عقب نشینی دولت رئیسی از کاهش نرخ سود
رویداد۲۴ به گزارش اقتصادنیوز، روند معاملات اوراق بدهی دولتی در بازار اولیه مسیری فزاینده داشته و در هفته‌های اخیر بالاتر از مرز ۲ همت قرار گرفته است. تحلیل‌ها و بررسی‌ها مهم‌ترین عامل در رشد معاملات را رشد نرخ سود مؤثر در این بازار می‌دانند.
درآمدزایی دولت از خرید و فروش اوراق
درآمدزایی دولت از مسیر خرید و فروش اوراق بدهی دولتی یک اتفاق مهم در اقتصاد قلمداد می‌شود. در این بازار دولت اوراق خود را به مشتریان خود اعم از بانک‌ها و بورسی‌ها (نهاد‌های مالی فعال در بازار سرمایه) عرضه کرده و این نهاد‌ها هم بنابر ویژگی اوراق و شرایط مالی خود خریدار می‌شوند.
اثر رشد نرخ سود
ویژگی اوراق یعنی تاریخ سررسید و نرخ سود. هرچه اوراق بدهی تاریخ سررسید کوتاه مدت تری داشته باشد به معنای آن است که زودتر تصفیه شده و برای مشتریان جذاب‌تر خواهد بود. در مقابل نرخ سود بالاتر هم به معنای درآمد بیشتر ازخرید اوراق بوده و ازجهتی دیگر یک پای دیگر مطلوب خریداران اوراق در بازار است.
در همین رابطه اکنون ۱۵ مرحله از حراج اوراق بدهی دولتی سال جاری گذشته که در آن جمعا ۳۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق به فروش رسیده است. اتفاقی که یکی از عمده دلایل آن می‌تواند رشد نرخ سود در این بازار باشد.
سطح بالای بسط پول در بازار اولیه
در هفته منتهی به ۹ شهریور ماه دولت در بازار اولیه ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق به مشتریان خود فروخت. در مرحله قبل یعنی در مرحله چهاردهم سطح فروش اوراق برابر با ۳ هزارو ۶۶۰ میلیارد تومان ثبت شده بود در این هفته این رقم ۳۷ درصد کاهش داشته، ولی همچنان در قیاس با هفته‌های گذشته سطح بالایی به شمار می‌آید.
درنهایت مجموع اوراق فروخته شده در بازار معادل با ۳۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به ثبت رسید. مهم‌ترین عامل در رشد معاملات بازار اولیه در هفته‌های اخیر را برخی رشد آرام نرخ بهره می‌دانند.
رشد نرخ سود موزون در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی
نرخ سود اوراق عرضه شده در هفته چهاردهم برابر با ۲۲.۰۸ درصد بوده که تقریبا بالاترین نرخ سود در هفته‌های برگزاری این بازار به شمار می‌آید. مهم‌ترین دلیل آن هم شکستن مرز ۲۲ درصد از سوی دولت بوده است. در این بازار غالبا اوراق عرضه شده در بازار اولیه در در بازه ۲۰ تا ۲۲ درصد فروخته می‌شد.
در هفته قبل، اما اراد ۱۱۰ در بازار عرضه شده که به علت نرخ سود بالا یعنی ۲۲.۳ درصد تمام آن فروخته شد. این رویه در مرحله پانزدهم نیز حفظ شده و طی آن اراد ۱۱۱ با نرخ سودی معادل با ۲۲.۳ درصد عرضه شد. اراد ۱۰۷ نیز با نرخ سود ۲۲ درصد دومین رکورد دار نرخ سود بالا در این هفته بود. اضافه شدن دو دسته اوراق دیگر با نرخ سود پایین‌تر در نهایت موجب شد تا نرخ سود موزون در این هفته در مرز ۲۱.۸ درصد محاسبه شود که باوجود پایین آمدن از هفته گذشته، اما هنوز در سطح بالایی قرار گرفته است.
به طور کلی یکی از مهم‌ترین اتفاقات در دو هفته گذشته عرضه اراد با نرخ سود بالاتر از مرز ۲۲ درصد است. رشد این نرخ در بازار می‌تواند علامتی از رشد احتمالی نرخ سود هدف بانک مرکزی در بازار بین بانکی باشد.
اثر رشد نرخ بهره بر بازار اولیه اوراق بدهی دولتی
قبلا وزارت اقتصاد و دارایی نرخ سود اوراق را با توجه به وضعیت پایداری بدهی و ملاحظات حاکم بر خزانه داری تعیین می‌کرد. اما به تازگی در نرخ پذیرش اوراق، وضعیت نرخ سود‌های بازار‌های پایه من جمله نرخ بهره بین بانکی را هم مدنظر قرار میدهد. به همین دلیل بود که نرخ سود بازار اولیه رکورد تاریخی زده است.
درهمین رابطه شنیده‌های اکو ایران حاکی از آن است که نرخ بهره رشدی ۱ واحد درصدی داشته و از هدف ۲۰ درصدی به ۲۱ درصدی نقل مکان کرده است. اتفاقی که می‌تواند عامل مهمی در جهت نرخ سود ۲۲.۳ درصدی عرضه اوراق باشد. این رفتار دولت نیز خود می‌تواند علامتی از پذیرش رشد نرخ هدف بین بانکی باشد. در نهایت، اما برخی تحلیل گران معتقدند این اقدام زمانی می‌تواند اثر بخشی ماندگار در اقتصاد داشته باشد که بانک مرکزی برای تغییر نرخ هدف بین بانکی کریدور این شاخص را تغییر دهد.
دالانی که در سالهای اخیر در مرز ۱۴ تا ۲۲ درصد ثابت مانده و نرخ هدفش ۱۸ درصد بوده است. اکنون اگر بخواهد این نرخ به ۲۱ درصد برسد طبیعتا دالان نرخ بهره نیز در دامته ۱۷ تا ۲۵ درصد باید قرار بگیرد. اما در نهایت این اقدام بسته به سطح رسمی بودن نرخ سود و پایداری سیاست بانک مرکزی در خصوص نرخ بهره دارد.
