قراردادن سپاه در لیست گروه های تروریستی چه تاثیرات حقوقی دارد؟

رویداد۲۴ تایلر کالیس تحلیلگر حقوقی در «نشنال اینترست» و «لوبلاگ» در «بلک لیست بلاگ» نوشت: ایالات متحده آمریکا مستند به بخش ۲۱۹ قانون مهاجرت و ملیت، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد. در بیانیه کاخ سفید، دونالد ترامپ این را اقدامی بی‌سابقه دانست. منظور ترامپ این بود که برای نخستین بار است که آمریکا، نهادی وابسته به یک حکومت خارجی را تروریست قلمداد می‌کند. او تاکید کرد این اقدام، بخش مهمی از هدف گسترش میزان و وسعت فشار حداکثری بر ایران است. مایک پومپئو نیز در اظهارات خود در نشست مطبوعاتی همین موارد را منعکس کرد و بیان کرد این اقدام بازوی جمهوری اسلامی برای اجرای سیاست‌های خصمانه در منطقه را قطع می‌کند. مقامات آمریکایی مدعی هستند این اقدام متوجه بیش از ۱۱ میلیون نفر افراد وابسته به سپاه پاسداران خواهد بود.

 در ادامه این مطلب آمده است: فارغ از بحث روانی، آثار اقتصادی اقدام اخیر ناچیز تلقی می‌شود چراکه سپاه پیش از این تحت شدیدترین فشار‌های تحریمی بوده است. اما برعکس مخاطرات این تصمیم برای ارتش آمریکا شدید خواهد بود. چنانکه اعلام شده، پنتاگون و سیا همواره مخالف تروریست اعلام شدن سپاه بوده‌اند چراکه آن را موجب تهدید جان سربازان آمریکایی بدون دستاورد قابل توجهی می‌دانند. به نظر می‌رسد گفتمان تندرو‌ها در واشنگتن برای برخورد با ایران بر مخالفت‌ها چربیده است.

ماده ۱۱۸۹ قانون U.S.C ۱۲ به وزارت امورخارجه آمریکا مجوز می‌دهد اگر یک نهاد خارجی را مشغول به فعالیت‌های تروریستی بداند که برای جان شهروندان آمریکایی یک خطر تلقی بشوند، می‌تواند آن را در فهرست گروه‌های تروریستی وارد کند. قصد وزیر برای این منظور همراه با شواهد مربوطه، ابتدا به اطلاع کنگره می‌رسد. این مراحل دلیل تاخیر اعلام این تصمیم پس از اظهارنظر ابتدایی ترامپ درباره آن است. پیامد‌های فوری این اقدام برای گروه هدف، وسعت محدودی دارد. پیرو بند دوم ماده اخیرالذکر، اختیاراتی طبق صوابدید وزیر خزانه‌داری پیش‌بینی شده که تمام نهاد‌های مالی تحت فرمان را به ضبط دارایی‌ها و لغو معاملات آن نهاد تروریستی ملزم می‌کند. تمام اعضای آن نهاد نیز از ورود به خاک آمریکا منع می‌شوند. این ویژگی باعث خواهد شد تمام ایرانیانی که خدمت سربازی اجباری خود را در سپاه گذرانده‌اند، از ورود به خاک آمریکا محروم شوند.

 

۱۱ میلیون نفری که مقامات دولت ترامپ به آن‌ها اشاره کرده بودند، به دلیل همین ویژگی است. سپاه پاسداران پیش از نیز تحت برخی قوانین مرتبط با فعالیت‌های تروریستی مشمول تحریم‌های زیادی شده بود. این قوانین پیامد‌های ثانویه وسیعی در حوزه تحریم دارند. به عنوان مثال تمام اشخاص و نهاد‌هایی که با سپاه روابط اقتصادی داشته باشند یا خدمات مالی و تسهیل معاملات آن را مهیا کنند، تحت تحریم قرار می‌گیرند. به دلیل وسعت این تحریم‌های ثانویه، اداره افک خزانه‌داری آمریکا، بخش ویژه‌ای برای شفافیت مقررات مربوط به سپاه پاسداران تخصیص داده تا نهاد‌های خارجی به راحتی با مخاطرات معامله با ایران و سپاه آشنا شوند.

به علاوه بخش تقنینی آمریکا در موارد متعدد ریاست‌جمهوری را به شناسایی عوامل و افراد وابسته به سپاه برای تحت تحریم قرار گرفتن ملزم کرده است. صرف نظر از موارد ذکر شده، تروریست قلمداد کردن سپاه پاسداران پیامد‌های فوری و عملی کمی دارد. به عنوان مثال بلوکه کردن دارایی‌های سپاه پیش از این انجام شده است.

 

ایرانیانی که در سپاه خدمت سربازی را انجام داده‌اند نیز همواره تحت نظارت شدید دولت آمریکا هنگام ورود به خاک این کشور بوده‌اند. تنها پیامد جدید محتمل، گسترش فراسرزمینی صلاحیت قضایی آمریکا برای برخورد با افراد وابسته و همکار سپاه در سرتاسر جهان است.

 

طبق قوانین فعلی این افراد اگر همکاری عمده و قابل توجه با سپاه داشته باشند که منجر به مرگ کسی نشود، حداکثر تا بیست سال مجازات حبس در انتظارشان خواهد بود؛ بنابراین این افراد اگر حتی هیچ ارتباطی با قلمرو آمریکا نیز نداشته باشند، مشمول قوانین تنبیهی ایالات متحده آمریکا خواهند بود. این امر باعث می‌شود شرکای تجاری ایران احتیاط بیش از حدی را در معامله با این کشور مدنظر قرار بدهند.

با توجه به مزایای محدود تروریست نامیدن سپاه پاسداران، به نظر می‌رسد دولت ترامپ دو هدف عمده از اعلام این خبر داشته است: نخست تحریک کردن ایرانیان برای دست زدن به اقداماتی که برجام را تخریب کند و احتمال برخورد‌های نظامی با این کشور را بالا ببرد و دوم اینکه با استفاده از تهدید تعقیب قانونی، فشار بیشتری بر حتی معاملات تجاری مشروع با ایران وارد کند. این امر می‌تواند باعث شود که حتی رییس‌جمهور احتمالی بعدی آمریکا برای بازگشت مجدد به برجام دچار دردسر شود چراکه دشواری‌های سیاسی زیادی برای لغو آثار قانونی قلمداد شدن به عنوان یک گروه تروریستی در نظام تقنینی آمریکا وجود دارد.

در واقع یکی از حامیان اصلی تروریست نامیدن سپاه که به دولت ترامپ بسیار نزدیک می‌باشد یعنی مارک دوبوویتز، رییس بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها می‌گوید این اقدام لایه دیگری بر تحریم‌های فعلی می‌افزاید و به مقررات تنبیهی در صورت معامله با سپاه و ایران وسعت می‌بخشد که موجب تضعیف بیشتر روابط اقتصادی فعلی میان ایران و اروپا خواهد شد. هدف این است که کار دولت بعدی برای لغو تحریم‌های ایران دشوارتر شود.