رویداد۲۴ رقابت بر سر تولید واکسن کرونا در روزهای گذشته به اوج خود رسید. گزارش رسانههای مختلف حاکی از آن بود که سه پژوهشکده و آزمایشگاهی که بر روی واکسن این ویروس در حال انجام تحقیقات بودند، موفق شدند مرحله اول آزمایش انسانی خود را با موفقیت از سر گذرانده و وارد فاز تولید شوند. این خبر موجی از امیدواری را در سطح جهان ایجاد کرد. تاکنون بیش از ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در سطح جهان به این بیماری مبتلا شدهاند، بیش از ۵۳۳ هزار نفر نیز جان خود را از دست دادهاند.
دانشگاه آکسفورد انگلیس در خبری فوری دوشنبه گذشته، اعلام کرد که واکسن ساخته شده از سوی محققان این دانشگاه در مراحل اولیه توانسته تائیدیه مورد نظر را به دست آورد. گفته شده که واکسن دانشگاه آکسفورد نتایج خوبی را در کارآزماییها از خود نشان داده و «بیخطر» است و میتواند سیستم ایمنی بدن را وادار به ترشح پادتن کند و عوارض جانبی هم به دنبال ندارد. همزمان یک شرکت چینی نیز از موفقیت آمیز بودن آزمایشاتش در زمینه تولید واکسن ویروس کرونا خبر داد.
پیش بینی شده که تاثیرات واکسن تولید شده از سوی دانشگاه آکسفورد حداقل برای چند سال دوام داشته باشد. نتایج مثبت واکسن مذکور پس از تزریق بر روی یک هزار و ۷۷ نفر به دست آمده است، اگرچه همزمان تاکید شده هنوز برای ارزیابی نهایی استفاده این واکسن در میان جمعیت بزرگتر انسانی نمیتوان با قطعیت نتیجه نهایی را اعلام کرد.
اکنون و با تولید واکسن در مرحله اول، سوالات بسیاری پیرامون آن مطرح میشود، مانند اینکه امکان تولید این واکسن به اندازه جمعیت جهان تا چه اندازه وجود و آیا همه قادر به بهره مندی از این واکسن هستند یا نه؟ از سوی دیگر، در نتیجه این واکسن چه مقدار ایمنی در چه مدت زمانی ایجاد خواهد شد؟
پیتر جی هوتز محقق کالج پزشکی بیلور دراین باره به نیویورک تایمز میگوید: اعلام خبر موفقیت واکسنها به این معناست که هر یک از این واکسنهایی که در فاز انسانی موفق بودهاند ارزشش را دارند که وارد فاز سه مطالعات شوند. فاز سه نشان میدهد این داروها چقدر کارآمدی دارند.
یکی از واکسنها توسط دانشگاه آکسفورد با همکاری شرکت داروسازی استرازنیکا بریتانیایی-سوئدی و یکی دیگر توسط کمپانی چینی کن سینو بیولوژیک در حال تولید است. هر دوی این موسسات طی روزهای گذشته اعلام کردند که نتیجه آزمایش انسانی واکسن موفقیت آمیز بوده و نتیجه مطالعات اولیه شان را در ژورنال انگلیسی پزشکی لنست منتشر کردند.
از سوی دیگر کمپانیهای داروسازی بزرگ فیزر و کمپانی آلمانی بیون اک نیز نتیجه مطالعات مشترکشان را به صورت آنلاین منتشر کردند.
همه گروههای تحقیقاتی که روز گذشته نتیجه مطالعاتشان را منتشر کردهاند مدعی هستند که واکسن تولیدی آنها میتواند ایمنی لازم در برابر ویروس کرونا را در بدن ایجاد کند و کمترین عوارض را به همراه داشته باشد. پروفسور استنسی شولتز چری پژوهشگر پژوهشکده بیمارستان سنت جود کودکان درباره این واکسنها میگوید: همه آنها خیلی خوب به نظر میرسند و قطعا بیش از یک واکسن برای گروههای مختلف دموگرافیک و جمعیتی مورد نیاز است.
روسیه به دنبال دسترسی به فرمول واکسن دانشگاه آکسفورد
پژوهشگران چینی، آلمانی و آکسفورد مدعیاند که واکسن آنها دارای همان آنتی بادیهایی است که در بدن افرادی که از بیماری رها شدهاند یافت شده است. با این وجود دانشمندان همچنان درباره اینکه چقدر این آنتی بادیها میتوانند در بدن ایجاد ایمنی کنند تردید دارند و معتقدند این نتایج و واکنشهای افراد به واکشنهای تولید شده نمیتواند متضمن کارآمدی واکسنها برای ایجاد ایمنی باشد. جان مور از کالج پزشکی کرونل به نیویورک تایمز گفته موفقیت این واکسنها بدان معنا نیست که قرار است عالی عمل کنند.
تولیدکنندگان خود واکسن نیز تاکید کردهاند که همه این نتایج نشانگر آن است که رسیدن به ایمنی مستلزم استفاده چندباره از دوز مشخصی از این واکسن است. کسفورد و آسترازنیکا شاید نزدیکترین موسسات به فاز نهایی واکسن باشند. آمریکاو بریتانیا و چند دولت و نهاد غیر انتفاعی از الان هزاران میلیون دلار برای خرید تمامی دو میلیون دوز تولید اولیه واکسن هزینه کرده اند.
مقامات بریتانیایی و آمریکایی مدعی اند که روسیه سعی دارد با هک سیستمهای تحقیقاتی واکسن آکسفورد، به فرمول آن دست پیدا کند. گفته میشود ۷۷ درصد داوطلبانی که واکسن بر روی آنها امتحان شده تنها با عوارضی نظیر تب و درد در محل واکسن مواجه شده اند. با این حال رویترز مدعی شده داوطلبانی که واکسن چینی کن سینو بر روی آنها امتحان شده بار دوم نشانههایی از خود بروز داده اند که در افرادی که ایمنی کمتری نسبت به ویروس دارند و برای اولین بار واکسن را دریافت کرده اند، نشان میدهند. محققان کن سینو این مساله را بزرگترین چالش و مانع بر سر تخقیقاتشان خوانده اند.
سازمان بهداشت جهانی: راه طولانی تا تولید واکسن باقی مانده
این واکسنها به سلولها دستور میدهند پروتئینهایی تولید کننده که سطح بیرونی ویروس کرونا را تقلید کند. بدن این پروتئینهای شبیه به ویروس را به عنوان مهاجم خارجی شناسایی کرده و سعی میکند در برابر آن ایمنی واقعی ایجاد کند.
تحقیقات اخیر نشان داده بیمارانی که بهبود پیدا کرده اند و تست آنتی بادی آنها در برابر کرونا منفی شده سلولهایی تحت عنوان سلول تی در واکنش به بیماری تولید کرده اند. این سلولها همان چیزی است که واکسن کرونا نیز در بدن ایجاد میکند.
مایک رایان رییس بخش برنامههای اضطراری سازمان جهانی بهداشت گفته ایجاد سلول تی توسط واکسن اتفاق مثبتی است، اما هنوز راه طولانیای تا رسیدن به واکسن باقیست. رویترز در گزارشی نوشته سازمان جهانی بهداشت تحقیقات آکسفورد را پیشروترین تحقیقات در زمینه تولید واکسن میداند.