نکاتی درباره سیزده بدر
رویداد۲۴ نازآفرین جمشیدی: در ایران و در پایان تعطیلات سال نو با روز طبیعت یا به اصطلاح سیزده به در روبهرو هستیم روزی که مردم در هر جایی که باشند و با هر شکلی به دل طبیعت پناه میبرند.
در تقویم و البته فرهنگ ایران زمین روز سیزدهم فروردین از نخستین ماه سال سیزده به در نام دارد و مردم در این روز در هر جایی که باشند به دل طبیعت میروند تا به اصطلاح سیزده خود را به در کنند و از نحسی روز ۱۳ خود و خانوادهشان را در امان نگه دارند.
البته این یک باور قدیمیست که کمکم درحال رنگباختن است و امروز افراد بیرون میروند نه برای اینکه نخسی را از زندگی خود بگیرند بلکه برای اینکه در کنار اعضای خانواده خود در روز پایانی تعطیلات خوش بگذرانند و خاطرات خوبی داشته باشند.
در گذشته و در میان ایرانیان باستان این باور وجود داشت که عدد ۱۳ نحس و بدیمن است. جالب است بدانید از نظر علمی این باور چندان هم بیراه نیست اگرچه امروز و در رسانهها به اینگونه مسائل پرداخته نمیشود.
امروز اگر در مورد نحسی عدد ۱۳ بگویید حتما شما را مسخره میکنند و برچسب خرافاتیبودن به شما میزنند و گاه حتی سطح دانش شما را مورد شماتت قرار میدهند.
به گزارش رویداد۲۴ جالب است بدانید نحس دانستن عدد ۱۳ فلسفهای دارد و به طرز قرارگیری ستارهها و منظومه خورشیدی برمیگیرد. گروهی از دانشمندان بر این باورند که اجسام خیلی بزرگ (مانند ماه، یا حتی کوه) نوعی فرکانس از خود منتشر میکنند که بر بازده و عملکرد مغز جانوران خصوصا انسان به شکل مستقیم تاثیر (خوب یا بد) دارد. این مسئله پایه و اساس خیلی از عقاید را ثابت میکند.
در ایران باستان مردم در روز (۱۳ فروردین) در طبیعت به جشن شادی میپرداختند تا بدین وسیله خود را از نحسی آن حفظ کنند. از آداب این روز میتوان به گره زدن سبزه و دور انداختن یا به قولی به آب دادن سبزه اشاره کرد. در گذشته دختران و پسران دم بخت سبزهها را گره میزدند و آرزو میکردند تا در سال جدید تشکیل خانواده دهند، یک شعر نیز وجود دارد که دختران در هنگام گره زدن این سبزهها میخواندند ” سال دیگه، سیزده به در، خونه شوهر، بچه بغل ” که قدمت این شعر را از دوران قاجار میرسد!
البته گره زدن تنها مختص دختران و پسران دم بخت نیست و هر کسی هر آرزویی دارد میتواند سبزه گره بزند و با این کار آرزوی خود را بیان کند.
نکته جالب دیگری که خوب است درباره این روز بدانید این که ۱۳ فروردین به خدای باران تعلق دارد و در مراسم ۱۳ به در دعا برای بیشتر شدن و به موقع بودن باران در سال جدید وجود داشته که با گذشت زمان این رسم از میان رفته است.
دور انداختن سبزهها هم به این دلیل بود که ایرانیان باستان براین باور بودند بدیها و بیماریها در این سبزه جمع شده و با به آب دادن یا به دور انداختن آن این پلیدیها و زشتیها و بیماریها را از خود دور میکردند.
آیینهای سیزده به در
این رویداد دارای آیینهای ویژهای است که در درازای تاریخ پدید آمده و اندک اندک چهره سنت به خود گرفته است. از آن جمله میتوان آیینهای زیر را برشمرد.
گرهزدن سبزه
سپردن سبزه به رود روان
پختن و خوردن آش رشته
خوردن کاهو و سکنجبین
پرتاب ۱۳ سنگ (در میان کردها)
به گزارش رویداد۲۴ دقت داشته باشید در روز طبیعت ضمن اینکه به طبیعت رفتهاید و در حال خوشگذرانی هستید برخی نکات را هم رعایت نکنید تا این روز تبدیل به تخریب طبیعت نشود.
زبالههای خود را جمعآوری و تفکیک کنیم
با توجه به اینکه وارد فصل بهار و فصل گلدهی گیاهان میشویم بهتر است در روز طبیعت محل اسکانی را انتخاب کنیم که از پوشش گیاهی کمتری برخوردار باشد تا هم خطر آتشسوزی کاهش یابد و هم از محیط زندگی گونههای جانوری فاصله داشته باشیم و با تولید صدا مخل آسایش حیوانات نشویم. بهتر است که درطبیعت آتش روشن نکنیم و در صورت نیاز به آتش از زغال آماده استفاده کنیم وشاخهی درختان را نشکنیم تا به محیط زیست آسیب وارد نکنیم و همچنین هنگام ترک محل اسکان از خاموش شدن آتش اطمینان کافی حاصل کنیم و موجبات آتشسوزی را فراهم نکنیم.
دقت داشته باشید هرگونه رفتار ناسالم در طبیعت با ماهیت این روز مغایرت دارد.
یک عامل حیاتی و مهمی که رعایت آن ضروریست جمعآوری و تفکیک زبالههااست چراکه زبالههایی همچون شیشه، بطری آب معدنی و... در طبیعت هم سبب انعکاس نور خورشید و آتشسوزی میشود وهم موجب آلودگی محیط میشود و در طول زمان جمعآوری و یا تجزیه آنها با دشواری همراه است و در بسیاری از موارد این آتشسوزیها سطح گستردهتری را در بر میگیرند؛ بنابراین داشتن کیسه زباله برای جمعآوری زبالهها الزامیست.
بیشتر بخوانید: معرفی مکانهای گردشگری تهران برای نوروز
رهاسازی سبزه در رودخانهها
رها کردن سبزهها در طبیعت نیز ازجمله دیگر عادات اشتباه ما در ایام عید است. سبزههای رها شده در طبیعت بهعنوان گونهای هرز و مهاجم تلقی میشوند و تازمانیکه تجزیه نشوند حیات سایر گونههای گیاهی را تهدید میکنند. بعد از ایام نوروز و در روز طبیعت (سیزده بدر) مردم سبزهها را در رودخانهها، دشتها و حتی خیابانها رها میکنند که علاوه بر اینکه چهره نازیبایی برای طبیعت ایجاد میکند موجب گرفتگی معابر آب نیز میشود. رها کردن سبزهها در جوی آب و حتی جنگل و پارک و... نیز کار درستی نیست و میتواند سبب آبگرفتگی معابر شود بنابراین بهتر است مردم ماهی قرمز و سبزهها را به مکانهایی که شهرداریها و دهیاریها تعیین میکنند، تحویل دهند.
اما راه حل مناسبی که برای کاهش میزان سبزهها و آسیبهایی که وارد میکنند وجود دارد جایگزین کردن کاشت نهال به جای سبزه است و میتوانیم به جای کاشت سبزه، کاشت نهال را به فرهنگی خوب و پسندیده تبدیل کنیم چراکه کاشت نهال نیز مانند کاشت سبزه، نشان سبزی داشته و آداب و رسوم نوروز را بهم نمیریزد. کاشت سبزه علاوه بر هدر رفت غله مورد نظر به محیط زیست آسیب میرساند چرا که بر اساس فرهنگ مرسوم در روز ۱۳ فروردین ماه این سبزهها در طبیعت و درون رودخانهها رها میشوند که تمامی این موارد آسیب به طبیعت و در نهایت ضربه زدن به نسل آینده است. کاشت نهال علاوه بر حفاظت از آب و تثبیت خاک موجب تولید اکسیژن شده و به حفظ طبیعت کمک میکند، اما کاشت سبزه این چنین نبوده و امیدواریم فرهنگ کاشت نهال جایگزین کاشت سبزه نوروز شود.
ماهی قرمزهای سفره هفتسین را در آبهای آزاد رها نکنیم
حتما بارها شنیدهاید که ماهی قرمز مربوط به آیین و جشن نوروز نیست، اما هنوز هم هستند کسانیکه این موجودات را میخرند و برسر سفره هفتسین خود میگذارند و پس از تمامشدن تعطیلات هم معمولا نمیدانند باید با آنها چه کنند البته اگر تا آن هنگام زنده مانده باشند.
اگر شما هم جزو کسانی هستید که این موجودات بیگناه را خریدهاید برایتان پیشنهادی داریم. باید بدانید این موجودات به محیطزیست و گونههای بومی ما آسیب مینند بنابراین هرگز آنها را در رودخانهها و آبهای آزاد رها نکنید.
به گزارش رویداد۲۴ توجه داشته باشید ماهی قرمز گونهای غیر بومیست که بهصورت عمدی یا تصادفی به دلیل فعالیتهای انسانی به خارج از محدوده طبیعی خود وارد میشود و درصورتیکه بتواند خود را با وضعیت تازه محیطی سازگار کند، تولید مثل میکند و جمعیتهای پایداری را تشکیل میدهد. درنتیجه اینها گونه غیربومی مانند ماهی قرمز در محیط جدید مستقر میشود و تبدیل به گونهای مهاجم خواهد شد. رها کردن ماهی قرمزها د رآبهای آزاد میتواند برای سایر آبزیان بسیار خطرناک باشد.
یکی از خصوصیات مهم در زمینه تولید مثل ماهی قرمز، وقوع پدیده مادهزایی در اینگونه است؛ بهطوریکه ماهی ماده میتواند بدون حضور ماهی نر و با استفاده از اسپرم ماهیان نر تخمکهای خود را بارور کند. همین امر سبب میشود که ماهی قرمز بهسرعت در محیطهای وارد شده جمعیتهای پایداری را تشکیل دهد و تبدیل به گونهای مهاجم شود؛ بنابراین بهتر است که ماهیهای سفره هفت سین را به محلهای مشخص شده که ازسوی شهرداریها مشخص شده است ببریم و تحویل دهیم تا در آسیب به محیط زیست نقش نداشته باشیم و در حد خود از آن مراقبت و حفاظت کرده باشیم.