سناریوی دولت برای کاهش درآمدهای نفتی چیست؟
رویداد۲۴ ندا جعفری: براساس لایحه بودجه درآمد عمومی دولت از محل فروش نفت و اوراق و وصول مالیات حدود ۴۰۷ هزار میلیارد تومان است. بر این اساس درآمدهای مالیاتی ۱۵۳ هزار میلیارد تومان، درآمدهای حاصل واگذاری دارای‌هایی سرمایه‌ای ۱۴۸ هزار میلیارد تومان و همچنین درآمد حاصل از فروش اوراق ۵۱ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است.
کاهش صادرات نفت در نیمه دوم سال و پیش‌بینی ادامه این شرایط برای سال ۹۸ کار را پیچیده و سخت کرده است. در شرایط تنگنای درآمدی با توجه به اتکا فعالیت‌های اقتصادی کشور به نفت پیش‌بینی می‌شود با کاهش درآمدهای مالیاتی و رکود در صنایع و بخش‌های مختلف روبرو باشیم.
از طرفی هزینه‌های جاری دولت ثابت بوده و ۸۰ درصد و بلکه بیشتر آن مربوط به بخش حقوق و دستمزد کارمندان است. بنابراین گفته می‌شود، امکان کاهش آن وجود ندارد. با این وصف دولت تمایل دارند عایدی بیشتری از درآمدهای نفتی داشته باشند. برای افزایش درآمد نفت برای سال آینده چند حالت وجود دارد: کاهش سهم صندوق توسعه ملی و استفاده از مکانیسم تسعیر ارز.
در بودجه ۹۸ پیش بینی شده که ایران روزانه یک و نیم میلیون بشکه به قیمت هر بشکه ۵۴ دلار فروش دارد، نرخ تسعیر را هم ۵۷۰۰ تومانی در نظر گرفته‌اند؛ لذا بررسی هر کدام از این پارمتر‌ها نشان می‌دهد که احتمال عدم تحقق بودجه سال ۹۸ به شدت زیاد است. براین اساس پس از کسر سهم شرکت ملی نفت و صندوق توسعه ملی، درآمد نفتی دولت چیزی در حدود ۱۴۲ هزار میلیارد تومان می‌شود که این رقم متاثر از تحریم‌های نفتی ممکن است کمتر شود.
روند نزولی قیمت نفت همچنان ادامه دارد در حالی که در لایحه بودجه قیمت صادراتی ایران تقریباً ۵۴ دلار در نظر گرفته شده، اکنون قیمت نفت روی مرز ۵۰ دلاری است و کسری دست‌کم ۵۰ هزار میلیارد تومانی دور از ذهن نیست.
کاظم دوست‌حسینی عضو هیات مدیره بانک ایران و ونزوئلا درباره کسری بودجه سال ۹۸ به رویداد۲۴ گفته تنها تفاوت اصلی بودجه ۹۸ با سالهای قبل در خصوص پیش‌بینی فروش نفت است که ممکن است کاهش قابل توجهی داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی گفته ما در سالهای قبل بودجه متناسبی داشتیم البته تنها تشابه آن در خصوص سهم هزینه‌های عمرانی نسبت به کل بودجه عمومی است که رقم آن ۱۰ درصد هم نیست و تفاوتی در این بخش نسبت به سالهای قبل دیده نمی‌شود.
او می‌گوید: در بحث بودجه موضوع انظباط مالی مطرح است که مبنای توسعه‌ای دارد و می‌تواند به توسعه اقتصادی منجر شود و اینکه برای چه اقلامی چه میزان بودجه در نظر گرفته شود.
دوست حسینی می‌گوید: مسلما با این درآمدهای نفتی، حتی به درآمد سالهای قبل دست نخواهیم یافت چراکه در بودجه سال آینده اولویت‌بندی حرف اول را می‌زند.
دوست‌حسینی درباره فروش نفت در بورس انرژی گفته فروش نفت در بورس انرژی باید سالهای پیش رخ می‌داد و اکنون در فاز توسعه‌ای آن باشیم و بلوغ آن را ببینیم فروش نفت در بورس هنوز یک نهال است و دیر هم اقدام شد.
او می‌گوید: در شرایط کنونی مکانیزم بورس انرژی قطعا مفید خواهد بود هر چند نمی‌تواند جبران فروش یک میلیون بشکه نفت در روز کند، اما انتظار می‌رود بورس انرژی این حوزه را به بخش خصوصی واگذار کند البته کاهش فروش نفت بر اثر تحریم‌ها به سرعت قابل جبران نیست، اما امیدواریم در آینده به آن نقطه برسیم تا این موضوع راهکار مناسبی جهت مقابله با تحریم‌ها باشد.
احتمال دارد که دولت با انجام عملیات انقباض در تحویل ارز به بازار، باعث شود قیمت ارز و طلا روند صعودی به خود گیرد و با این روش علاوه بر جبران بخشی از کسری بودجه خود، از حجم نقدینگی کم کند. البته این موضوع مانند یک دومینو باعث افزایش قیمت در دیگر کالاها از جمله کالاهای اساسی خواهد شد. بنابراین احتمالا با یک داروی مسکن ابتدا بیماری را مخفی و سپس شاهد رشد سرطانی قیمتها خواهد شد. 
