پشت پرده سیاست فیلترینگ و فروش فیلترشکن/ از فعالیت شرکت تجارت الکترونیک کارا قشم چه می‌دانیم؟

رویداد۲۴  احمدی نژاد در مصاحبه با رادیو فردا درباره استفاده خود از فیلترشکن برای ورود به شبکه اجتماعی توییتر گفت: «فیلتر توییتر چیز خاصی نیست و همان‌ها که فیلتر می‌کنند فیلترشکن هم می‌فروشند.» او به نوعی حرف‌های سال گذشته آذری جهرمی در مجلس درباره پشت پرده فیلترینگ و فیلترشکن فروش‌ها را تایید کرد.

محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در جلسه شهریورماه سال گذشته خود در مجلس درباره اینکه چرا وزارت ارتباطات فیلترشکن‌ها را در کشور مدیریت نمی‌کند، گفته بود: «امروز فیلترشکن در کشور به راحتی خرید و فروش می‌شود و هیچ برخوردی با این تجارت نشده و پشت آن کاملا مشخص است، مگر می‌شود که نتوان شفاف سازی کرد که چه کسی پشت تجارت فیلترشکن است.»

او به اظهارات برخی «فیلترشکن فروش‌ها» نیز اشاره کرده و گفته بود: آن‌ها در پاسخ به ما می‌گویند که در کشور قانونی وجود ندارد که فیلترشکن فروشی جرم است، امروز تجارت چند صد میلیاردی در حوزه خرید و فروش فیلترشکن وجود دارد حال هیچ کسی جلوی این اقدام را نمی‌گیرد.

در حالی که استفاده از فیلترشکن در کشور جرم انگاری شده، فروش فیلترشکن در هیچ کجای فانون مورد اشاره قرار نگرفته است. جواد جاویدنیا سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور در گفتگویی که سال ۹۸ با ایرنا کرده درباره قوانین کشور درباره خرید، فروش و استفاده از ابزار دور زدن فیلترینگ گفته بود: در این‌باره به صورت صریح مقرره‌ای در قانون وجود ندارد. یعنی مقرره‌ای که در آن مستقیم از این ابزار نام برده و آن را جرم شناخته باشد نداریم.

بیشتر بخوانید: احمدی نژاد در مصاحبه با رادیوفردا: همان‌ها که فیلتر می‌کنند فیلترشکن هم می‌فروشند+فیلم

به گزارش رویداد۲۴ سیکل باطل فیلتر کردن و فیلترشکن استفاده کردن تا آنجایی پیش رفته که سال گذشته ابوالحسن فیروزآبادی رئیس مرکز ملی فضای مجازی ایران و دبیر شورای عالی فضای مجازی ایران اعلام کرد «به زودی اپراتور‌های وی‌پی‌ان رسمی در کشور ایجاد می‌شود.»

در سال‌های اخیر با بسته شدن هرچه بیشتر فضای اینترنت در ایران میزان استفاده از وی پی ان‌ها افزایش یافته و شایعاتی درباره دست داشتن برخی نهاد‌های حاکمیتی و حتی نظامی در فروش وی پی ان به وجود آمده است.

احمد مازنی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس دهم فیلترینگ را یک نوع زور خوانده و گفته بود: عده‌ای منافع‌شان در فیلترینگ و ایجاد محدودیت است. ما نباید به خاطر منافع برخی چنین کاری کنیم، بلکه باید دست آن‌ها را کوتاه کنیم که به خاطر منافع‌شان مردم را از حقوق‌شان محروم می‌کنند.

پشت پرده فروش فیلترشکن در ایران

محمد جرجندی مدیر کانال تلگرامی وب آموز سال گذشته از نقش یکی از شرکت‌های تابعه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در فروش فیلترشکن‌ها خبر داده بود. او در یک سلسله گزارش ثابت کرده بود که اکثر فیلترشکن‌های مورد استفاده از درگاه شرکت «تجارت الکترونیک کارا قشم» یا همان شرکت «کارت اعتباری ایرانیان» برای پرداخت هزینه‌های فیلترشکن استفاده می‌کنند و به این ترتیب بخش قابل توجهی از درآمد ارائه کنندگان فیلترشکن به حساب شرکتی که درگاه اینترنتی پرداخت آنلاین را در اختیار آن‌ها قرار داده واریز می‌شود.

پسوند قشم در انتهای عنوان شرکت را نباید مورد بی‌توجهی قرار داد. این پسوند به این معناست که شرکت در منطقه آزاد قشم به ثبت رسیده و بر اساس قوانین مناطق آزاد هیچ مالیاتی به دولت پرداخت نمی‌کند.

جرجندی در این گزارش بعد از بررسی تعداد قابل توجهی از شرکت‌های ارائه کننده فیلترشکن به این نتیجه رسیده که «تقریبا همه سایت‌های فیلترشکن از شرکت (تجارت الکترونیک کارا قشم) یکی از شرکت‌های زیرمجموعه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی درگاه مستقیم بانکی دارند.»

مدیر یکی از سرویس‌های ارائه دهنده فیلترشکن بدون بردن نام یا تصویر در یک گفتگوی اینستاگرامی با وب آموز اذعان کرده بود که پلیس به طور کامل این این ارائه د هندگان فیلترشکن را می‌شناسد و با آن‌ها در تماس است.

یکی دیگر از مدیران این سرویس‌ها به جرجندی گفته قبلا فیلترشکن فروش‌ها از درگاه‌های زیرزمینی استفاده می‌کردند و درآمد‌های حاصل از فروش وی.پی.ان ابتدا تبدیل به بیت کوین می‌شد و کسی که وی.پی.ان می‌فروخت کاملا ناشناس می‌ماند. اما یکی از فلسفه‌های وجودی واسطه‌هایی نظیر «شرکت تجارت الکترونیک کارا قشم» این است که اطلاعات وی.پی.ان فروش‌ها را جمع‌آوری کنند. از طرف دیگر درصد‌های بالایی نظیر ده درصد درآمد روزانه فروش وی.پی.ان به حساب این واسطه‌ها واریز می‌شود.

این مدیر سرویس فروش وی.پی.ان که مدعی است سایت فروشش جزو چهار سایت اول گوگل است، درآمد روزانه خود را چیزی بالغ بر ۵ تا ۶ میلیون تومان تخمین زده است.

یکی دیگر از مدیران سایت‌های فروش وی.پی.ان درباره اطلاعاتی که این سرویس‌های ارائه دهنده از مشتریان خود می‌گیرند، می‌گوید: چت‌های تلگرام توسط خود کمپانی تلگرام انکریپت (قفل) شده و آن‌ها قادر به دیدنشان نیستند، اما وبسایت‌هایی که مشتریان وی.پی.ان به آن سر می‌زنند یا به اصطلاح DNS قابل رویت است.

 وی.پی.ان میکر یکی از اصلی‌ترین سایت‌های فروش فیلترشکن در ایران است. این سایت اخیرا فعالیت خود را متوقف کرده، اما وب آموز پیش از توقف این فعالیت‌ها جزییاتی از درگاه فروش وی پی ان این سایت پرده برداشته بود.

درآمد فروش فیلترشکن چقدر است؟

درحالی که وزارت ارتباطات از وجود مافیای فیلترشکن و درآمد‌های چند صد هزار میلیاردی آن‌ها گله کرده، سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور معتقد است که بخش بخش اعظمی از اطلاعات فنی و میزان ترافیک فروشندگان وی.پی.ان vpn و IP‌های مربوطه در اختیار وزارت ارتباطات است.

سپیده حبیبی عضو انجمن صنفی کسب‌وکار‌های اینترنتی نیز درباره فروش فیلترشکن‌ها در گفتگویی با ایرانا گردش مالی این فعالیت را بسیار بالا ارزیابی کرده و گفته بود: «اگر ۴۰ میلیون عضو تلگرام داشته باشیم، گفته می‌شود که پنج میلیون آن‌ها از VPN پولی استفاده می‌کنند. اگر قیمت متوسط هر ماه اشتراک فیلترشکن را فقط ۱۰ هزار تومان در نظر بگیریم، برابر با ۵۰ میلیارد تومان در ماه و ۶۰۰ میلیارد تومان در سال است.»

به گزارش رویداد۲۴ اگرچه وزارت ارتباطات از درآمد‌های چند صدهزار میلیاردی برخی نهاد‌ها از فروش وی.پی.ان گله کرده، اما آنچه به عنوان درآمد دولت از فیلترینگ سایت‌ها یاد می‌شود، می‌تواند در افزایش حجم مصرفی کاربرانی که مجبور به استفاده از فیلترشکن هستند اشاره کرد. زمانی که یک کاربر از وی.پی.ان استفاده می‌کند و برای مثال قصد دانلود یک فایل به حجم ۱ گیگا بایت را دارد، در واقع با استفاده از فیلتر شکن ۱.۲ گیگا بایت مصرف می‌کند، چون تونلی که وی.پی.ان ایجاد می‌کند یک تونل رفت و برگشتی به سرور‌هایی خارج از ایران است که خود به تنهایی مستلزم صرف ترافیک اضافی اینترنت است. در حقیقت هنگامی که شما مثلا بسته اینترنتی ۴ گیگ با قیمت رسمی ۱۵ هزار تومان می‌گیرید، حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان پرداخت می‌کنید (یعنی حدود ۱۵۰۰ بیشتر از قیمت واقعی) و از سوی دیگر با سیستم فیلترینگ فقط کمی بیشتر از ۳ گیگ اینترنت مصرف می‌کنید؛ یعنی با تصمیم‌گیرانی طرف هستید که از دو طرف حقوق شهروندی را با جدیت تمام نادیده گرفته‌اند؛ در این میان پول‌های کلان از جیب مردم خارج می‌شود.