احیای برجام چه تاثیری بر بورس می گذارد؟
رویداد۲۴ حالا خیلی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها این سوال را مطرح میکنند که اگر توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای محقق شود، چه خواهد شد؟ در کدام حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها تحول رخ می‌دهد و گره‌‌‌‌‌‌‌‌‌های این چند ساله، چند وقت طول می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد که باز شوند؟ دیروز اما در حوزه بورس اتفاق قابل‌تاملی افتاد؛ بازار عمدتا روی دو صنعت بانک و خودرو فعالیت کرد. صنایعی که به صنایع برجامی معروف هستند. البته که این اتفاق کام سهامداران را در زمستان ۱۳۹۴ شیرین کرده بود و در گذشته هم بازار چنین تجربه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای داشته است، اما سوالی که در این‌خصوص مطرح می‌شود این است که آیا معاملات بورسی با چنین نگاهی در حال تکرار‌شدن است؟ کارشناسان و متخصصان حوزه بورس این موضوع را چطور می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند و مثل دیگران، بازار را متاثر از مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و خبرهای برجامی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند؟ کلید‌واژه محوری صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کارشناسان حوزه بورس این است که احیای برجام، گره‌‌‌‌‌‌‌‌‌گشای تمام مشکلات اقتصادی کشور خواهد بود.
بورس‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازان در انتظار احیای برجام
این نکته را بهمن فلاح، کارشناس حوزه بورس اینطور توضیح می‌دهد که اگر «توافقی در مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای حاصل شود، ریسک سیستماتیک اقتصاد کشور را کاهش می‌دهد.» او درباره تاثیر این موضوع در دو گروه خودرو و بانک در بورس می‌گوید که با احیای توافق برجام برای مثال «نرخ بهره بانکی کاهش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، بانک‌ها منتفع میشوند، نظام تبادل بانکی کشور در فضای بین‌الملل تسهیل می‌شود و در کنار آن در صنایع خودرویی هم شاید با گشایش‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و قراردادهای جدیدی همراه شویم و مشکلاتی که در حال‌حاضر وجود دارد برطرف شود.»
الناز جمالی از دیگر کارشناسان حوزه بورس هم به این موضوع از زاویه فضای کلان اقتصاد کشور نگاه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و می‌گوید که «اگر به وضعیت کلی اقتصاد حال‌حاضر ایران آشنایی داشته باشید باید متوجه شده‌باشید که منابع ارزی کشورمان به دلیل افت صادرات و کسری‌تجاری با کاهش قابل‌توجهی روبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو شده که در اولین قدم لازم است چنین کسری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای جبران شود، از این‌رو ایران دارای بیش از ۳۰میلیارد دلار دارایی بلوکه‌شده است که در کشورهایی چون: عراق، ترکیه، چین و کره‌جنوبی نگه‌‌‌‌‌‌‌‌‌داری میشوند.»
او با بیان این صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به این مساله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازد که مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و احیای آن می‌تواند فضای کلی اقتصاد کشور را تحت‌تاثیر اتفاقات مثبتی قرار دهد و در تمام حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از جمله حوزه بورس، شاهد اتفاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مثبت و تاثیرگذاری باشیم.
بهمن فلاح در این‌خصوص توضیح می‌دهد که «اگر برجام احیا شود، کل اقتصاد کشور منتفع می‌شود.» و در توضیح این موضوع به چند مورد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازد، از جمله اینکه «طبیعتا نرخ بهره بانکی در بازار پول کاهش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، ریسک‌ها و تهدید‌هایی که بازار از طرف نظام پولی و بودجه کشور می‌بیند مرتفع می‌شود، هزینه تمام‌شده پول برای شرکت‌های صادراتی و به‌خصوص پتروشیمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کاهش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، نرخ ارز در سامانه نیما به نرخ ارز در بازار آزاد نزدیک می‌شود و طبیعتا به سمت تک‌نرخی شدن ارز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رویم.» فلاح این موضوع آخر را مزیت مثبتی برای شرکت‌های صادراتی معرفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و توضیح می‌دهد که با این اتفاق «قاعدتا این شرکت‌ها حجم صادراتشان افزایش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و با نرخ‌های بهتری می‌توانند صادرات داشته باشند.»
بیشتر بخوانید: رد پای تحریم‌‌ها در معاملات بورس تهران
حالا سوال دیگری که مطرح می‌شود، این است که زمزمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های احیای برجام و رسیدن به یک توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای چه تاثیری روی فضای کلی بورس دارد و اگر این امر حاصل شود، فضا به چه سمت و سویی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود؟ الناز جمالی در پاسخ به این موضوع می‌گوید که «خبرهای برجامی و سیاسی که در حال تزریق‌شدن در فضای‌مجازی و رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است تا حدودی نقشه‌راه بیشتر فعالان بازار سرمایه شده است.»
او در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش احیای برجام را در این روزها «اهرمی تاثیرگذار در بازار سرمایه» معرفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و توضیح می‌دهد که با خبرهای مثبتی که از وین به گوش می‌رسد، تا حدودی باعث شده است تا سهم‌های تاثیرپذیر از این موضوع در معاملات اولین روز هفته یعنی ۱۸ دی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه مورد اقبال قرار بگیرند و شاهد رشد قیمت در نمادهای بانکی و خودرویی باشیم.
حالا اگر فرض را بر این بگیریم که برجام به‌زودی احیا شود، آیا استفاده از توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در فضای بورس نیاز به پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌شرطی هم دارد و ممکن است که فرصت برجام و تاثیرگذار بودن آن را در بورس و میان سهامداران از دست بدهیم؟ بهمن فلاح در پاسخ به این پرسش استفاده از فرصت برجام و تاثیرگذاری آن را منوط به تصمیم‌گیری و نحوه مدیریت متولیان بازار و حکمرانان اقتصادی کشور معرفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. او در این رابطه معتقد است که اگر این دو گروه، یعنی متولیان بازار و حکمرانان اقتصادی تمایل داشته باشند که «بازار سرمایه رشد و تقویت شود، طبیعتا پول به سمت بازار سرمایه هدایت می‌شود» و از فرصت به‌وجود آمده برای بازار سرمایه استفاده بهینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای می‌شود.
با این توضیح فلاح در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش امایی هم اضافه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و با گلایه این مساله را مطرح می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند که «مدت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاست متولیان بازار به نوعی بازار را مهندسی و سهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و رشد آنها را کنترل میکنند که در نهایت نشان از آن دارد که آنها تمایلی به ورود سرمایه به بازار ندارند.» این کارشناس حوزه بورس در ادامه صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش شرط‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی برای اینکه بورس از شرایط منتفع شود، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد و آن‌هم از این قرار است که «نگاه متولیان بازار نسبت به بورس تغییر کند. گفتاردرمانی به پایان برسد و در عمل شاهد حمایت اصولی از بازار باشیم.» در کنار این موضوعات، احیای برجام روی بازگشت امید به مردم و نگاه مثبت آنها به آینده هم تاثیرگذار خواهد بود.
الناز جمالی هم در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش به این مساله نگاهی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌اندازد و می‌گوید که «نااطمینانی در مورد آینده پیش‌روی اقتصاد کشور منجر به این شده است تا مردم ریال کمتر نگهدارند و سعی کنند در اولین فرصت ممکن ریال خود را تبدیل به دارایی دیگری کنند تا از این طریق بتوانند ثروت خود را در مقابل نوسانات و تورم پیش‌روی اقتصاد حفظ کنند.»
او در توضیح تاثیر موفقیت مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در این تغییر نگاه توضیح می‌دهد که جذاب‌شدن قیمت‌ها و خبر‌هایی از آزاد‌شدن پول‌های بلوکه‌شده ایران، صنعت بانکی را مورد‌توجه قرار داده و می‌دهد و شاهد ورود پول هوشمند به این صنعت بوده و خواهیم بود و البته تاکید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند که در صورت احیای برجام نمی‌توان گفت بازار سمت و سوی پایینی به خود بگیرد.
بهمن فلاح هم با زبان دیگری به این مساله در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازد که اگر مردم ببینند و باور کنند که بورس می‌تواند محل امنی برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری باشد، پول‌های هوشمند وارد بازار میشوند و احیای برجام نیز می‌تواند محرک مثبتی برای رشد بازار سرمایه به‌‌صورت بنیادی باشد.
