غول‎های نفتی چشم‎انتظار تدبیر روحانی برای سرمایه‎گذاری در ایران

پیش‌بینی می‌شود که انتخاب دوباره حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران توسعه صنعت نفت این کشور را تضمین می‌کند و خطر آسیب دیدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و بازگشت تحریم‌ها را از میان بر می‌دارد.

نشریه تحلیلی «پلاتس» که به طور تخصصی در حوزه پتروشیمی و نفت فعال است با انتشار گزارشی اشاره می‌کند که انتخاب دوباره حسن روحانی رییس جمهوری ایران برای یک دور چهار ساله دیگر اطمینان بیشتری را از توسعه بخش نفت ایران ایجاد کرده است و خطر احتمال لغو برجام را از بین برده و بزودی شاهد بازگشت ایران به بازارهای جهانی خواهیم بود. 

تحلیل مؤسسه پلاتس نشان می دهد که انتخاب دوباره حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران، تأثیری مثبت بر بازار جهانی نفت خواهد داشت.

نشریه پلاتس نوشت: پیش‌بینی می‌شود که انتخاب دوباره حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران توسعه صنعت نفت این کشور را تضمین می‌کند و خطر آسیب دیدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و بازگشت تحریم‌ها را از میان بر می‌دارد.

پس از اعلام موفقیت روحانی در کسب بیش از ۵۸ درصد از آرای مردم در صدا و سیمای ایران، استمرار فعالیت وی به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران تأیید شده است. مؤسسه پژوهشی هجای پوتوماک اعلام کرد از دید فعالان بازار نفت، پیروزی جناح های رقیب در ایران خطری جدی برای توافق هسته ای به شمار می‌آمد که سبب شده بود تحریم‌های ضد ایرانی پایان یابند و حدود یک میلیون بشکه به تولید روزانه نفت ایران افزوده شود.

این سایت در ادامه تحلیل خود می افزاید: برای بازارهای نفتی خبر پیروزی احتمالی رئیسی یک شوک می توانست باشد چرا که در آن صورت توافق هسته‌ای در معرض خطر قرار می گرفت و احتمال تشدید و بازگشت تحریم ها علیه ایران وجود داشت و این موضوع برای یک میلیون بشکه نفت صادراتی بیشتر ایران به بازارهای جهانی خبر بدی بود. تندروها در ایران با توافق هسته ای مخالف بودند و هم چنان آن را به چالش می کشند اگر پیروز می شدند این وضعیت تشدید می شد. این در حالیست که ایران شکل تازه‌ای از قراردادهای نفتی را طراحی کرده که برای شرکت های خارجی فعال در حوزه انرژی جذاب تر است و آنان را بیش از گذشته ترغیب به سرمایه گذاری در این بخش می کند. 

در انتحابات شورای شهر در تهران نیز اصلاح طلبان پیروز شدند و ۲۱ کرسی را از آن خود کردند. این ضربه مهلکی بر محافظه کاران بود. این تحولات خبر خوبی برای سیاست های اصلاح طلبانه در مرکز ایران یعنی تهران هستند که 16 میلیون‌ نفر جمعیت شهرنشین دارد و مرکز اقتصادی و صنعتی برای بزرگترین صادرکننده نفت خلیج فارس محسوب می شود. 

پلاتس در ادامه می افزاید: یکی از افتخارات روحانی، مذاکره موفقیت آمیز در توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ میلادی است که در آن با توافق ایران و گروه پنج به‌علاوه یک، تحریم‌های هسته ای از آغاز سال ۲۰۱۶ میلادی کنار گذاشته شدند.

روحانی هدایت مذاکرات هسته ای را برعهده داشت که در ژوئیه ۲۰۱۵ میلادی به نتیجه رسید و در ژانویه ۲۰۱۶ میلادی تحریم های هسته ای بین المللی ضد ایران لغو شدند. روحانی پس از لغو تحریم ها برنامه‌اش افزایش صادرات نفت ایران و بازگشت آن به سطح پیش از تحریم بوده است. 

رئیس جمهوری اسلامی ایران وعده داده است که در صورت انتخاب دوباره، تلاش برای بهبود ارتباطات خارجی ایران را بیشتر می کند و می کوشد که در چهار سال آینده، دیگر تحریم‌های غیر هسته ای را نیز از میان بر دارد.

در طول کارزار انتخاباتی او بیژن زنگنه وزیر نفت ایران، شماری از پروژه های جدید نفت و گاز را افتتاح کرد که چند میدان گاز و میعانات گازی در پارس جنوبی، آغاز برداشت از لایه نفتی پارس جنوبی و افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیز بود.

با این حال، توسعه چشمگیر در تولید نفت و گاز ایران نیازمند جذب سرمایه گذاری خارجی است. ایران هنوز مدل قراردادی جدیدی را برای معاملات در حوزه توسعه بخش بالادستی یا همان آی پی سی ارائه نکرده است. روحانی امیدوار است که در دومین دوره ریاست جمهوری خود، شاهد دستاوردهای ملموس امضای قراردادهای جدید نفتی و بازگشت شرکت های بزرگ نفتی بین المللی به ایران باشد.شرکت های از جمله شل، رپسول، توتال و استات اویل از همکاری پتروشیمی با ایران سود زیادی عایدشان خواهد شد. 

اگرچه هنوز نخستین قرارداد از این نوع امضا نشده است، برخی شرکت‌های بزرگ نفتی که به دلیل تحریم ایران را ترک کرده بودند، از جمله توتال فرانسه، شرکت انگلیسی-هلندی شل، رپسول اسپانیا، مرسک هلند و اینپکس از ژاپن، همگی به شدت برای مشارکت در قراردادهای توسعه میدان های نفت و گاز ایران، ابراز تمایل کرده‌اند.

این سایت اشاره می‌کند که تبریک فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به روحانی به مناسبت پیروزی او در انتخابات خود نشان از استقبال اروپایی ها از پیروزی او و فراهم شدن فرصت همکاری های تجاری و اقتصادی با ایران دارد. 

پلاتس اشاره می‌کند که روحانی با موانعی جدی مواجه است و چهار سال راحتی را نخواهد داشت و می نویسد: تندروها هنوز کنترل نهادهای مختلف را در دست دارند. هم چنین کنترل موسسات خیریه که به دولت پاسخگو نیستند. موانع بیشتر به احتمال زیاد از سوی ترامپ رییس جمهوری امریکا هستند که توافق هسته‌ای را دوست ندارد و به تازگی قراردادی ۳۸۰ میلیون دلاری برای فروش تسلیحات به عربستان سعودی امضا کرده است. دولت ترامپ از تمدید تحریم ها علیه فروش نفت ایران به مدت ۱۲۰ روز خودداری کرد که حرکتی در راستای تعهدات امریکا طبق مفاد برجام بود.

تحلیلگران شرکت‌های "کورنراستون گلوبال آسوشیتس" و "اس وی بی انرژی" نیز می‌گویند حسن روحانی پس از پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری ایران، برای پیش‌برد برنامه‌های جذب سرمایه گذاران خارجی که برای افزایش تولید نفت ضروری است، در موقعیت قدرتمندتری قرار دارد.

تلاش ایران برای جذب حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برای توسعه بیش از ۵۰ میدان نفتی و گاز طبیعی، با نزدیک شدن به دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۱۹ مه برابر با ۲۹ اردیبهشت از پیشرفت بازمانده بود. استدلال‌های سیاسی روند تایید مفاد قرارداد که دولت عرضه می‌کرد را متوقف کرده بود. با این‌همه تحریم‌های مالی آمریکا و تهدید محدودیت‌های بیشتر همچنان بسیاری از سرمایه گذاران بین المللی را منصرف می‌کند.

روحانی با کسب بیش از ۵۷ درصد آرا، رقیبانش را شکست داد. زمانی که پیروزی روحانی در روز شنبه اعلام شد، دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا در عربستان سعودی که رقیب منطقه ای ایران است، بسر می‌برد. ترامپ گفته است توافق هسته ای که قدرت‌های جهانی با ایران امضا کرده اند، یکی از بدترین توافق‌هایی است که وی دیده و وعده داده است که سیاست آمریکا در قبال ایران را بازبینی می‌کند.

قانم نوسیبه، موسس شرکت مشاوره مدیریت "کورنراستون گلوبال آسوشیتس" در مصاحبه ای به بلومبرگ گفت: این انتخاب به روحانی اختیار می‌دهد برنامه‌هایش را پیش ببرد. روحانی یا صبر می‌کند و می‌بیند ترامپ چه اقدامی خواهد کرد یا به پیش حرکت می‌کند.

سال‌ها تحریم بین المللی، مانع سرمایه گذاری در ایران شده بود که زمانی دومین تولیدکننده بزرگ اوپک بود و اقتصاد این کشور را فلج کرد. تشدید تحریم‌ها در سال ۲۰۱۲، صادرات نفت خام ایران را کاهش داد اما این کشور پس از برچیده شدن محدودیت‌ها در ژانویه سال ۲۰۱۶، فروش نفت را دو برابر کرد.

بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران دو هفته پیش اظهار کرد صادرات نفت از زمان لغو تحریم‌ها به حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. زنگنه در حرکت دولت برای جذب سرمایه گذاری خارجی، سودمند بوده و به تنظیم قراردادها برای سرمایه گذاران نفتی جدید و واگذاری پروژه‌ها به شرکت‌های بین المللی کمک کرده است. البته رییس جمهوری ایران هنوز درباره اعضای کابینه در دور دوم ریاست جمهوری خود اشاره ای نکرده است.

پیش از این علی کاردر، مدیرکل شرکت ملی نفت ایران گزارش کرده بود ایران برای برگزاری نخستین مناقصه بین المللی حق توسعه نفت تا پس از انتخابات دست نگه می‌دارد. ایران برخی از مفاد قرارداد سرمایه گذار جدید را در کنفرانسی که نوامبر سال ۲۰۱۵ در تهران برگزار شد، اعلام کرده بود و امضای نخستین قراردادها در مارس یا آوریل سال ۲۰۱۶ را هدف گذاری کرده بود.

به گفته پاتریک مورفی، یکی از شرکای شرکت حقوقی "کلاید اند کو"، این حقیقت که روحانی به عنوان اصلاح طلبی که توافق هسته ای را به ارمغان آورده و وعده داد سرمایه‌گذاری خارجی را وارد کشور کند، پیروز شده است نشان می‌دهد حمایت برای مواردی مانند قراردادهای نفتی وجود دارد.

به گفته سارا وخشوری، رییس شرکت مشاوره "اس وی بی انرژی" در واشنگتن دی سی، مخالفان سیاسی روحانی اکنون که وی در دور دوم ریاست جمهوری پیروز شده است، علاقه چندانی به بلاک کردن قراردادهای جدید ندارند. با این همه سرمایه گذاران بین المللی نسبت به تحریم‌های یکجانبه آمریکا و تحریم‌های آتی که ممکن است برنامه موشکی ایران را هدف بگیرند، همچنان نگران هستند.

بزرگترین شرکت‌های نفتی تاکنون بیش از توافق‌هایی برای مطالعه پروژه‌های انرژی یا طراحی برنامه‌های توسعه تعهدی نداشته اند. توتال که برای طراحی برنامه‌هایی برای تولید گاز طبیعی فراساحلی و استخراج نفت ساحلی موافقت کرده بود، توافق‌های نهایی برای پروژه‌ها در ایران امضا نکرده است.

به گفته نوسیبه، اگر ترامپ توافق هسته ای را برهم زند یا تلاش کند آن را تغییر دهد، این موضوع سرمایه گذاران را خواهد ترساند. از سوی دیگر اگر روحانی اکنون قراردادهای توسعه نفتی را عرضه کند، علاقه در میان سرمایه گذاران و شرکت‌های اروپایی برای باز نگه داشتن ایران برای تجارت را افزایش می‌دهد و این مسئله مذاکرات مجدد توافق هسته ای را برای ترامپ پیچیده‌تر خواهد کرد.

منبع: اعتدال