دلیل مرگ ناگهانی ورزشکاران

رویداد۲۴  جلوگیری کردن از مرگ ناگهانی در ورزش در سال‌های اخیر اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است. کاردیولوژیست‌ها افرادی هستند که در این تحقیقات بیش از بقیه درگیر می‌باشند. اخبار زیادی در مورد ورزشکاران که هنگام ورزش جان خود را از دست دادند، روی سایت‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی وجود دارد. در نتیجه بسیاری از متخصصان در مورد راه‌های مختلف این مرگ ناگهانی در ورزش و جلوگیری از آن صحبت کرده اند، اما آیا این اتفاق ممکن است؟ آیا راهی وجود دارد که بتوانیم از این مورد وحشتناک جلوگیری کنیم؟

مرگ ناگهانی هر موقع که اتفاق بیفتد، زمانی است که قلب سالم یک فرد ناگهان حین ورزش یا یک بازی ورزشی از تپش باز می‌ایستد. این مسئله زمانی اتفاق می‌افتد که ظاهرا هیچ بیماری در او وجود ندارد. البته زمانی که پزشکان مسئله را موشکافی می‌کنند، متوجه می‌شوند که در پیش زمینه‌های بدن فرد مشکلاتی وجود داشته است. زمانی که ظاهر ورزشکارانی که ناگهان جان سپرده اند را مشاهده می‌کنیم، ظاهرا تفاوت خاصی بین آن‌ها پیدا نمی‌کنیم. اگرچه بعضی از آن‌ها ورزش‌های بسیار شدید انجام می‌دهند و تعداد مرگ و میر‌ها نیز در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند و ممکن است از هر ۱۰۰ هزار نفر یک نفر آن‌ها مرگ ناگهانی داشته باشد.

گزارشات نشان می‌دهد که اکثر این مرگ‌ها در فصل بهار و در هنگام عصر اتفاق می‌افتد. دقیقاً زمانی که رقابت کنندگان در حال تلاش‌های زیاد ورزشی هستند. زمانی که یک ورزشکار هنگام انجام یک ورزش بدون دلیل ظاهری خاصی، جان خود را از دست می‌دهد، در بیش از ۹۰ درصد مواقع یک علت زمینه‌ای قلبی عروقی وجود دارد که به شدت به سن آن‌ها وابسته است. معمولاً این خطر افراد زیر ۳۵ سال را درگیر نمی‌کند، اما در افرادی که سن بالا‌تر دارند، احتمالا از هر ۱۸ هزار نفر یک نفر آن‌ها مرگ ناگهانی حین ورزش داشته باشند.

مرگ ناگهانی در ورزش یا در خارج از آن، ممکن است به دلیل بی نظمی تپش قلب اتفاق بیفتد. در این وضعیت قسمت پایین قلب ضربان نا متناسب دارد و خود قلب هم نمی‌تواند به اندازه کافی خون را به بافت‌ها برساند در نتیجه رگ‌های فرد دچار لختگی خون می‌شوند. چنانچه در بخش‌های قبلی نمناک کامل توضیح دادیم لخته‌های خون از سلول‌های خونی، پلاکت ها، بافت‌های الیافی و کلسترول تشکیل شده است. متخصصان بر این عقیده هستند، زمانی که ورزش می‌کنید، پلاک‌های موجود در رگ شکسته می‌شوند و مسیر جریان خون را ناگهان مسدود می‌کنند. زمانی که این اتفاق در رگ‌های اصلی‌ای می‌افتد که قلب را تغذیه می‌کنند، به طور ناگهانی اکسیژن رسانی به قلب متوقف می‌شود و مرگ رخ می‌دهد.

در بعضی از موارد هم عللی مثل ژنتیک وجود دارد که نمی‌توان جلوی آن‌ها را گرفت. اگرچه بعضی از آن‌ها را می‌توان توسط الکتروکاردیوگرام تشخیص داد.

دو مورد از مشکلات ژنتیکی شامل موارد زیر است:
بیماری ماهیچه قلب:

سلول‌های قلب در چنین شرایطی از بین می‌روند و از ماهیچه به چربی منتقل می‌گردند. در این مسیر طولانی قسمت‌های عروقی عملکرد مناسبی ندارند و هنگام تلاش شدید، آسیب می‌بیند.

در این بیماران دیواره قلب با افزایش سایز مواجه می‌شود و در نتیجه خون رسانی سخت می‌گردد و خون نمی‌تواند به کل بدن توزیع گردد. زمانی که قلب نتواند خونرسانی خوبی داشته باشد، مرگ ناگهانی اتفاق می‌افتد.

میوکاردیت
دیسپلازی آریتموژنیک بطن راست
پارگی آنوریسم آئورت (بخصوص در موارد سندرم مارفان)
سارکوییدوز
کم خونی داسی شکل
تنگی دریچه آئورت

اگر ورزشکاران بیماری زمینه‌ای نداشته باشند، علت مرگ ناگهانی می‌تواند:

اصابت ضربات محکم به قفسه سینه در حین ورزشهایی، چون فوتبال، هاکی روی یخ،. باشد که منجر به آریتمی و مرگ می‌شود.

شناختن علل و راه‌های رخ دادن آن تاثیر زیادی روی دیدگاه ما دارد. اولین مرحله این است که همیشه آزمایش‌های پزشکی را انجام دهیم؛ لذا تمامی ورزشکاران قبل از ورود به ورزش حرفه‌ای یا نیمه حرفه‌ای حتما" باید به پزشکان ورزشی و متخصصان قلب و عروق مراجعه کرده و تحت معاینه قلبی قرار گیرند. اما با توجه به اینکه معاینه قلبی بسیاری از این بیماری‌ها معمولا طبیعی و نرمال است، بررسی کامل قلبی شامل نوار قلب، اکوی قلب و تست ورزش باید بصورت روتین از کلیه ورزشکاران به عمل آید واین غربالگری برای افرادی که به فعالیت ورزشی ادامه می‌دهند، به طور سالانه ادامه پیدا کند. بسیاری از کشور‌ها برای انجام ورزش‌های تخصصی نیاز به آزمایشگاه پزشکی دارند. ژنتیک هم در این مورد نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.

کنترل چاقی
تنظیم فشارخون و تنظیم قند خون
کاهش کلسترول بد
پیروی از یک رژیم غذایی سالم
دوری از الکل و تنباکو
رژیم غذایی سالم
پیشگیری در سطح اجتماعی

داشتن امکانات ورزشی و همچنین پزشکی برای افراد ضروری است و ورزشکاران بسیار کارکشته باید بدانند که در چنین مواقعی چگونه به خودشان و اطرافیان کمک کنند. حتماً باید در استادیوم‌های ورزشی یک پزشک در این زمینه برای انجام کار‌های اورژانسی وجود داشته باشد.

زمانی که به آمار‌های موجود نگاه می‌کنیم، متوجه این موضوع می‌شویم که مرگ ناگهانی در ورزش در موارد کمی اتفاق می‌افتد، اما باز هم امکان آن وجود دارد.

به طور کلی احتمال رویداد آن برای سنین متوسط کم است، اما برای افراد بالای ۵۰ سال که ورزش‌های شدید انجام می‌دهند، احتمال بیشتری وجود دارد. به همین دلیل گروه سنی در این زمینه بسیار حائز اهمیت است. این افراد باید چکاپ‌های منظم داشته باشند و وضعیت قلبی عروقی آن‌ها مورد بررسی قرار بگیرد.