بی حسی عاطفی چیست و چگونه درمان می شود؟

رویداد۲۴ سیما صابری: بی‌حسی عاطفی حالتی است که در آن شما هیچ احساسی را تجربه یا ابراز نمی‌کنید. بی‌حسی عاطفی فرآیند ذهنی و احساسی خاموش کردن احساسات است و ممکن است به عنوان کاهش واکنش‌ها یا پاسخ‌های احساسی تجربه شود.

اغلب اوقات، احساس بی‌حسی موقتی است. اما برای برخی، بی‌حسی عاطفی به یک استراتژی برای محافظت از خود در برابر درد احساسی یا فیزیکی بیشتر تبدیل می‌شود. این روش اگرچه ممکن است به طور موقت فرد را تسکین دهد اما یادگیری مقابله با احساسات دشوار به این روش می‌تواند عواقب بد طولانی‌مدتی داشته باشد.

علائم بی‌حسی عاطفی چیست؟

علائم بی‌حسی عاطفی شامل موارد زیر است:

- ناتوانی در مشارکت کامل در زندگی

- عدم دسترسی به احساسات خود

- احساس فاصله یا جدا بودن از دیگران

- احساس بی‌حالی، هم از نظر جسمی و هم احساسی

- دشواری در تجربه احساسات مثبت مانند شادی

- از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردید

- ترجیح به انزوا به جای بودن با دیگران

افرادی که بی‌حسی احساسی دارند ممکن است از استراتژی‌هایی برای مقابله با احساسات خود استفاده کنند. حتی اگر این کار را به طور ناخودآگاه انجام دهند، ممکن است از رفتارهای اجتنابی استفاده کنند و از افراد یا موقعیت‌های خاص دوری کنند. آن‌ها احتمالا در انکار باشند، که این یک مکانیزم دفاعی رایج است که افراد برای اجتناب از محرک‌های احساسی و احساسات منفی استفاده می‌کنند.

علل بی‌حسی عاطفی

احساس بی‌حسی عاطفی می‌تواند به دلیل درد جسمی یا عاطفی رخ دهد. در تلاش برای محافظت از خود در برابر آسیب دوباره، قطع ارتباط، جدا شدن یا بی‌حس کردن احساسات مرتبط با موقعیت، غیرمعمول نیست.

وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است احساس راحتی موقتی کنید که به شما امکان می‌دهد به زندگی ادامه دهید. اما با گذشت زمان، این سپر محافظتی می‌تواند در برقراری ارتباط با دیگران و تماس با احساساتی که هم مثبت و هم منفی هستند، مانع ایجاد کند.

دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است احساس بی‌حسی کنید.

اضطراب

افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی ممکن است به عنوان واکنشی به سطوح استرس بسیار بالا، ترس یا نگرانی مفرط، بی‌حسی عاطفی را تجربه کنند. سطوح بالای اضطراب با اجتناب از احساسات مثبت و منفی مرتبط است.

اختلال شخصیت مرزی (BPD)

افراد مبتلا به BPD ممکن است دوره‌هایی از جدا شدن یا بی‌حسی عاطفی را تجربه کنند. ممکن است احساس کنند که احساساتشان مال خودشان نیست.

غم و اندوه

هنگام مقابله با مرگ یا موارد دیگر غم و اندوه زیاد، فرد ممکن است دوره‌ای را بگذراند که در آن کاملاً از احساساتش جدا باشد.

افسردگی

 افرادی که در حال گذراندن دوره‌های افسردگی هستند احتمالا کمتر به احساسات خود توجه کنند یا تجربه بی‌حسی عاطفی را داشته باشند. سطوح بالاتر افسردگی و ناهنجاری‌های خلقی منجر به تمایل بیشتر به بی‌حسی عاطفی می‌شود.

تنظیم نادرست عاطفی

بی‌حسی می‌تواند بخشی از تنظیم نادرست عاطفی باشد و اغلب به عنوان شکلی از گسست، شخصیت‌زدایی یا واقعیت‌زدایی که می‌تواند با استرس، PTSD، اختلال شخصیت مرزی و شرایط دیگر رخ دهد، اشاره می‌شود.

داروها

احساس بی‌حسی عاطفی می‌تواند یک عارضه جانبی برخی داروهایی باشد که افسردگی و اضطراب را درمان می‌کنند. اگر شما یک داروی ضد افسردگی مصرف می‌کنید و احساس بی‌حسی عاطفی دارید، ضروری است که با پزشک خود همکاری داشته باشید. ممکن است پزشک تصمیم بگیرد دوز شما را تنظیم کند یا دارو را به کلی تغییر دهد.

سوءاستفاده ذهنی یا عاطفی

مطالعات نشان می‌دهد افرادی که در کودکی مورد سوءاستفاده عاطفی قرار گرفته‌اند، در بزرگسالی بیشتر احتمال دارد که دچار بی‌حسی عاطفی شوند.

استرس طاقت‌فرسا

بی‌حسی عاطفی می‌تواند ناشی از سطوح بالای استرس باشد. اگر احساس خستگی عاطفی یا جسمی، یا غرق شدن در کارها را دارید، ممکن است از احساسات خود جدا شوید.

سوءاستفاده جنسی

افرادی که مورد سوءاستفاده جنسی قرار گرفته‌اند ممکن است احساس بی‌حسی عاطفی کنند. احساس بی‌حسی می‌تواند یک مکانیزم مقابله‌ای برای اجتناب از برخورد با موقعیت‌های خطرناک و ترسناک باشد.

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

برخی افراد برای مدیریت درد عاطفی و جسمی به بی‌حسی عاطفی روی می‌آورند. برای افرادی که مبتلا به PTSD هستند، این حالت می‌تواند به شکل اجتناب از افکار، احساسات یا گفتگوهای مرتبط با یک واقعه تروماتیک بروز کند.

اسکیزوفرنی

افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند ممکن است دوره‌هایی را تجربه کنند که در آن‌ها احساس بی‌تفاوتی کامل یا عدم علاقه و همچنین بی‌حسی یا کاهش احساسات دارند.

سوء‌مصرف مواد

افرادی که از موادی مانند ماری‌جوانا یا کوکائین سوءاستفاده می‌کنند می‌توانند سیستم پاداش‌دهی مغز را تغییر دهند، و باعث شوند که بدون مصرف مواد، احساس لذت کردن سخت‌تر شود. مصرف مواد می‌تواند باعث جدایی از احساسات و به طور کلی کاهش انگیزه و علاقه شود.

درمان بی‌حسی عاطفی

گزینه‌های درمانی مختلفی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا میزان فرار، اجتناب از احساسات خود را کاهش دهید.

پس از پیدا کردن یک درمانگر یا روان‌شناس برای همکاری، اولین قدم در فرآیند درمان، باز کردن علت بی‌حسی عاطفی شماست. یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا علت اصلی ترومای خود را تعیین کرده و راه‌های بهتری برای مقابله با تجربیات و احساسات طاقت‌فرسا پیدا کنید.

هدف اصلی روان‌درمانی تحریک درک مشکل و ارائه راه‌حل‌های قابل اجرا و مؤثر برای حل مشکل است.

روان‌درمانی می‌تواند از یادگیری و استفاده از ابزارهای حل مسئله متمرکز بر عواطف پشتیبانی کند. شما یاد می‌گیرید که به احساسات اجازه بروز دهید و آنها را در محیط امن درمان پردازش کنید.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری (CBT) به شما فرصت می‌دهد که احساسات خود را بیان کرده و درک کنید، و همچنین منابع این واکنش‌های عاطفی را بررسی کنید. این درمان به چگونگی تأثیر افکار خاص بر احساسات شما می‌پردازد.

به جای اجتناب یا استفاده از ابزارهای مقابله‌ای ناسازگار (مانند بی‌حس کردن)، استراتژی‌های CBT هدفشان این است که شما را توانمند سازند تا از افکار بی‌قدرتی به باورهای قدرت و شایستگی عاطفی تغییر دهید.

درمان پذیرش و تعهد

درمان پذیرش و تعهد (ACT) شکل دیگری از رفتاردرمانی است که اغلب برای PTSD و دیگر مسائل روانی که بی‌حسی عاطفی و اجتناب را به عنوان علائم دارند، استفاده می‌شود.

 درمان ACT از رویکرد مبتنی بر ذهن‌آگاهی استفاده می‌کند تا شما را در شناسایی راه‌هایی که سعی می‌کنید تجربیات عاطفی را سرکوب یا کنترل کنید، کمک کند. هدف ACT این است که شما بتوانید احساسات درونی خود را تجربه کنید و در عین حال تمرکز خود را بر زندگی معنادار حفظ کنید.

مقابله با بی‌حسی عاطفی

علاوه بر روان‌درمانی، پزشک یا درمانگر شما چندین تغییر در سبک زندگی را پیشنهاد می‌کند تا به کاهش برخی از علائم بی‌حسی عاطفی کمک کرده و از بروز بیشتر آنها در آینده جلوگیری شود.

ایجاد یک سیستم حمایتی

در حالی که در ابتدا ممکن است برقراری ارتباط با دیگران دشوار به نظر برسد، جستجوی حمایت اجتماعی از دوستان و خانواده‌ای که به آنها اعتماد دارید، می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات خود را به روشی ایمن بیان کنید.

مشغول شدن به فعالیت‌های بدنی

فعال بودن از لحاظ بدنی و انجام تمریناتی که از آنها لذت می‌برید، نه تنها برای سلامتی شما مفید است، بلکه می‌تواند علائم افسردگی و اضطراب را نیز کاهش دهد. سعی کنید بیشتر روزهای هفته نوعی از تمرینات یا فعالیت‌های بدنی را انجام دهید.

استراحت کافی

هم کیفیت خواب و هم میزان استراحت برای مدیریت علائم هر مسئله جسمی، عاطفی یا روانی حیاتی هستند. خواب ناکافی می‌تواند مقابله با فشارهای زندگی را چالش‌برانگیزتر کند.

آنجا بیدار شدن در شب در هنگام مواجهه با PTSD، افسردگی، اضطراب یا هر نوع تروما امری رایج است، سعی کنید هر شب هفت ساعت یا بیشتر بخوابید که میزان توصیه‌شده برای بزرگسالان است.

کاهش استرس

هم فشارهای روزانه و هم استرس زیاد از عوامل اصلی بی‌حسی عاطفی هستند. یافتن راه‌هایی برای مدیریت بهتر استرس، کلیدی برای مقابله با اجتناب از احساسات و عواطف است.

سعی کنید برنامه خود را مدیریت کنید و حتماً زمانی برای فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برید، در نظر بگیرید. تمرین تنفس عمیق را انجام دهید که می‌تواند تقریباً به سرعت باعث آرامش شود. رژیم غذایی مغذی داشته باشید.

همچنین مهم است که بدانید در حالی که برخی برای مقابله با استرس از مواد مخدر و الکل استفاده می‌کنند، این مواد می‌توانند به افزایش سطوح استرس منجر شوند. اگر در ترک مواد مخدر مشکل دارید، با پزشک صحبت کنید. او ممکن است مشاوره یا شرکت در گروه حمایتی را برای پشتیبانی بیشتر توصیه کند.