آشنایی با قرص فلوکستین یا پروزاک
رویداد۲۴ مریم آیتی: بسیاری از افراد، داروی ضدافسردگی پروزاک را به نام قرص شادی اور فلوکستین می‌شناسند. برخی تصور می‌کنند که فلوکستین دارویی است که فرد را خوشحال و شاد می‌کند در صورتی که این باور اشتباه است، زیرا عوامل متعددی در زندگی یک فرد وجود دارد که باعث ایجاد حال و روز خوب در او می‌شود. نمی‌توانیم بگوییم یک ناحیه خاص در مغز وجود دارد که باعث شادی می‌شود و با خوردن یک قرص می‌توانیم شادی را پدیدار کنیم. پس این یک باور نادرست است که قرص فلوکستین ما را شاد می‌کند.
مصرف داروی پروزاک باعث می‌شود بیمار آرام‌تر شود و اضطرابش کاهش پیدا کند. خواب و اشتهایش بهبود یابد. به زندگی علاقه بیشتری نشان دهد. تمرکزش بهتر شود و اینکه انرژی‌اش نسبت به قبل بالا برود. البته فراموش نکنید که ممکن است مدتی طول بکشد تا این حالت‌ها را تجربه کنید. پس انتظار نداشته باشید که با مصرف قرص به یک باره از یک انسان افسرده و بی‌انرژی تبدیل به یک فرد شاد و بشاش و پرانرژی شوید. دارو‌های ضدافسردگی می‌توانند در کنار تغییر سبک زندگی، غذایی که مصرف می‌کنید، ورزش کردن، تغییر باور‌های اشتباه، کمک گرفتن از روانشناس‌ها و… موثر واقع بشوند.
فلوکستین یک مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) است که در رده دارو‌های ضدافسردگی قرار می‌گیرد. فلوکستین جلوی جذب سروتونین توسط سلول‌های عصبی را می‌گیرد و از این طریق به افراد مبتلا به افسردگی ماژور، افسردگی‌های پس از زایمان، هراس، اضطراب و علائم وسواس، حملات پانیک، اختلالات خواب، پرخوری عصبی، وسواس جبری فکری، سندروم پیش از قاعدگی، اضطراب جدایی در کودکان و اختلال فوبیا کمک می‌کند.
این ماده برای بالا رفتن سطح سروتونین در مغز (یک ماده شیمیایی عصبی که مسئول ایجاد احساس خوشبختی است) کار می‌کند. قرص فلوکستین یکی از پرمصرف‌ترین دارو‌های روان درمانی چند قرن اخیر در جهان است. این قرص که با نام پروزاک هم شناخته می‌شود، در گروه دارو‌های ضدافسردگی قرار می‌گیرد و با افزایش میزان ترشح سروتونین در مغز به مبارزه با افسردگی و اختلالات مرتبط با آن می‌پردازد.
فلوکستین چگونه عمل می‌کند؟
نورون‌ها سلول‌های مغزی هستند که وظیفه آزاد کردن چند نوع ماده شیمیایی را دارند و به عنوان پیام‌رسانعمل می‌کنند. این نورون‌ها در فضای بین سلولی . این کفعالیت می‌کنند. این مواد شیمیایی باعث تحریک نورون‌ها و انتقال پیام عصبی می‌شود. یکی از این مواد و ترکیبات شیمیایی سروتونین است. ماده شیمیایی که با احساس لذت و سرخوشی انسان رابطه مستقیم دارد. سروتونین پس از تحریک نورون‌ها با کمک پمپ‌ها به داخل سلول‌های عصبی بازگردانده می‌شود.
بیشتر بخوانید: نقرس بیماری ثروتمندان چیست؟
فلوکستین به عنوان یک داروی مهارکننده پمپ‌های جذب سروتونین در مغز، کمک می‌کند که سروتونین در فضای میان سلولی باقی مانده و به تحریک بیشتر سلول‌های عصبی منجر شود و بیشتر احساس شادی کنید.
چرا فلوکستین باید صبح مصرف شود؟
فلوکستین معمولاً در دوز‌های بین ۱۰ تا ۳۸۰ میلی گرم تجویز می‌شود. پزشکان معمولاً برای درمان افسردگی، با دوز نسبتاً کم شروع می‌کنند و در صورت نیاز کم کم دوز دارو را افزایش می‌دهند. اکثر افراد ظرف دو هفته پس از شروع مصرف فلوکستین متوجه بهبود علائم خواهند شد، اما ممکن است در برخی از بیماران یک ماه طول بکشد تا متوجه بهتر شدن حال‌شان بشوند. البته این به معنای این نیست که وقتی متوجه بهبودی شدید دارو را قطع کنید، بلکه باید تا زمانی که دکتر تشخیص می‌دهد، آن را مصرف کنید.
هر دارویی برای تاثیر بیشتر بهتر است در یک زمان خاصی استفاده شود. مثلاً دارو‌هایی که باعث ایجاد تهوع می‌شوند بهتر است شب هنگام خواب استفاده شوند تا فرد این حال را متوجه نشود.
به گزارش رویداد۲۴ فلوکستین از جمله‌های دارو‌هایی است که مشکل خاصی را برای معده به وجود نمی‌آورد. به همین دلیل می‌توانید قرص را در هر زمانی که بیشتر تمایل دارید، پیش یا پس از غذا مصرف کنید. البته باید این نکته را در نظر بگیرید که قرص را در روز‌های بعدی نیز دقیقاً در همان زمان واحد مصرف کنید.
دارو‌های ضدافسردگی به واسطه عوارض جانبی که دارند، بهتر است صبح مورد مصرف قرار بگیرد. تولید کنندگان قرص فلوکستین توصیه کرده‌اند که این دارو صبح مصرف شود، زیرا باعث افزایش انرژی می‌شود و فرد در طول روز، احساس بهتری را تجربه می‌کند.
عوارض قرص فلوکستین چیست؟
همان‌طور که در جریان هستید بسیاری از داروها، در همه گروه‌های درمانی عوارضی را به دنبال دارند که ممکن است به شکل خفیف یا شدید در افراد بروز کند. از جمله عوارض فلوکستین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خواب آلودگی
یکی از شایع‌ترین عوارض فلوکستین، خواب آلودگی و گیجی به همراه سرگیجه است؛ بنابراین اگر با مصرف قرص این عوارض در شما به وجود آمد، از انجام کار‌هایی مانند رانندگی، که به هوشیاری زیاد نیاز دارند، پرهیز کنید.
البته مشکل خواب آلودگی به صورت عمومی در همه افراد بروز نمی‌کند و در هر فرد با دیگری متفاوت است.
بثورات جلدی و کهیر
عوارض فلوکستین در برخی افراد به شکل بثورات جلدی و کهیر بروز می‌کند و منجر به خارش، قرمزی و یا تاول می‌شود.
حالت تهوع
ایجاد حالت تهوع در طول روز و به‌ویژه در اوایل مصرف دارو، از دیگر عوارض فلوکستین است. باید آگاه باشید که حالت تهوع از عوارض گذرای فلوکستین است و به مرور زمان برطرف می‌شود.
بی‌اشتهایی
یکی دیگر از عوارض فلوکستین که در بسیاری از افراد ظاهر می‌شود، بی‌اشتهایی است. البته این مورد برای افرادی که به پرخوری عصبی مبتلا هستند، به عنوان یک ویژگی اثربخش شناخته می‌شود.
ایجاد بی‌اشتهایی در مصرف قرص فلوکستین باعث شده که برخی افراد آن را به شکل خودسرانه و با هدف لاغری و جلوگیری از چاق شدن مصرف کنند. فراموش نکنید که مصرف خودسرانه قرص‌های ضد افسردگی به ایجاد عوارض نامناسبی منجر می‌شود که می‌تواند به شما آسیب برساند؛ بنابراین این دارو را تنها با تشخیص و تجویز روانپزشک متخصص مصرف کنید.
کاهش میل جنسی
کاهش میل جنسی از دیگر عوارض فلوکستین است که تقریباً به شکل طولانی مدت در فرد باقی می‌ماند. این عارضه از قرص فلوکستین هم در زنان و هم در مردان بروز می‌کند.
عدم ارگاسم در زنان
یکی از عوارض معمولی که در مصرف فلوکستین مشاهده می‌شود، کاهش میل جنسی است. برای خانم‌ها، رسیدن به ارگاسم با آقایان متفاوت است و اوج لذت جنسی سخت‌تر به دست می‌آید. معمولاً خانم‌ها زمان بیشتری برای به ارگاسم رسیدن نیاز دارند و مانند آقایان، با انزال و تخلیه‌شدن همراه نیست. هنگامی که یک خانم فلوکستین مصرف می‌کند، ممکن است که با کاهش میل جنسی مواجه شود و زمانی که چنین اتفاقی می‌افتد، به ارگاسم رسیدن برای زن سخت‌تر می‌شود.
تغییر کیفیت دید
عوارض فلوکستین بر چشم هم در میان برخی بیماران دیده می‌شود که از جمله مهم‌ترین علائم آن باید به درد، قرمزی، تورم و تاری دید و همچنین گشاد شدن مرمک چشم و ایجاد دید تونلی اشاره کرد.
ضربان قلب بالا
مصرف این دارو در برخی افراد منجر به ضربان قلب سریع می‌شود.
همچنین سرگیجه، اضطراب، خستگی، عرق کردن بیش از حد، تغییرات روحی و روانی غیرعادی یا شدید (مانند پریشانی، احساس هیجان یا انرژی شدید، افکار خودکشی)، کبود شدگی و خون‌ریزی آسان، ضعف ماهیچه‌ها و عضلات، لرزش، تغییر در توانایی جنسی، کاهش وزن غیرمعمول، مشاهده خون در مدفوع، مدفوع تیره، استفراغی که مانند تفاله قهوه به نظر می‌رسد، ضربان قلب سریع و نامنظم، کمردرد، تشنج، مشکلات کلیه مثل تغییر در میزان ادرار، تغییرات بینایی مانند دیدن رنگین‌کمان در اطراف نور در شب و خمیازه کشیدن مکرر هم می‌تواند از دیگر عوارض این دارو باشد. برخی از این علائم به شما گوشزد می‌کند که سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا مشکل برایاتان حادتر نشود.
کسانی که فلوکستین مصرف می‌کنند، معمولاً به عارضه خمیازه دچار می‌شوند. در صورتی که خمیازه کشیدن افزایش پیدا کند، باید با پزشک در مورد آن مشورت شود. خمیازه یک دم عمیق است که برای برطرف کردن کمبود اکسیژن در شش‌ها انجام می‌شود.عوارض قرص فلوکستین در دراز مدت
قرص فلوکستین در درازمدت می‌تواند آسیب‌های جسمی و روحی زیادی را بر فرد وارد کند، بنابراین در میزان و مدت زمان مصرف این دارو زیاده‌روی نکنید و آن را تنها با تشخیص روانپزشک متخصص و حرفه‌ای استفاده کنید. برخی از این آسیب‌ها به شرح ذیل است:
• احساس خستگی مفرط
• احساس تحریک‌پذیری شدید
• اختلال خواب
• احساس گرفتگی عضلانی
• بیمار شدن (مثل مشکلات معده یا تصور بیمار بودن)
• تاخیر درمان
• تفکر خودکشی
• اضطراب
• خستگی
• کابوس
• مشکل خواب
• افسردگی و نوسانات خلقی
• حالت تهوع
عوارض فلوکستین ۲۰ و فلوکستین ۱۰
ضرورت دارد که در جریان باشید که واکنش آلرژیک جدی در مورد قرص فلوکستین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی‌ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید به سرعت از مرکز فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید.
عوارض قطع مصرف فلوکستین
باید بدانید که برای قطع همه داروها، خصوصاً دارو‌های ضد افسردگی و روان درمانی شرایط خاصی وجود دارد که مهم‌ترین آنها قطع تدریجی زیر نظر پرشک و روانپزشک است. قطع ناگهانی داروها به بروز مشکلات روحی و جسمی زیادی منجر می‌شود که سلامت فرد را به خطر می‌اندازد.
از جمله مهم‌ترین عوارض قطع خودسرانه فلوکستین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
*سردرد
*تحریک‌پذیری
*بی‌خوابی
*بروز افکار خودکشی
*سرگیجه
*خستگی
*تغییر در خلق و خو
*بی‌قراری
*پرخاشگری
*تنگی نفس و دشواری در تنفس
*ضربه مغزی
*کابوس
*حالت تهوع
*مشکلات گوارشی
*اضطراب
*گریه
*لرزش
نکات مهم برای مصرف فلوکستین
*این قرص را فقط با تشخیص و تجویز پزشک یا روانپزشک مصرف کنید و در استفاده از آن هرگز به صورت خودسرانه عمل نکنید.
*قرص فلوکستین را حتما در یک زمان معین مصرف کنید تا اثربخشی آن افزایش یابد.
*هیچ وقت با رویای لاغری و کاهش وزن، به صورت خودسرانه از فلوکستین استفاده نکنید. به یاد داشته باشید که عوارض فلوکستین می‌تواند از نظر جسمی و روحی شما را به خطر بیندازد.
*مصرف این دارو برای کودکان توصیه نمی‌شود، مگر آنکه به تشخیص پزشک متخصص انجام بگیرد.
*دارو را بیش از مقدار و دوز تعیین شده مصرف نکنید، چراکه می‌تواند به بروز عوارض فلوکستین در شما منجر شود.
*اگر در یک نوبت، مصرف قرص را فراموش کردید، آن را در اسرع وقت مصرف کنید، اما چنانچه نزدیک به نوبت بعدی مصرف قرص قرار دارید، دوز فراموش‌شده را حذف کنید. افزایش دوز در یک وعده مصرف می‌تواند خطر بروز عوارض فلوکستین را افزایش دهد.
*از مصرف همزمان الکل و فلوکستین خودداری کنید.
*داروی فلوکستین ممکن است موجب گیجی، ناهوشیاری و تاری دید شما بشود. الکل و ماری‌جوانا این حالات را تشدید می‌کنند، از این‌رو از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هشیاری دارند تا زمانی که در هشیاری کامل به سر ببرید، پرهیز کنید.
*مصرف داروی فلوکستین ممکن است نتایج بعضی از آزمایش‌ها مانند اسکن مغزی برای تشخیص بیماری پارکینسون را تحت تاثیر قرار دهد. اطمینان حاصل کنید که تمامی پزشک‌ها و کارکنان آزمایشگاه در جریان استفاده‌ی شما از این دارو هستند.
موارد منع مصرف فلوکستین
۱. سابقه حساسیت به فلوکستین و یا هر یک از اجزاء تشکیل دهنده این دارو
۲. مصرف همزمان در بیماران تحت درمان با یک داروی مهار کننده منو آمینو اکسیداز و یا در طی ۱۴ روز از قطع مصرف یک داروی منو آمین اکسیداز، از قطع مصرف فلوکستین و شروع درمان با یک داروی منوآمین اکسیداز باید حداقل ۵ هفته فاصله در نظر گرفته شود.
۳. مصرف همزمان تیوریدازین با این دارو و یا در طی حداقل پنج هفته پس از قطع مصرف فلوکستین
۴. مصرف همزمان با پیموزاید
۵. مصرف در کودکان زیر هفت سال
آیا قرص فلوکستین اعتیادآور است؟
پروزاک مثل مواد مخدر اعتیادآور نیست. ضمن اینکه باعث رفتار‌هایی که یک فرد معتاد برای به دست آوردن مواد می‌کند، نمی‌شود. با این حال در صورت مصرف طولانی مدت، یک مقدار وابستگی شیمیایی به دارو ایجاد می‌شود که این موضوع، کاملاً طبیعی است.
