های بورس منظم می‌شود.

وی متذکر شد: نخستین عرضه باید به وسیله بانک‌ها انجام شود و دولت نیز ۶۰ هزار میلیارد تومان از اموال بدون استفاده خود را عرضه کند. آنچه که اهمیت دارد، ورود سرمایه به بورس است و مالکیت گذشته آن مهم نیست.

جلوی شکل‌گیری رانت را بگیریم

جمال رزاقی، رییس اتاق بازرگانی شیراز نیز درباره رشد بازار سرمایه گفت: وضعیت بازارهای مالی از زمان شروع کرونا تاکنون به گونه کم سابقه‌ای در حال تغییر و تحول است.

وی افزود: بازار بورس که تا پیش از این و به دلیل شدت تحریم‌ها وضعیت متغیری داشت، حالا روز به روز با ورود افراد جدید به آن در حال صعود است. این بازار با عرضه سهام‌های بخش‌های دولتی شاید توانسته باشد اطمینان و اعتماد بخشی از جامعه را برای ورود به این بازار جلب کرده باشد، اما عده‌ای نیز معتقدند که اثرات تورمی پیش روی این بازار می‌تواند باعث سقوط ارزش سهام برخی از شرکت‌های آن شود.

وی تاکید کرد: این نکته را باید در نظر داشت که ورود این حجم عظیم افراد به این بازار ضمن این‌که ریسک جریان سرمایه‌گذاری غیرمعتبر را افزایش می‌دهد، امکان شکل‌گیری فساد و رانت را نیز افزایش می‌دهد؛ چراکه محدودیت‌ها برای ورود به بازار کاهش یافته است، بنابراین لازم است نظارت بر این بازار بیش از پیش صورت گیرد.

رشد شاخص بورس تا چه زمانی ادامه دارد؟

یک کارشناس بازار سرمایه نیز گفت: تا زمانی که نقدینگی به صورت فزاینده وارد بازار بورس شود، رشد شاخص‌ها ادامه دارد.

خواجه‌نصیری با بیان این‌که عامل رشد شرایط کنونی بازار ورود نقدینگی از سایر بازارها است، تصریح کرد: سرمایه گذار باید صورت سود و زیان  شرکت را ببینید و  درآمدهای شرکت و سود هر سهم را با هم مقایسه کند.

هیچ نشانه‌ای از اصلاح بازار به چشم نمی‌خورد

همچنین یک کارشناس بازار سرمایه گفت: از نظر تکنیکال، کانال شاخص بورس و قیمت سهم‌ها به سمت رشد شکسته شده و انتظار می‌رود این رشد در بازار ادامه‌دار باشد و در وضعیت کنونی هیچ نشانه‌ای از اصلاح بازار به چشم نمی‌خورد.

امیرعلی امیرباقری افزود: موضوعی که اخیرا زیاد با آن مواجه هستیم، مطرح شدن بحث حباب شاخص بورس است که به دلیل رشد اخیر بورس این موضوع از سوی برخی از فعالان بازار مطرح شده است.

وی عنوان کرد: در دو سال گذشته با ورود نقدینگی سهامداران حقیقی به بورس، شرکت‌های کوچک و متوسط وارد فاز صعودی شدند و شرکت‌های بزرگ به دلیل عرضه سهام توسط حقوقی‌های خود از رشد بازار جا مانده بودند. اکنون سیل ورود نقدینگی به بازار تا حدودی عرضه حقوقی‌ها را محدودتر و زمینه رشد پرشتاب بازار را فراهم کرده است.

بیشتر بخوانید:توصیه همتی به مسئولان بورس: اقدامات احتیاطی لازم را در نظر بگیرید تا شاهد رشد مطمئن و منطقی بورس باشیم

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود سهامی که برپایه نقدینگی و عملیات سفته‌بازی رشدهای چند برابری را تجربه کرده بودند، وارد فاز اصلاح شوند، اما رشد در بدنه بازار یعنی سهم‌های بزرگ بازار ادامه‌دار خواهد بود.

امیرباقری متذکر شد: در چنین بازاری که تعداد زیادی سهامدار وجود دارد و نقدینگی زیادی با این بازار درگیر شده است، شاهد افزایش کارایی بازار و و قوام بخشیدن به شاخص‌ها خواهیم بود که به نظر می‌رسد احتمال ریزش و واکنش‌های هیجانی در بازار به مرور زمان کمتر خواهد شد.

سودآوری بورس تا کی ادامه خواهد داشت؟

یک متخصص اقتصاد مالی هم با این پیش‌بینی که تا پایان سال ۹۹ یا حداکثر تا پایان کار دولت فعلی بورس همچنان پر رونق و سودآورتر از سایر بازارها خواهد بود، توصیه‌هایی به سهامداران خرد برای فعالیت در این بازار ارائه کرد.

علی کاشمری با هشدارهایی به سهامداران خرد، توصیه‌هایی به آنها کرد؛ از جمله اینکه دست به حرکات هیجانی نزنند، به شایعات توجه نکنند، تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال را فرابگیرند، دارایی‌های خود را برای ورود به بورس نفروشند و سبد متشکل از سهام‌هایی با ریسکهای مختلف تشکیل دهند.

خریداران هیجانی سهام به فکر روزهای قرمز بورس باشند

در همین حال، حمید اعرابی، یکی از فعالان و کارشناس بازار سرمایه گفت: بسیاری از افرادی که در یک سال گذشته وارد بازار سهام شده‌اند، فقط رنگ سبز بازار را دیده‌اند، ولی بازار می‌تواند رنگ قرمز هم داشته باشد و این موضوع برای هر بازاری کاملا طبیعی است، اما وقتی ریسک بالا باشد و دارایی‌ها به نصف تقلیل یابد، ناخوشایند می‌شود.

وی افزود: به نظر من ریسک بازار فوق‌العاده بالا است. به بیان دیگر، اگر ریسک بازار را به ۱۰ درجه تقسیم کنیم، در حال حاضر می‌توان گفت روی عدد ۹ قرار دارد، یعنی ۹ واحد ریسک می‌کنند تا بلکه یک واحد سود ببرند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: این‌که عموم مردم وارد بازار بورس شوند، بسیار خوب است، اما اینکه دارایی‌های خود را بفروشند و با پول آن سهام بخرند، به‌خصوص در شرایط کنونی بسیار خطرناک است.

اعرابی با بیان این‌که از نظر بنیادین، بازار را در شرایطی نمی‌بینم که افراد تازه‌وارد بی‌محابا وارد آن شوند، متذکر شد: اگر قصد ورود به بازار را دارند، با واسطه و از طریق صندوق‌ها بیایند، هر چند در حال حاضر ریسک بازار به صندوق‌ها هم رسیده است، زیرا بازار بسیار رشد کرده و از سوی دیگر پرتفوی صندوق‌ها هم قابل رضایت نیست.

سهامداران با کوچک‌ترین نوسان از بازار نروند

نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران با اشاره به رشد حدود ۱۰۰ درصدی شاخص سهام از ابتدای سال تاکنون، گفت: سهامداران باکوچکترین نوسان از بازار سرمایه خارج نشوند.

عباس آرگون افزود: دولت می‌تواند طرح‌های نیمه‌تمام را در غالب شرکت سهامی تعریف و در بازار بورس عرضه کند و از این طریق با تامین مالی و اتمام این طرح‌ها گامی در تحقق جهش تولید بردارد. اکنون بهترین فرصت است تا حجم بالای نقدینگی به بخش‌های مولد اقتصادی هدایت شود که می‌تواند عاملی برای ظرفیت‌سازی در تولید و اشتغال پایدار باشد.

وی با بیان اینکه دولت هم می‌تواند از این فرصت برای خود تأمین مالی داشته باشد گفت: البته دولت به جای دخالت کردن باید از بازار سرمایه حمایت کند.

این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: سهامدارانی که وارد بازار سرمایه می‌شوند، حتما با کار کارشناسی به خرید سهام اقدام کنند و به جای سهم تکی، حتی الامکان سبدی از سهام را با مشورت‌گیری از افراد متخصص و کارشناس از جمله کارگزاری‌ها و شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری تهیه کنند؛ ضمن اینکه به صورت هیجانی وارد بورس نشوند و با کوچک‌ترین نوسانی از آن خارج نشوند.

آرگون با بیان اینکه نوسان جز ذات بازار سرمایه است، تصریح کرد: سهامداران با یک نگاه میان‌مدت و بلندمدت وارد بازار سرمایه شوند و دارایی‌های مازاد خود را وارد بازار سرمایه کنند و سفارش اکید ما این است از فروش دارایی‌های موجود خود و وارد کردن آن به بازار سرمایه خودداری کنند.

بورس تهران درگیر حباب است؟

علی ابراهیم‌نژاد، عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف نیز گفت: معمولا بحث حبابی بودن یا نبودن بازار در دوره‌هایی که بورس رشد سریعی می‌کند بر سر زبان‌ها می‌افتد و داغ می‌شود. البته دعوای حبابی بودن تنها راجع به بورس نیست و از بازار خودرو و سکه گرفته تا مسکن و ارز را شامل می‌شود. در این بین، عده‌ای هم هستند که معتقدند همه بازارها در کشور حباب دارند! شاید بشود ادعا کرد که در کشور ما مفهوم حباب لوث شده است، چون به‌رغم استفاده فراوان توسط افراد، عموما نمی‌توانند تعریف دقیقی از آن ارائه کنند.

وی افزود: چیزی که به تجربه دریافته‌ام این است که هم در مورد مفهوم حباب و هم در مورد تحلیل آن کج‌فهمی و سوءتفاهم زیادی وجود دارد و از این‌رو همین ابتدای بحث می‌خواهم با چند سوال و جواب، نظرم را شفاف بیان کنم: آیا در کلیت بازار حباب وجود دارد؟ به نظر نمی‌رسد. من هنوز تحلیلی ندیده‌ام که بتواند من را قانع کند در کلیت بورس تهران حباب وجود دارد.

بورس در وضعیت غیرعادی است

در این میان، میثم رادپور، کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بازار سرمایه گفت: نکته مهم این است که بازار وضعیت عادی ندارد. مهم‌ترین نکته‌ای که مدنظر سهامداران و تازه‌واردان به بورس باید قرار گیرد، این است.

 وی با اشاره به اینکه عدم واکنش بازار سرمایه به اتفاقات سیاسی و اقتصادی کمی نگران‌کننده است، افزود: در شرایط کنونی اخبار جاری تاثیرگذاری‌اش را بر بورس از دست داده و هر روز بازار سرمایه در حال رسیدن به رکورد تازه‌ای است. در حقیقت مثبت نبودن بازار سرمایه در شرایط فعلی غیر عادی تلقی می‌شود.

رادپور تصریح کرد: برخی کارشناسان متاسفانه تحلیل‌های عجیب و غریب درباره دلایل رشد شاخص می‌گویند؛ در حالی که واقعا این رشد ربطی به تورم و اشتباه بودن فرمول قیمت‌گذاری و... ندارد و بی‌تردید به محض ریزش بورس، این عده از مواضع خود عقب می‌نشینند.

وی تاکید کرد: کسانی که وارد بازار شده‌اند، به قصد سود بالاتر از ۱۰۰ درصد و حتی ۳۰۰ درصد وارد این بازار شده اند در حالی که بورس دیر یا زود واقعیت خود را بازخواهد یافت.

رادپور متذکر شد: مثبت بودن همیشگی بورس اتفاق عادی و نرمالی نیست، بورس ما در حال حاضر اصلا ایست ندارد، در نتیجه یا باید بالا برود یا پایین آمده و ریزش را بپذیرد. از این روباید انتظار کسب سود برای تازه‌واردها انتظاری منطقی و دقیق باشد تا اگر فاز اصلاحی آغاز شد افراد احساس غبن نکنند. وی تاکید کرد: اصلا قابل پیش‌بینی نیست که این رشد تا چه زمانی ادامه خواهد یافت

مواظب ریزش بورس باشید

همچنین یکی از فعالان بازار سرمایه، به مردمی که این روزها کد سهامداری می‌گیرند و تازه وارد بورس می‌شوند و سهام می‌خرند و با این بازار و آینده آن آشنایی ندارند، هشدار جدی داد.

حسین خزلی‌خرازی افزود: خریداران تازه‌وارد بورس باید بدانند قیمت این سهم‌هایی که می‌خرند بین ۳ تا ۱۰ و برخی تا ۲۰ برابر رشد کرده و طبیعی است که ایشان در اوج قیمت‌های تاریخی بورس، سهام خریده‌اند و احتمال ریزش و نوسان آن در آینده وجود دارد.

وی در پاسخ به اینکه توصیه شما به این سهامداران جدیدالورود چیست، از آنها خواست در ۵۰ سهام بزرگتر و برتر بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کنند تا اگر بازار بورس به هر دلیل منفی شد، سهام آنها کمتر منفی شده و از آنجا که سهام این شرکت‌ها پتانسیل تولید، فروش و صادرات خوبی دارند، بنابراین در بازه زمانی پس از منفی شدن بورس می‌توانند خودشان را بازسازی کرده و به قیمت قبلی بازگردند.

او تاکید کرد: ورود به بورس، کار تخصصی است. به‌عنوان نمونه اگر برای خرید یک دستگاه خودرو دست دوم، ۲۰ فاکتور را در نظر می‌گیرید برای خرید سهام در بورس باید ۵۰ فاکتور را بررسی کنید.