مشاوران املاک مجازی در راهند!

رویداد۲۴-بحث استفاده از فضای مجازی برای خرید و فروش املاک مدت زمانی است که در کشور مطرح شده است. ابتدا رییس اتحادیه مشاوران املاک در سال 1392 پیش بینی کرد که مشاوران املاک مجازی در راه هستند، سپس سایت‌هایی برای این منظور ایجاد شد که به نظر با برنامه وارد این حوزه شده‌اند. با اینکه برخی کارشناسان بازار می‌گویند سایت‌های مجازی می‌توانند به شفافیت بازار سنتی املاک کمک کنند و جلوی رکود بازار را بگیرند، رییس اتحادیه توصیه می‌کند برای بالا بردن ضریب امنیت، این سایت‌ها تحت نظر اتحادیه فعالیت کنند.

رییس اتحادیه مشاوران املاک کشور، مدیر یکی از پرتال‌های اینترنتی مشاوره مسکن و عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان در میزگرد "رسانه‌ها و بازار نوین املاک" در بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها که در غرفه ایسنا برگزار شد شرکت کردند. در این میزگرد عنوان شد با اینکه بحث فروش مجازی املاک به تازگی در ایران مطرح شده اما به سرعت در حال رشد و توسعه است و پیش‌بینی می‌شود تا ۱۰ سال آینده بیش از ۷۰ درصد معاملات از طریق ابزارهای نوین صورت گیرد. به همین دلیل باید قوانین و مقررات این کسب و کار هرچه سریعتر تدوین شود تا گرفتار مصائب احتمالی آتی این پدیده نشویم.

عقبایی: سایت‌های املاک تحت نظر اتحادیه فعالیت کنند

عقبایی استفاده از فضای مجازی برای بازار املاک را مستلزم پیش شرط‌هایی همچون قرار گرفتن این سایت‌ها تحت نظر اتحادیه عنوان و تاکید کرد: از آنجا که بازار مسکن بازاری بسیار حساس است و با امنیت عمومی‌مردم ارتباط دارد باید مراقب بود که این شفاف سازی آسیبی به امنیت عمومی‌وارد نکند.

وی افزود: با وجودی که این تسهیل‌گری در معاملات یا خدمات حوزه مشاوران املاک می‌تواند منجر به تامین مسکن مناسب و ارایه خدمات متناسب به مشاوران املاک شود، نباید از بی قانونی و بی‌هویتی یا عدم نظارت غافل شویم. قرار دادن اطلاعات مردم در سایت‌ها یا فضاهای مجازی در درجه اول نیاز به اذن مالکان دارد و در درجه بعد باید دقت شود که از این اطلاعات علیه خود مردم استفاده نشود.

رفعت نژاد : امنیت کاربرها بسیار مهم است

همچنین محمدحسین رفعت نژاد، کارشناس ارشد فناوری اطلاعات و مدیر پرتال ihome با تایید صحبت‌های عقبایی اظهار کرد: بحث امنیت اطلاعات کاربرها حتما باید در سایت‌های مرتبط با املاک لحاظ شود. این سایتها باید زمانی که کاربر وارد می‌شود شاخص‌هایی را لحاظ کنند. مثلا نباید نام یا اطلاعات شخص به گونه ای درج شود که گوگل آن را شاخص کند. همچنین وب سایت باید شاخص‌هایی در مورد قیمت ارایه کند. این‌ها موضوعاتی است که بسیاری مشاغل از آن مطلع نیستند.

مافی: با سایت‌های مجازی دامنه فروش بالا می‌رود

عضو هیات مدیره کانون انبوه‌سازان نیز اظهار کرد: استفاده از فضای مجازی برای معاملات مسکن باعث می‌شود تا این بازار از حالت سنتی خارج شود که نتایج بسیار مثبتی بخصوص برای عرضه‌کنندگان و خریداران خواهد داشت؛ چرا که عرضه‌کنندگان می‌توانند محصولات خود را به دامنه هزاران برابر افزایش دهند.

محمدمهدی مافی افزود: متقاضی محلی که در شرایط سنتی ارتباطات شخصی سازنده را پوشش می‌دهد با استفاده از فضای مجازی و اینترنت می‌تواند هزاران هزار برابر شود و بالطبع دامنه فروش و عرضه بالا برود. قبلا انبوه‌سازان مجبور بودند به نقاط مختلف سر بزنند و محصول خود را عرضه کنند.

عقبایی: امکان مقابله با رشد تکنولوژی وجود ندارد

عقبایی با اذعان به اینکه هم اکنون رسانه‌ها و سایت‌های بازار املاک فعال هستند، گفت: امکان اینکه ما با رشد تکنولوژی در دنیا مقابله کنیم وجود ندارد. باید مدیران کشور و فضای قانون‌گذاری خود را با نیازهای مردم و رشد تکنولوژی تطبیق دهند و نقاط بسته یا گره‌هایی را که وجود دارد گره گشایی و حل و فصل کنند.

وی ادامه داد: هرچند در حوزه فعالیت مجازی به طور کلی قوانین خاص و مدونی نداریم اما قوانین پراکنده ای وجود دارد که می‌تواند شکل فعالیت این سایت‌ها را روی یک ریل قانون مندی قرار دهد. من به عنون معاونت حقوقی اتاق اصناف ایران و رییس کمیسیون حقوقی اتاق اصناف تهران همواره این دغدغه را در کل صنوف داشته‌ام.

رفعت نژاد: رسانه‌ها بازار مسکن را شفاف می‌کنند

رفعت نژاد با اشاره به بررسی‌های صورت گرفته گفت: وقتی روند رفتاری فروشنده و خریدار را چک می‌کنیم اختلافی بین آنهاست. مثلا قیمت واقعی یک ملک طبق نرخ اتحادیه املاک در منطقه‌ای ۵.۵ میلیون تومان است اما فروشنده قیمت پایه را ۶.۲ میلیون تومان آغاز می‌کند که این اختلاف باعث ایجاد رکود در بازار می‌شود. رسانه می‌تواند با ایجاد شفافیت این فاصله را از بین ببرد.

مافی: ابزارهای جدید به شفافیت حوزه مسکن کمک می‌کند

مافی، عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان تهران تاکید کرد: بازارهای جدید می‌تواند به شفافیت معاملات و حتی کیفیت مسکن کمک کند؛ زیرا وقتی یک ملک در معرض دید عموم قرار می‌گیرد با استفاده از ابزارهایی می‌تواند بحث‌های کارشناسی برای آن ملک مطرح و خانه‌هایی بهتر عرضه می‌شود.

عقبایی: خریداران و فروشندگان مسکن در آمریکا آموزش می‌بینند

عقبایی با اشاره به بررسی‌های میدانی خود از روند خرید و فروش ملک در کشور آمریکا گفت: من در آمریکا تحقیقی در این خصوص انجام دادم. در آنجا خریداران و فروشندگان برای اینکه بتوانند در بعضی ایالت ها ملکی را خرید و فروش کنند آموزش می‌بینند که به چه نحوی معامله را انجام دهند و بعضا این آموزشها مدت‌دار است و برای آن گواهینامه صادر می‌شود. جالب اینکه آن گواهی نامه هم موقت است و در یک پروسه زمانی مشخص می‌توانند خرید و فروش کنند؛ چرا که ممکن است در آینده پدیده‌های جدیدی وارد عرصه شود که افراد برای مواجهه با آن آموزش ندیده اند.

رییس اتحادیه مشاوران املاک توصیه کرد: شرکتهایی که در حوزه آی تی در بخش مسکن قصد فعالیت دارند باید در درجه اول شناسنامه دار و در درجه دوم شناخته شده باشند و تضمین‌های کافی از آنها گرفته شود. باید نظارت عمیقی از سوی وزارت ارشاد، وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف و اتحادیه ها بر روی این سایتها صورت گیرد و قاعدتا قوانین مدونی برای آنها تنظیم شود. اصلی ترین گلوگاهی نیز که می‌تواند در این فرآیند اقدام به مراقبت کند اتحادیه‌های مرتبط با آن شغل است.

رفعت نژاد: باید دیتا شفاف ارایه شود

رفعت نژاد افزود: یکی از اصلی‌ترین روندهایی که در دنیا وجود دارد و در ایران آرام آرام جا می‌افتد حذف دریافت پول مستقیم از سمت کاربر است. باید دیتا شفاف ارایه شود که در این خصوص می‌توان از کارکرد رسانه استفاده کرد.

مافی: مردم ایران از تکنولوژی استقبال می‌کنند

مافی خاطرنشان کرد: در ایران مدت زمان کوتاهی است که استفاده از فضای مجازی برای فروش املاک راه افتاده است اما در کشورهای توسعه یافته حدود ۶-۷ سال است که از این روش استفاده می‌شود. ایران فضایی است که مردم از نوآوریهای جدید استقبال می‌کنند و با توجه به این استقبال فرهنگی، فضا برای این نوع معاملات فراهم است.

عقبایی: هیچ عقل سلیمی‌مخالف ورود "آی تی" به املاک نیست

رییس اتحادیه مشاوران املاک کشور اظهار کرد: بازار مسکن به عنوان یک بازار قدیمی‌و کهن در ایران و نیز از زمان تاسیس اتحادیه مشاوران املاک در سال ۱۳۴۲ که به صورت کلاسیک کار مدیریت دلالان را مدنظر داشته و بیش از ۵۰ سال از آن تاریخ می‌گذرد طبیعتا شاهد تغییرات و تحولات بسیار زیادی در زمینه مشاوران املاک، رویکردهای تخصصی و رویکردهای فنی بوده است. در سال‌ها و دهه‌های اخیر نیز شاهد رویکردهای حوزه "آی تی" در فعالیت‌های مشاوران املاک بودیم.

وی افزود: به اعتقاد من با توجه به تغییرات کلان که در مطالبات مردم و رویکرد آنها به شغل مشاور املاک و رویکردی که در دنیا پیش می‌رود، شاهد این خواهیم بود که خواسته یا ناخواسته باید در حوزه آی تی شاهد رشد و از سوی دیگر مطالبه گر باشیم، لذا من موافق این موضوع هستم و قاعدتا هیچ عقل سلیمی‌نمی‌تواند مخالف ورود صنعت آی تی در حوزه شغل مشاوران املاک باشد. مقاومت بازار مسکن نیز نمی‌تواند مانعی در این جهت باشد.

رفعت نژاد: املاک مجازی سردرگم هستند

رفعت نژاد که مدیریت یکی از شرکت‌های اصلی مشاوره الکترونیک بازار مسکن را برعهده دارد در ادامه با انتقاد از خلاء نهاد تخصصی که بتواند سایت‌های الکترونیکی را مدیریت کند گفت: در حال حاضر مرجعی وجود ندارد که پلی بین وزارت صنعت و اتحادیه املاک باشد. وزارتخانه می‌گوید شما جزو اتحادیه فناوری الکترونیک هستید در حالی که جنس فعالیت ما علاوه بر آی تی، با اتحادیه املاک نیز مرتبط است اما چنین ارتباطی وجود ندارد. انتظار ما ایجاد نهادهایی برای تدوین قوانین و مقررات است تا وب سایت‌ها تکلیف خود را بدانند. در حال حاضر عنوان می‌شود سایت‌های املاک باید از وزارت ارشاد و صنعت مجوز داشته باشند اما این کافی نیست و حتما باید حمایت چندضلعی در این زمینه صورت گیرد.

عقبایی: قانون مطبوعات به جرم زدایی کمک کرد

رییس اتحادیه مشاوران املاک نیز خاطرنشان کرد: به یاد دارم که چند سال پیش بحث قانون مطبوعات و قانون اصل نظام صنفی در مجلس مطرح بود و طبق آن خوشبختانه جلوی تبلیغات و آگهی‌های صنفی فاقد پروانه کسب را گرفتند. دلیل تصویب این قانون هم رویکرد جرم انگارانه ای بود که نمایندگان مجلس را نسبت به آن حساس کرد؛ چرا که نه تنها در حوزه مشاوران املاک بلکه در خیلی از مشاغل سوءاستفاده‌هایی رخ داده بود.

عقبایی با ذکر مثالی در این خصوص یادآور شد: به عنوان نمونه افرادی آگهی می‌زدند که لوازم منزل شما را خریداریم و به استناد این آگهی فروشندگان آنها را دعوت می‌کردند تا لوازم خانه خود را بفروشند که خریداران با ورود به منزل دست و پای صاحب خانه را می‌بستند و سرقت اتفاق می‌افتاد. بعدا آن افراد به روزنامه مراجعه می‌کردند و می‌گفتند ما به این روزنامه اعتماد کردیم و به استناد آن با خریداران تماس گرفتیم. به همین لحاظ در حوزه آی تی با توجه به کلاهبرداری‌های نوین و سوء استفاده‌هایی که نه تنها در ایران بلکه در دنیا وجود دارد باید بسیار مراقب این حوزه در بخش مسکن بود.

مافی: آپلود اطلاعات به مردم سپرده شود

عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان تهران با بیان این پیشنهاد که آپلود اطلاعات در اختیار مردم قرار گیرد گفت: اگر وب سایت‌ها می‌خواهند سیستم عرضه موفق تری داشته باشند بهتر است به جای اینکه راسا متولی آپلود اطلاعات باشند، فضا را در اختیار مردم قرار دهند. همچنین امکانات، موقعیت و شرایط خانه را در داخل و اطراف منازل در اختیار قرار دهند، اما هم اکنون رسانه‌ها کمتر به معرفی امکانات کیفی می‌پردازند.

عقبایی: مشاوران املاک مجازی به خانواده اتحادیه ملحق شوند

عقبایی اظهار کرد: به مجموعه ها، سایت‌ها و شرکت‌های مجازی که در حوزه املاک کار می‌کنند همواره می‌گوییم منطقی ترین راه با توجه به قوانین موجود این است که به اتحادیه مراجعه کنند و از ما پروانه کسب بگیرند. آن موقع جزئی از خانواده مشاوران املاک می‌شوند که می‌توانند در حوزه فناوری اطلاعات در شغل خود گستردگی ایجاد کنند و ما به تقویت آنها کمک می‌کنیم.

وی با اشاره به سوءاستفاده‌هایی که در جریان فرار از نظارت اتحادیه املاک ایجاد می‌شود گفت: می‌بینم که در بعضی سایت‌ها آگهی اجاره خانه ساعتی یا اجاره خانه روزانه درج می‌شود. بعد پلیس امنیت در این حوزه ورود می‌کند و به من می‌گوید شما که رییس اتحادیه املاک هستید چطور اجازه می‌دهید که عکس تخت خواب بیندازند و بگویند این اتاق ساعتی ۴۰۰ هزار تومان اجاره داده می‌شود؟ من می‌گویم هیچ اطلاعی ندارم؛ زیرا با من هماهنگ نشده است. اگر زیر نظر خانواده من باشد با آن برخورد می‌کنم؛ هرچند ما در برخورد با همین سایتها نیز تا پلمپ پیش رفته ایم.

رییس اتحادیه املاک توصیه کرد: با توجه به قوانین و ضوابطی که فعلا بر اساس قانون نظام صنفی و آیین نامه‌های حاکم وجود دارد همه افرادی که در مشاغل مختلف می‌خواهند در حوزه مجازی فعالیت داشته باشند ضمن مجوز از وزارت ارشاد، اولین جایی که باید مراجعه کنند اتحادیه صنفی مربوطه است و در این صورت هیچ مجموعه دیگری مزاحم آنها نخواهد شد؛ چرا که مسیر درستی را طی کرده اند. این روند باید ادامه یابد تا انشاءالله در آینده اصلاح قوانین صورت گیرد.

رفعت نژاد: قوانین معاملات مجازی پراکنده است

رفعت نژاد درباره چالشهایی که هم اکنون رسانه‌های مجازی معاملات املاک با آن مواجه هستند گفت: هم اکنون قوانین پراکنده ای وجود دارد که همه از آن مطلع نیستند و هیچ جا به آنها اشاره نشده است. مثلا اگر فردی در یک شغل بخواهد خدمات اینترنتی ارایه دهد با توجه به اینکه زنجیره به هم متصل نیست سردرگم می‌شود.

وی ادامه داد: اگر دستگاه‌هایی که اصلاح قانون را انجام می‌دهند اهتمام بیشتری صورت دهند و به صورت شفاف قانون ارایه شود ورود رسانه ها در عرصه مشاغل راحت‌تر خواهد بود.

عقبایی: قوانین حرفه‌های مجازی در دستور کار برنامه ششم قرار دارد

رییس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه بحث اصلاح قانون نظام صنفی دنبال می‌شود افزود: من جزو افرادی هستم که در اصلاح این قانون در اتاق اصناف ایران همکاری می‌کنم. آنجا بحث فعالیتهای مجازی در حوزه اصناف را بررسی و در نظر داریم قوانین مدونی برای آن تدوین کنیم. ۱۳۶ شغل در حوزه فناوری اطلاعات مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و با توجه به اینکه فناوری اطلاعات درخصوص این مشاغل اشراف ندارد باید زیرمجموعه اتحادیه خودش قرار بگیرد.

مافی: رسانه ها باعث رشد تکنولوژی می‌شوند

عضو هیات مدیره کانون انبوه سازان نیز بیان کرد: وقتی اطلاعات مردم و خریداران افزایش می‌یابد، مسائل زیست محیطی، انرژی‌های نوین، چرخه آب، تولید کربن کمتر و سایر تکنولوژی‌های نوین هم مطرح می‌شود که باید گفت این می‌تواند فواید رسانه‌های مجازی باشد.

رفعت نژاد: دیتاها کامل نیست

رفعت نژاد در بیان مشکلات پرتال‌های مجازی املاک بیان کرد: سایت‌ها برای اینکه اطلاعات خوبی داشته باشند باید حجم عظیمی‌از داده ارایه کنند؛ مثلا فضاهای پیرامونی همچون پارک، مدرسه، سوپرمارکت، مسجد و غیره را ارایه کنند که متاسفانه به دلیل عدم دسترسی به داده ها و لیست مراکز شهری، امکان ارایه چنین اطلاعاتی وجود ندارد.

وی تغییر الگوی رفتاری بازار را چالش دیگر عنوان کرد و افزود: در حال حاضر یکی از اصلی ترین خدمات ما عکاسی از املاک است اما نوع الگوی رفتاری که وجود دارد خیلی علاقه ای به این کار نشان نمی‌دهد. به طوری که تعداد آگهی‌های عکس دار ما کمتر از ۳۵ درصد است و برای افزایش این نوع آگهی ها با مقاومت از سوی کاربران مواجهیم.

عقبایی: تا ۱۰ سال آینده ۷۰ درصد معاملات از طریق مجازی انجام می‌شود

عقبایی تصریح کرد: امروز مردم دوست دارند خدماتشان راحت تر باشد. در خانه بنشینند سایتی را باز کنند و خانه مدنظر خود را بیابند. حتی قراردادشان را از طریق اینترنت انجام دهند.

رییس اتحادیه مشاوران املاک یادآور شد: من سال ۱۳۹۲ گفتم مشاوران املاک مجازی در راه هستند و امروز هم اعلام می‌کنم چه بخواهیم چه نخواهیم حداکثر تا ۱۰ سال آینده ۷۰ درصد از معاملات مسکن در ایران از طریق فضای مجازی انجام می‌شود؛ هم اکنون نیز ۹۰ درصد زیرساختهای تحقق این مساله مثل کد رهگیری و سامانه اطلاعات املاک مهیاست و فقط لینک شدن با سامانه ها، شفاف سازی، برندسازی و ایجاد بستر اعتمادسازی برای مردم باید محقق شود.