فایزر بهتر از آسترازنکا/ آیا شیوع سویه دلتا به معنای بیاثر شدن واکسن کرونا است؟
رویداد۲۴ جهان تحت تاثیر سویه جدید ویروس کرونا قرار گرفته و نگرانیهای زیادی پیرامون آن وجود دارد. در حالی که بسیاری از آمریکاییها و همچنین مردم در کشورهای دیگر پایان کرونا را جشن میگیرند نگرانیها از شیوع سویه دلتا کرونا روز به روز بیشتر میشود.
نیویورک تایمز گزارشی منتشر کرده و گفته سویه دلتا از سایر سویههایی که تا امروز تشخیص داده شدهاند قدرت شیوع بالاتری دارد و بیش از نیمی از مبتلایان جدید در آمریکا به این نوع از ویروس کرونا در یک ماه گذشته دچار شدهاند. شیوع این نوع از ویروس دولت بایدن را برای واکسیناسیون تحت فشار بیشتری قرار داده است. برخی مقامات فدرال در آمریکا تیمهای پزشکی خود را برای مقابله با این نوع جدید از ویروس کرونا بسیج کردهاند. سویهای که به نظر شیوع آن اجتناب ناپذیر است.
بیشتر بخوانید:مسئولان جمهوری اسلامی برای واکسیناسیون مردم چه وعدههایی داده بودند؟ +جدول
دوز سوم واکسن کرونا ضروری است؟
در آمریکا تعداد مبتلایان، مرگ میر و بستریها در بیمارستانها در ایالاتی که تعداد واکسینه شدهها در آن پایین است به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرده. ایالاتی نظیر آرکانزاس، میسوری، تگزاس و نوادا رشد قابل توجه شیوع کرونا را نشان دادهاند. منحنی ابتلا در شهر نیویورک هم رو به بالاست و درصد تستهایی که در این شهر مثبت اعلام میشوند نسبت به هفتههای گذشته دو برابر بیشتر شده است.
به گزارش نیویوک تایمز در حالی که شیوع کرونا در سراسر آمریکا در هفتههای اخیر در پایینترین رتبه خود نسبت به آغاز پندمی کرونا بوده، این روند بار دیگر تشدید شده و مجادلات بر سر اینکه آیا باید دوز سوم واکسن را برای ایمنی بیشتر به آمریکاییها تزریق کرد یا نه بالا گرفته است.
سویه دلتا در سراسر جهان قربانیان زیادی را درگیر کرده است. از ژاپن گرفته تا استرالیا و اندونزی و آفریقای جنوبی کشورها مجبور شدند محدودیتهای کروناییشان را تقویت کنند. حتی برخی کشورها نظیر بریتانیا که آمار واکسیناسیون در آن بسیار بالاست و انتظار میرفت کشور به ایمنی جمعی رسیده باشد، سویه دلتا بر همه تلاشها برای واکسیناسیون سراسری پیشی گرفته و رسیدن به هدف ایمنی جمعی و اعلام رسمی پایان کرونا را دور از دسترس کرده است.
با این وجود نیویورک تایمز نوشته دانشمندان میگویند حتی اگر تعداد مبتلایان تا پاییز بیشتر هم بشود، بعید است که در کشورهایی مانند آمریکا که نرخ واکسیناسیون بالا بوده تا فصل زمستان شیوع وحشتناکی را شاهد باشیم و احتمالا در آینده نزدیک نیازی به تزریق دوز سوم واکسن نیست.
در این میان اگر تجربه بریتانیا به عنوان کشور پیشگام در واکسیناسیون و برداشتن محدودیتهای کرونایی را به عنوان الگو قرار دهیم مجموع تعداد مبتلایان به سویه دلتا رو به افزایش است، اما تعداد بستریها و مرگ میر نسبت به شیوع دیگر انواع ویروس کرونا بسیار پایینتر است. چرا که میانگین سن افرادی که به کرونای دلتا مبتلا میشوند پایین آمده و جوانان درگیر این ویروس میشوند و جوانان هم به طور میانگین به نوع خفیف کرونا مبتلا میشوند.
از سوی دیگر نیویورک تایمز تاکید کرده که واکسنها در برابر نوع دلتا هم موثر بودهاند.
بیل هنیج ویروس شناس دانشگاه هاروارد به نیویورک تایمز گفته به عقیده من آمریکا خودش را در برابر این ویروس واکسینه کرده است. دلتا سر و صدای زیادی کرده اما فکر نمیکنم لازم باشد در این شرایط زنگ خطر را یک بار دیگر به صدا در بیاوریم.
سویه دلتا ویروس کرونا چقدر خطرناک است؟
سویه دلتا اولین بار در هند شناسایی شد. این نوع از ویروس کرونا به سرعت کشور را درگیر کرد و تعداد مبتلایان را به ۳۰ میلیون و تعداد کشتهها را به ۴۰۰ هزار نفر رساند. دلتا در فاصله کمی به بریتانیا رسید و الان دلیل اصلی ابتلای ۹۹ درصد بیماران است. در حال حاضر این ویروس در ۱۰۴ کشور و ۵۰ ایالت آمریکا شناسایی شده است.
تحقیقات بهداشت عمومی انگلیس نشان میدهد سویه دلتا تا ۶۰ درصد قدرت شیوع بالاتری نسبت به نوع آلفا دارد و ۵۰ درصد از ویروس اصلی موسوم به ووهان واگیردارتر است. دلتا قادر است مانند نوع بتا که اولین بار در آفریقای جنوبی پیدا شده بود سیستم ایمنی بدن را فریب دهد. در برخی گزارشها آمده که ویروس کرونای دلتا افراد را به انواع شدیدتری از بیماری دچار میکند.
اما چیزی که سویه دلتا را به یک تهدید وحشتناک تبدیل کرده سرعت و قدرت شیوع آن است.
دکتر هنیج به نیویورک تایمز گفته واقعیت این است که دلتا به همه جا ورود کرده و کارش را در مناطقی که کمتر واکسینه شده بودند خوب و سریع انجام داده. این یعنی این ویروس از قابلیت انتقال پذیری و واگیر پیشرفته برخوردار است.
معنی این اظهارنظر استاد ویروس شناسی دانشگاه هاروارد این است که استراتژیهایی که علیه ویروس نوع قبلی کارساز بوده احتمالا در برابر این نوع از ویروس کار نمیکنند.
با همه این احوال نیویورک تایمز ابراز امیدواری کرده و گفته کسانی که در برابر کرونا واکسینه شدهاند نگرانی کمتری دارند. گزارشها نشان میدهد دلتا در مناطقی مانند اسرائیل که نرخ واکسیناسیون بالا بوده زنگ خطر را به صدا درآورده اما مشخصا واکسنها در برابر شدت بیماری، تعداد بستری شدگان و مرگ میر موثر واقع شدهاند.
حتی یک دوز از واکسن کرونا هم به ادعای نیویورک تایمز جلوی ابتلا به نوع شدید ویروس کرونا را میگیرند.
بر اساس گزارش نیویورک تایمز، در برتانیا هم مانند اسرائیل مردم درگیر ویروس دلتا شدهاند، اما تحقیقات نشان داده افرادی بیشتر به این نوع از کرونا مبتلا شدهاند که در معرض مقدار قابل توجهی ویروس قرار گرفتهاند. افرادی از دسته مشاغلی مانند کارکنان بخش درمان، راننده تاکسیها و اتوبوسها، یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
از سوی دیگر در کشورهایی که نرخ واکسیناسیون پایین است، نوع دلتا زمین حاصلخیزتری پیدا کرده است. در آفریقا تنها یک درصد جمعیت واکسن در یافت کردهاند و به طبع شیوع این نوع از ویروس کرونا هم تقریبا هر سه هفته دو برابر بیشتر شده است. در هفته منتهی به ۲۷ ژوئن تعداد موارد ابتلا در سراسر قاره آفریقا ۲۵ درصد و تعداد مرگ و میر ۱۵ درصد نسبت به هفتههای قبل افزایش داشته است.
اما وضعیت در کشورهایی با ترخ واکسیناسیون بالا بسیار متفاوت بوده. نیویورک تایمز نوشته در آمریکا در ایالاتی که واکسیناسیون پایینتر بوده سویه دلتا هم قدرت شیوع بالاتری داشته است. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند حتی افراد واکسینه شده هم در معرض خطر ابتلا قرار خواهند گرفت هرچند بیماری در آنها جدی نخواهد بود. علاوه بر این ادامه این روند فرصت تغییر در ویروس را هم فراهم میکند.
نتیجه مطالعاتی بر روی ۴۷ مورد ابتلا به ویروس دلتا در یک سالن ژیمناستیک نشان میدهد، سه نفر از این افراد یک دوز واکسن فایزر یا مدرنا و چهار نفر آنها هر دو دوز را دریافت کرده بودند.
استاچیا وایمن متخصص ژنتیک دانشگاه کالیفرنیا در این باره به نیویورک تایمز گفته تا زمانی که هنوز افرادی وجود داشته باشند که واکسن دریافت نکردند، واکسنها نمیتوانند آنطور که باید و شاید کارساز واقع شوند. دقیقا از همین نقطه هم ویروس دلتا نگران کننده است.
تجربه شیوع سویه دلتا در بریتانیا نشان میدهد نه تنها خود واکسیناسیون بلکه استراتژیهای مربوط به آن هم بسیار مهمند. این کشور ترتیب واکسیناسیون بر اساس گروه سنی را بسیار جدی دنبال کرده و موارد معدودی را خارج از رده بندی سنی واکسینه کرده. این یعنی افرادی که در برابر کرونا آسیب پذیرند را قبل از همه ایمن کرده است. در حالی که جوانها به عنوان قشر فعال جامعه بیش از همه در معرض ابتلا و انتقال ویروس قرار دارند.
در انگلیس جوانها اکثرا هنوز دوز دوم واکسنشان را دریافت نکردهاند. دریافت این دوزهای دوم در جلوگیری از گسترش سویه دلتا میتوانست بسیار موثر باشد.
نتیجه مطالعاتی که هفته گذشته در ژورنال نیچر منتشر شده نشان میدهد فقط ده درصد از نمونه خون افرادی که یک دوز آسترازنیکا یا فایزر را دریافت کردهاند در برابر سویه دلتا ایمنی دارند. اما دریافت دوز دوم ۹۵ درصد ایمنی دربرابر دلتا ایجاد کرده است. مطالعات دیگر نشان داده دریافت یک دوز در برابر ابتلا به نوع شدید بیماری ایمنی ایجاد کرده است.
بیش از ۹۰ درصد افراد بالای ۵۵ سال در بریتانیا هر دو دوز واکسن را دریافت کردهاند اما در پی گسترش سویه دلتا تعداد بستری شدگان در بیمارستان بسیار بالا رفته است. در روزهای اخیر این آمار رشد قابل توجهی داشته است. البته ناگفته نماند که همین آمارها نسبت به موجهای قبلی شیوع کرونا به طور قابل توجهی پایینتر است.
در آمریکا هم نرخ بستری شدگان در برخی ایالات بالا رفته است. بریان اوراک استاد ویروس شناس دانشگاه پزشکی اورگان آمریکا گفته ما واقعا جای آزمون و خطای زیادی نداریم. اگر تعداد بستری شدگان در بیمارستانها با همین روند افزایش پیدا کند به همان وضعیتی برمیگردیم که در آخرین موج شیوع کرونا شاهد بودیم.
در امواج قبلی رابطه منظم و خطی بین تعداد بستری شدگان و مرگ میر در بیمارستانهای آمریکا وجود داشت. اما خوشبختانه این الگو در مورد سویه دلتا صدق نمیکند چرا که بخش زیادی از افراد گروههای پرخطر واکسینه شدهاند.
در آمریکا واکسیناسیون برای سنین ۱۲ تا ۱۷ سال هم امکان پذیر شده است. شاید با واکسینه شدن این دسته، زنجیره انتقال در این کشور شکسته شود و شاهد استراتژی واکسیناسیون موثرتری نسبت به بریتانیا باشیم.
نیویورک تایمز مدعی شده به نظر میرسد واکسن آسترازنکا نسبت به واکسنهای نوع mRNA که در آمریکا توزیع شدهاند ایمنی کمتری در مقابل سویه دلتا ایجاد میکند. همین مساله هم میتواند مزیت نسبی آمریکا نسبت به بریتانیا باشد.
خطری که امروز کارشناسان نسبت به آن هشدار میدهند این است: افزایش شیوع دلتا جهان واکسینه نشده را وارد یک مرحله ابتلای طولانی مدت کند.
با این وجود نیویورک تایمز نوشته بسیاری از دانشمندان بر این باورند که بعید است شاهد بروز یک سندروم شدید باشیم. وقتی یک فرد واکسینه شده به ویروس مبتلا میشود، سیتسم ایمنی به سرعت و قدرت عفونت را از بین میبرد.