بازیِ سیاه آمریکا در شورای امنیت علیه ایران/ نتیجه رویارویی ایران و آمریکا چه خواهد بود؟

رویداد۲۴ روز چهارشنبه «۴ تیرماه» مذاکرات و گفتگو‌های شورای امنیت درباره قطعنامه پیشنهادی آمریکا در خصوص تمدید تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران آغاز شد. با شروع این مذاکرات، قطعنامه آمریکا علیه ایران در دستور کار شورای امنیت قرار گرفت؛ هر چند که هنوز تاریخ مشخصی برای رأی گیری اعضای شورای امنیت درباره آن تعیین نشده است.

طبق مفاد برجام، تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران باید در اواسط ماه اکتبر آینده (حدود چهار ماه دیگر) رفع شوند. اما آمریکا به شدت با رفع این تحریم‌ها مخالف است و برای تمدید «نامحدود» این تحریم‌ها تلاش می‌کند. تحریم‌های تسلیحاتی، در مارس ۲۰۰۷ در قالب قطعنامه شماره ۱۷۴۷ علیه ایران اعمال و در سال ۲۰۱۰ طی قطعنامه ۱۹۲۹ تمدید شد. با امضای برجام در سال ۲۰۱۵، شورای امنیت قطعنامه ۲۲۳۱ را در تایید برجام صادر کرد.

به موجب همین قطعنامه، تحریم‌های تسلیحاتی باید در اکتبر آینده رفع شوند. اما دولت آمریکا، با ادعای اینکه رفع این تحریم‎ها صلح و امنیت بین المللی را به خطر می‌اندازد، با رفع این تحریم‌ها مخالفت می‌کند. در همین رابطه، آمریکا قطعنامه‌ای تهیه و در شورای امنیت توزیع کرده است. خبرگزاری بلومبرگ، به نقل از دیپلمات‌ها، مدعی شده که این قطعنامه خواستار تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی شده است. در این قطعنامه از همه کشور‌ها خواسته شده که از تامین، فروش و انتقال سلاح‌ها به ایران جلوگیری کنند مگر اینکه کمیته‌ای از جانب شورای امنیت یک ماه قبل با این امر موافقت کند.

آمریکا قطعنامه خود را ذیل ماده ۴۱ فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار داده است. طبق این ماده، شورای امنیت می‌تواند اقداماتی را انجام دهد که مستلزم استفاده از نیرو‌های مسلح برای اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت نیست. همچنین، شورای امنیت می‌تواند از اعضای سازمان ملل بخواهد که این اقدامات را انجام دهند. توقف کلی یا جزئی روابط اقتصادی، حمل و نقل ریلی، دریایی، هوایی، پستی و قطع روابط دیپلماتیک از جمله این اقدامات هستند.

---

بیشتر بخوانید: گام اول از تحریم تسلیحاتی مجدد ایران/ رایزنی شورای امنیت درباره قطع‌نامه پیشنهادی آمریکا

---

آمریکا به هر طریقی می‌خواهد محدودیت‌های برجامی را تمدید کند

قربان جاوید اوغلی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه آمریکا از مدت‌ها پیش در تدارک است که در اکتبر ۲۰۲۰ که محدودیت‌های خرید تسلیحاتی ایران به پایان می‌رسد، آن را برای مدت نامحدودی تمدید کند، گفت: آمریکایی‌ها در این زمینه برنامه از پیش تعیین شده‌ای داشتند و ارائه قطعنامه به شورای امنیت نیز در همین راستا باید ارزیابی شود، در این راستا از قبل نیز مشخص بود که چین و روسیه به این قطعنامه رای منفی خواهد داد و آن را وتو می‌کنند.

وی افزود: در این رابطه باید به یک نکته مهم اشاره کرد، در زمان اجرای شدن برجام و حتی خروج آمریکا از معاهده سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه در کنار چین و روسیه قرار داشتند، اما امروز که این قطعنامه از سوی آمریکا مطرح شده این سه کشور از چین و روسیه فاصله گرفته‌اند و به همراهی آمریکا می‌پردازند، این مسئله برای کشورمان باید به عنوان یک علامت و سیگنال هشدار دهنده محسوب شود.

جاوید اوغلی اظهار داشت: چرا که ممکن است آن‌ها به اصل برجام متعهد بمانند، اما در موضوعات دیگر نظیر مسائل موشکی، منطقه‌ای و حقوق بشری در کنار آمریکا قرار دارد، کما اینکه در آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای نیز با همکاری هم یک قطعنامه علیه کشورمان ارائه کردند که در نهایت آن نیز به تصویب آژانس رسید، بنابراین باید در این زمینه تمامی مسائل را به شدت و دقیق زیر نظر داشت، تا به زیان کشورمان تمام نشود.

این دیپلمات اسبق کشومان با اشاره به اینکه اروپایی‌ها در زمینه موشکی بسیار به دیدگاه‌های آمریکا متمایل شدند، بیان داشت: این نزدیکی به هیچ عنوان نشانه خوبی نیست، زیرا که این کشور‌ها سه عضو دائم شورای امنیت هستند و ما نباید تنها بر روی روسیه و چین حساب کنیم، چرا که آن‌ها در گذشته علیه کشورمان در شورای امنیت نیز رای دادند، بنابراین باید در این راستا دیپلماسی فعال داشت و با طرف‌های برجامی، گفتگوی سازنده‌ای داشت.

وی با تاکید بر اینکه آمریکا اعلام کرده در صورتیکه قطعنامه پیشنهادی این کشور در شورای امنیت به تصویب نرسد، خود تحریم ها‌ی بین المللی علیه کشورمان را به صورت یکجانبه بازخواهد گرداند، اضافه کرد: در این رابطه، نباید تنها به این مسئله بسنده کرد که آمریکا، چون از برجام خارج شده دیگر نمی‌تواند مکانیزم ماشه را فعال کند، در راستا باید برنامه عملی داشت و تنها با توئیت بازی و کَل کَل کردن با مقامات آمریکا در توئیتر و حرف‌های درشت بار این کشور کردن، نمی‌توان دیپلماسی را رو به جلو داشت، بلکه باید در این باره به صورت فعال عمل کرد.

جاوید اوغلی ادامه داد: این حرف‌ها بیشتر برای خوشایند مردم و مسئولان داخلی گفته می‌شود و عملا نمی‌تواند برای کشور در سطح بین‌المللی بازخورد داشته باشد، با توجه به اینکه آمریکا در حال حاضر از قدرت زیادی در سازمان‌های بین‌المللی مختلف از جمله سازمان ملل برخوردار است، می‌تواند اقدامات زیادی را بر علیه کشورمان انجام دهد، بنابراین باید در این زمینه بسیار هوشیار بود و حساب‌شده عمل کرد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: شاید آمریکا نتواند از نظر حقوقی و با استدلالاتی که دارد به برجام بازگردد و مکانیزم ماشه را اجرایی کند، اما باید توجه داشت که آمریکایی‌ها ممکن است با مناسباتی که با سایر شرکای برجام از جمله انگلیس، آلمان و فرانسه دارد، یکی از آن‌ها را راضی کند که مکانیزم ماشه را فعال کند، در چنین صورتی، واکنش مقامات ایرانی چه خواهد بود، بنابراین در این راستا باید منتظر هر اتفاقی بود و خود را از هر جهتی آماده کرد.

وی یادآور شد: ضمن اینکه تنها صرف شعار دادن در فضای توئیتر نمی‌توان دیپلماسی کشور را جلو برد، بنابراین در این رابطه می‌بایست به صورت فعال عمل کرد، از سوی دیگر الان به هیچ عنوان فضا مثل خروج آمریکا از برجام نیست و در این رابطه کشور‌های اروپایی به آمریکای بسیار نزدیک شده‌اند و شاهد یک نوع همگرایی بین تروئیکای اروپایی و آمریکا در قبال پرونده هسته‌ای کشورمان هستیم، با توجه به این مسئله شرایط بسیار حساس است و باید خیلی مراقب بود.