اقدامات ضدایرانی ترامپ چگونه به تقویت داعش منجر شد؟

رویداد۲۴ فارین پالسی نوشت: سربازان آمریکایی به کاهش قدرت داعش در عراق کمک کردند. اما ترور سردار سلیمانی همه این‌ها را تغییر داد.

در ادامه این مطلب آمده است: در یک صبح سرد در فوریه گذشته، یک شهروند ۹ ساله ساکن روستای خاتونیا دام‌های خانواده اش را برای چرا به چمنزار‌های اطراف برد. وقتی او تا اواخر بعد از ظهر برنگشت، دو تن از بستگانش به دنبالش رفتند. صبح روز بعد، این دو مرد به نام‌های قاسم محمد و عبد محمد صباح در جاده خاکی در خارج از روستا کشته شدند. این قتل‌ها نشانه‌های حملات داعش را به همراه داشت که اهالی روستا هم این نشانه‌ها را خوب می‌شناختند. مردان با دستانی که در پشت‌شان بسته شده بود و زخم‌های گلوله در سرشان پیدا شدند.

با این حال، موضوع تعجب آور این بود که تقریباً به مدت یک سال این منطقه از تنش عاری بود. این آرامش نسبی در نتیجه یک کارزار سیستماتیک و یورش‌هایی که به طور مشترک توسط نیرو‌های عراقی و آمریکایی در اواخر سال ۲۰۱۸ و اوایل سال ۲۰۱۹ علیه داعش انجام شده بود، به دست آمد.

اما حمله در خاتونیا در ماه فوریه نشانگر بازگشت داعش به منطقه بود. تجدید حیاتی که به نظر می‌رسد با تشدید مداوم روابط میان ایالات متحده و ایران، همسایه‌ی عراق گره خورده است. به طور کلی، وقتی تنش‌ها بین ایالات متحده و ایران زیاد شد، تعداد دفعات حمله در این منطقه علیه داعش کاهش یافت و فعالیت‌های این گروه رو به افزایش گذاشت.

این اصطکاک زمانی اوج گرفت که ایالات متحده در اوایل ژانویه سال جاری فرمانده نظامی ایران، یعنی سردار قاسم سلیمانی را در خاک عراق ترور کرد. در پاسخ به این اقدام، نخست وزیر و پارلمان عراق هر دو خواستار خروج نیرو‌های خارجی از عراق شدند. در ادامه، ائتلاف به رهبری ایالات متحده فعالیت‌های خود را برای تقویت حفاظت از نیروهایش به حالت تعلیق درآورد.

از ماه فوریه، داعش چندین حمله را برعهده گرفته است. از حملات به غیرنظامیان گرفته تا کمین‌های هماهنگ علیه نیرو‌های امنیتی. این گروه همچنین از فرصت به دست آمده بر اثر کرونا ویروس نیز استفاده کرده است. زیرا ائتلاف مجبور به تخلیه اکثر نیرو‌های نظامی شد و این موضوع فرصت مناسب را در اختیار داعش برای انجام حملات قرار داد. در این شرایط، نیرو‌های امنیتی عراق تعدادی از سربازان خود را به مناطق شهری بازگرداندند تا اقدامات مربوط به کرونا ویروس را انجام دهند.

گفتنی است، دور دوم تشدید درگیری‌های ایران و آمریکا، در ماه مارس منجر به کشته شدن سه نفر از اعضای ائتلاف شد و تسریع در عقب نشینی نیرو‌ها از چندین پایگاه در عراق که برای انجام عملیات مشترک علیه داعش استفاده می‌شدند نیز صورت گرفت. مهم اینکه، ایالات متحده و عراق قرار است دوباره در مورد شرایط همکاری نظامی خود در ماه ژوئن تجدید نظر کنند.

---

بیشتر بخوانید: رفت و برگشت‌های پاتریوت‌های آمریکا به خاورمیانه؛ همه چیز به ایران برمی گردد؟

---

درآخرین عملیات نیرو‌های آمریکایی و ائتلاف علیه داعش، ۱۲ عضو داعش کشته شدند. معمولاً وقتی آمریکایی‌ها مأموریت انجام می‌دهند، سعی می‌کنند تا قبل از طلوع خورشید کار را تمام کنند، زیرا می‌خواهند منطقه را ترک کنند. چوپان‌ها با سر و صدای سربازان آمریکایی و عراقی که از مقابل خانه هایشان عبور می‌کردند، بیدار شدند. ائتلاف که معمولاً اطلاعات مربوط به عملیات ضد داعش را با رسانه‌ها به اشتراک می‌گذارد، هیچ جزئیاتی از عملیات ۱۹ آوریل منتشر نکرد. در پاسخ به ایمیلی که برای سوال درباره‌ی این عملیات زده بودیم، ائتلاف تأیید کرد که دو سرباز آمریکایی و یک مترجم در نتیجه‌ی آتش دشمن زخمی شدند.

گفتنی است، عملیات‌های مشترک اگر اجازه‌ی اجرای آن‌ها داده می‌شد، مؤثر بودند. اما بار‌ها اتفاق افتاد که اجازه‌ی این عملیات‌ها داده نشد. مایکل نایتس، عضو ارشد بخش مطالعات خاورمیانه در موسسه واشنگتن، متخصص در امور نظامی و مشاور ارتش آمریکا در عراق گفت: در سال ۲۰۱۹، ما با کاهش قابل توجه دسترسی مواجه بودیم.

در طول سال ۲۰۱۹، دولت عراق به اصطلاح مناطق عملیاتی محدود شده را به مناطقی که گروه‌های مسلح تحت حمایت ایران مستقر بودند، گسترش داد. از جمله مناطقی در حوالی استان‌های بغداد و دیالی که داعش در آن فعال بود. پرواز از طریق این مناطق نیاز به تأیید ویژه داشت. یک مقام ارشد ائتلاف گفت: گاهی اوقات اجازه داده می‌شود و گاهی اوقات نه.

نیرو‌های زمینی آمریکا با محدودیت‌های حرکتی مشابه روبرو بودند. یک افسر عراقی که با نیرو‌های ویژه ایالات متحده برای انجام عملیات‌های ضد داعش همکاری داشته است، گفت: برخی گروه‌ها بار‌ها مانع کاروان‌های متشکل از نیرو‌های عراقی و آمریکایی از دستیابی به اهداف موجود شدند. حتی اگر این مأموریت‌ها توسط فرماندهی عملیات مشترک تصویب شده بودند، باز هم امکان دسترسی به برخی از مناطق کنترل شده نبود.

این افسر عراقی که مرتباً با نیرو‌های ویژه آمریکایی همکاری می‌کند، گفت: وضعیت از نظر انجام مأموریت‌های ما دشوارتر خواهد بود. وی در پاسخ به این سؤال که آیا می‌تواند بدون کمک آمریکایی‌ها عمل کند، پاسخ داد: ما می‌توانیم به پیروزی برسیم، اما احتمالاً تلفات بیشتری خواهیم داشت.

در طولانی مدت، هدف اصلی این است که فقط عراقی‌ها کشور خود را در برابر داعش حفظ کنند. مقامات ائتلاف، غالباً از عدم تمایل عراقی‌ها به فعالیت در قالب بسیج مردمی عراق ناامید شده اند و می‌گویند که وقفه در فعالیت‌های ائتلاف ممکن است فرصتی طبیعی برای دور کردن شرکای عراقی از حمایت ایالات متحده باشد. یک مقام ارشد ائتلاف گفت: در کوتاه مدت، شرایط فعلی به کاهش کارایی عملیات‌ها منجر می‌شود. وی افزود:، اما در طولانی مدت، هدف اصلی این است که فقط عراقی‌ها کشور خود را در برابر داعش حفظ کنند.

اما غیرنظامیان در مناطق روستایی در گذشته به تماشای تلاش نیرو‌های امنیتی عراق برای مبارزه مؤثر با شورشیان پرداخته بودند. از سال ۲۰۱۸، مناطق روستایی اطراف کرکوک شاهد چندین عملیات گسترده نظامی توسط ارتش و پلیس عراق برای پاکسازی اقامت گاه‌های داعش بود. فرماندهان نظامی این عملیات را موفقیت آمیز اعلام کردند، اما غیرنظامیان می‌گویند که شبه نظامیان وقتی که عملیات در حال انجام است، پنهان می‌شوند تا دوباره به محض اینکه اوضاع آرام شد به آنجا برگردند و کار خود را از سر بگیرند.

سپس، حملات به رهبری نیرو‌های ویژه ایالات متحده و عراق انجام و همراه با استقرار پلیس در مناطق عمیق‌تر در مناطق روستایی به اوج خود رسید.

اما در مارس امسال، نیرو‌های آمریکایی از پایگاه هوایی K۱ در کرکوک عقب نشینی کردند. عملیات مشترک تا حد زیادی متوقف شده است و روستائیان مجدداً در معرض داعش قرار گرفته اند.