ایران و اوپک؛ برندگان نشست صد و هفتاد و یکم

 نتیجه نشست دیروز وزیران کشورهای صادرکننده نفت، توافق بر سر کاهش سطح تولید بود که پس از سال ها اختلاف نظر در این زمینه حاصل آمد. برکنار ماندن ایران از الزام کاهش تولید سبب شد تا ناظران کشورمان را برنده بزرگ نشست دیروز بدانند. رسانه های غربی این خصوص تحلیل هایی را منتشر ساختند.

وزیران انرژی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) پس از چند دور نشست بی حاصل در ماه های گذشته، دیروز چهارشنبه دهم آذرماه در وین گرد هم آمدند. نشست یکصد وهفتاد و یکم وزیران اوپک اما به واسطه توافق اعضا به نتیجه ای مشخص انجامید.

در نشست دیروز، اعضای اوپک به توافق رسیدند تا تولید روزانه نفت این سازمان را یک میلیون و دویست هزار بشکه کاهش دهند و در سطح 32.5 میلیون نگاه دارند. در چارچوب این توافق، ضمن تصمیم جمعی اعضا برای کاهش میزان تولید با هدف افزایش بهای نفت، ایران در زمره کشورهای معاف از الزام کاهش تولید قرار گرفت و همین مساله سبب شد تا بسیاری ایران را برنده نشست اخیر به شمار آورند.

در این پیوند، رسانه های غربی هم تحلیل های گوناگونی را از نتیجه این نشست ارایه کردند که به طور خلاصه به برخی محورهای آن پرداخته می شود.

نتیجه نشست اخیر اوپک از دید بسیاری پیروزی دیپلماسی نفتی ایران بود. درحالی که بسیاری از تولیدکنندگان عمده نفت در اوپک و حتی روسیه پذیرفتند از تولید نفت خود بکاهند، برخلاف همه پافشاری های پیشین به ایران اجازه داده شد تا تولید خود را افزایش دهد. در این شرایط تولید نفت ایران به دوره پیش از تحریم ها نزدیک می شود.

تارنمای شبکه اقتصادی «بلومبرگ» در زمینه تاثیرگذاری نشست اوپک بر بازار انرژی نوشت: اوپک تردیدها را کنار زد و با پذیرش کاهش تولید باعث شد تا قیمت ها افزایش یابد. توافق کشورها به ویژه ایران، عراق و عربستان و فراتر از آن همکاری روسیه، موجب تاثیر گذاری سریع توافق بر بازار انرژی شد. 

به نوشته بلومبرگ، پس از هفته ها گفت وگوی جدی و سخت، دسته بندی ها میان تولیدکنندگان بزرگ اوپک به افزایش قدرت ایران در میان اعضای برتر این سازمان منجر شد. به این کشور اجازه داده شد تولید خود را تا سطح 3.8 میلیون بشکه در روز افزایش دهد. این برای کشوری که به دنبال بهبود جایگاهش پس از برداشته شدن تحریم ها است یک پیروزی به شمار می رود زیرا پیش از این عربستان سعودی به چنین گزینه ای رضایت نمی داد.

بلومبرگ در گزارش دیگری تحولات اخیر را به نوعی پیروزی ایران تفسیر کرد و ارزیابی خود از بازار نفت و شرایط اوپک را اینگونه ابراز کرد که قدرت ریاض در برابر ایران و عراق روبه کاهش است. عربستان تاکنون کاهش و سپس توقف تولید همه کشورها را می خواست. البته قرار بر این شد تا عراق هم برخلاف خواستش از تولید نفت بکاهد اما اکنون افزایش تولید ایران پذیرفته شده است.

همچنان که گفته شد، مهمترین تصمیم نشست 171 اوپک توافق اعضا برای کاهش تولید نفت بود که پس از مدت ها حاصل شد. تارنمای خبرگزاری «رویترز» روز گذشته در این زمینه نوشت: کاهش تولید سازمان اوپک در حالی اتفاق افتاد که برای اولین بار از سال 2001 روسیه نیز در این کاهش تولید مشارکت خواهد داشت.

به نوشته رویترز، توافق اخیر اوپک برای کاهش تولید از سال 2008 تاکنون سابقه نداشته است. اینکه عربستان سعودی این کاهش را پذیرفت رویدادی بزرگ بود زیرا از خواسته خود در زمینه لزوم کاهش تولید مهمترین رقیبش (ایران) عقب نشینی کرد. 

رویترز نوشت: عراق که بیشترین سرعت افزایش تولید را داشت نیز پذیرفت تولید خود را کم کند. حتی کشور غیراوپکی روسیه هم به این تلاش ها پیوست و پس از 15 سال به کمک سازمان آمد. 

 انتظار صادرکنندگان نفت برای افزایش قیمت 

اوپک تصمیم گرفت از سال آینده تولید خود را حدود 4.5 درصد و معادل 1.2 میلیون بشکه کم کند. با اعلام این خبر قیمت نفت بین 8 تا 10درصد افزایش یافت و به 50 دلار در هر بشکه رسید. 

تارنمای روزنامه «گاردین» در زمینه کاهش تولید اوپک نوشت: توافق اوپک برای کاهش سطح تولید برای اولین بار از سال 2008 اتفاق افتاد و باعث افزایش ناگهانی بهای نفت شد. همکاری عربستان با دیگر کشورهای عضو برای ایجاد ثبات در بازار انرژی باعث شد تا قیمت نفت بیشتر از هشت درصد رشد پیدا کند. 

در ادامه گزارش گاردین می خوانیم: عراق پذیرفت تا تولید خود را 210 هزار بشکه کاهش دهد. امارات 139 هزار بشکه، کویت 131 هزار و ونزوئلا نیز 95 هزار بشکه از تولید خود خواهند کاست. عربستان سعودی نیز کاهش 500 هزار بشکه ای تولید نفت را قبول کرد. ایران به تازگی پس از برداشته شدن تحریم های بین المللی به بازار انرژی بازگشته است. به همین دلیل ایران اجازه پیدا کرد تا به افزایش تولید خود ادامه دهد. 

یک تحلیلگر ارشد بازار انرژی و سرمایه به گاردین گفت: این یک پیروزی برای کارتل اقتصادی نفتی اوپک است زیرا می تواند خود را اثبات کند. مشکلات اما هنگام بررسی جزییات رخ می دهند. اگرچه تردیدها و پرسش هایی در مورد تصمیم اخیر اوپک وجود دارد اما در کل اوپک باید خوشحال باشد که پس از مدت ها توانست قیمت نفت را به 50 دلار نزدیک کند. 

تارنمای روزنامه «نیویورک تایمز» نیز دیروز کاهش تولید را همزمان با افزایش بهای نفت موفقیتی برای اوپک ارزیابی کرد و نوشت: پس از سال ها تلاش بی نتیجه برای بهبود شرایط بازار انرژی، روز چهارشنبه اوپک توانست به اجماعی دست پیدا کند و قیمت ها را افزایش دهد اما ممکن است این شادی و روند بهبود قیمت ها زیاد طول نکشد.

به نوشته نیویورک تایمز، روند دستیابی به اجماع پیچیده بود زیرا ایران و عربستان سعودی رقابت های سیاسی، دینی و اقتصادی گسترده ای با یکدیگر دارند. عربستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت برای حفظ سهمش در بازار مقاومت می کرد و ایران نیز تلاش داشت تا به جایگاه موثرش در سال های پیش از تحریم ها بازگردد.