زنان و مردان ایرانی چقدر عمر می‌کنند؟

رویداد۲۴ علیرضا زالی در پنجمین کنگره سلامت مردان، گفت: در طول ۱۴ سال اخیر هفته‌ای به عنوان هفته ملی سلامت مردان نام گذاری شد و التفات ویژه در قالب روز سلامت مردان به همت همکاران ما در انجمن اورولوژی شکل گرفت و ما شاهد آن بودیم که در طول سال‌های اخیر برنامه متنوع و جذاب و با نگاهی راهبردی در جهت اصلاح ساختار سلامت مردان در کشور شکل گرفت.

وی افزود: مردان به دلیل جایگاه متفاوت سرشتی، اقلیمی و شرایط متفاوت حرفه ای و بهداشتی که دارند در معرض امراض مختلف هستند. در سال‌های اخیر مطالعات متعدد حاکی از آن بوده است که مردان اصولا در جوامع صنعتی و در حال پیشرفت از جمله کشور ما به دلیل نوع آسیب‌پذیری در فعالیت‌های پیرامونی و بیرون از منزل در آسیب پذیری بیشتری هستند. به دلیل حجم بالای درگیری آقایان در زندگی روزمره از آنجایی که نقش اصلی را در تدارک اقتصاد خانواده دارند موجب شده است با غفلت عمومی از سلامت خود روبرو باشند و به همین دلیل متاسفانه بسیاری از آقایان در بیماری‌های مزمن و کاهنده توانایی‌های عمومی معمولا دیر به پزشک مراجعه می‌کنند و این موضوع وخامت بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.

زالی ادامه داد: اگر بخواهیم مقایسه‌ای در خصوص به خطر افتادن سلامت مردان داشته باشیم طبیعتا تنها بحث زیان و خسران اجتماعی و فرهنگی نیست بلکه می‌تواند آثار متعدد دیرپا در توسعه هر کشور را ایفا کند. بنابراین طبیعتا التفات ویژه به سلامت مردان و ترویج برنامه ریزی برای سلامت آنها امری ضروری است. به نظر می‌رسد بیش از دو سوم بیماری‌هایی که حوزه سلامت مردان را تهدید می‌کند و یا منجر به مرگ و میر و یا کاهش توانایی سلامت مردان می‌شود را می‌توان پیشگیری کرد.

بیشتر بخوانید: با این آزمایش خون میفهمید چقدر عمر میکنید!

وی با اشاره به اینکه در کشور ما مردان به دلایل متفاوتی علاوه بر جنبه‌های افتراقی بیولوژیک در برنامه‌های مختلف سلامتی  آسیب‌پذیری بیشتری دارند، اظهار کرد: در مقایسه با بانوان ایرانی، آقایان بین ۵ تا ۱۰ برابر در حوادث و صحنه‌های ترافیکی شهری آسیب پذیرتر هستند؛ همچنین در حوزه سقوط و بیماری‌های ناشی از تروما بین ۳ تا ۵ برابر احتمال بروز مرگ و میر و حوادث در آقایان نسبت به بانوان فزونی دارد. در بحث‌ بیماری‌هایی همچون اسکیزوفرنی، افسردگی‌های مزمن طولانی مدت، HIV، بیماری شغلی، سرطان‌ها و... در آقایان شیوع بیشتری دارد. اگر در کشورمان بالغ بر ۳۶ سرطان در نقشه کشوری داشته باشیم، ۳۲ سرطان در آقایان از شیوع بالاتری برخوردار است و برخی سرطان‌ها مثل سرطان پروستات مختص آقایان است و از هر ۶ مرد ایرانی یک مرد احتمال ابتلا به سرطان را در طول زندگی خود خواهد داشت که این احتمال بعد از ۶۵ سالگی به تصاعد افزایش خواهد یافت.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: آقایان به دلیل درگیری‌های استرسی و شغلی آثار زیانبار استرسی را در ابعاد روانی، اجتماعی و سلامتی تجربه می‌کنند. به طور مثال در مورد آقایان مواردی که منجر به بروز مشکلات روانی می‌شود از نظر دیرپا بودن، مزمن بودن و ثبات بیشتر و عدم پاسخ به درمان متعارف شاید شیوع بیشتری داشته باشد. اگرچه برخی اختلالات در خانم‌ها و آقایان مشترک است اما دیرپا بودن و پاسخ اندک به درمان در برخی اختلالات روانی مزمن در آقایان شیوع بالاتری دارد.

وی افزود: همچنین حوادثی مانند سوختگی‌ها، سقوط و حوادث ترافیکی در آقایان بیشتر است. اگر مقایسه‌ای کنیم که فرد مذکر ایرانی در بازه زمانی ۳۰ تا ۷۰ سالگی نسبت به بروز بیماری‌های کشنده چه شانسی را دارد ۱.۵ برابر این شانس نسبت به خانم‌ها افزایش می‌یابد. برخی از بیماری‌های تنفسی، آسم، بیماری انسداد ریوی، بیماری قلبی و مرگ و میر ناشی از آن، حوادث ناشی از فشارخون بالا و... در آقایان وجود دارد و اگر نیم نگاهی به آمار میزان ابتلای آقایان به بیماری‌ها در جامعه ایرانی داشته باشیم، این آمار می‌تواند به شدت نگران کننده باشد. پیش‌بینی می‌شود بالغ بر ۲۰ تا ۲۵ درصد آقایان به مواد دخانی از جمله سیگار اعتیاد دارند و حدود ۱۸ درصد آقایان از فشارخون بالا برخوردار هستند و اگر سهم موارد دیگر را هم در نظر بگیریم بیش از ۹۵ درصد آقایان در طول زندگی خود حتما دچار عامل کاهنده کیفیت زندگی و طول عمر می‌شوند.

وی افزود: سهم بیماری‌های قلبی در آقایان شیوع بالاتری دارد و نهایتا مجموعه این عوامل موجب شده مردان ایرانی طول عمر کمتری نسبت به بانوان داشته باشند. این شرایط نشان می‌دهد باید با برنامه‌های پیشگیری نسبت به تغییر الگوی زندگی به تقلیل عوامل پرمخاطره در سلامت آقایان فکر کنیم و همچنین به گونه‌ای عمل کنیم که بسیاری از بیماری‌ها در آقایان مانند سرطان پروستات، بیماری قلبی و... کاهش یابد. در مورد بیماری کرونا علی‌رغم اینکه پیش‌بینی می‌کنیم تنها ۱۵ درصد سهم ابتلای آقایان بیش از خانم‌ها باشد اما وقتی مرگ و میر را در استان تهران مقایسه می‌کنیم گاهی احتمال مرگ آقایان بیش از ۳۰ درصد از  خانم‌ها بیشتر است. حدود ۶۰ درصد ابتلا در استان تهران مربوط به آقایان است و در مورد مرگ و میر کرونا این عدد به ۷۰ درصد می‌رسد.

زالی افزود: علت اینکه مردان در همه دنیا در تحولات اخیر نسبت به بیماری کرونا آسیب‌پذیری بیستری دارند یک بخشی ابعاد بیولوژیکی دارد. آقایان میزان بیشتری از گیرنده ace۲ در بدن خود دارند و از طرف دیگر هورمون استروژن و وجود یک کروموزوم X اضافی در خانم‌ها به نوعی یک نقش حفاظتی در زمینه ارتقای سیستم ایمنی ایفا می‌کند، بنابراین به نظر می‌رسد تنها اینکه آقایان بیش از خانم‌ها در مراودات اجتماعی حضور دارند به عنوان عامل خطر اصلی نیست و سایر علل خطر بیولوژیک هم در بیماری زایی نقش دارند.

وی افزود: امیدواریم برای گروه آقایان سالمند که از مشکلات بیشتری رنج می‌برند برنامه‌های عمومی سلامت بیشتری در نظر گرفته شود. بار بیماری آقایان، طراحی و بازمهندسی برنامه‌های سلامت مردان، ایجاد برنامه بهداشتی با سهولت بیشتر برای آقایان، ایجاد فرایند حمایتی در شرایط شغلی، برنامه ریزی برای غربالگری‌های مبتنی بر پروتکل‌های بروز، طراحی برنامه مداخله‌ای در عرصه بهداشتی و... برای ارتقای سلامت مردان بسیار مهم است. پرداختن به ابعاد روانشناختی، تقلیل استرس ها، کاهش عوامل پرخطر هم می‌تواند اجزای مهمی در کاهش آسیب به مردان باشد.