آخرین وضعیت طرح صیانت؛ از اجرای قانون آزمایشی تا رفع عیوب در یک بازه ۲ تا ۷ ساله
رویداد۲۴ سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از فضای مجازی از اجرای آزمایشی این قانون در یک بازه 2 تا 7 ساله و رفع عیوب حین اجرا خبر داد و گفت: بنای مجلس حمایت از پلتفرم‌های داخلی، فعالیت پلتفرم‌های خارجی بر اساسی قوانین کشورمان و عدم فیلترینگ است.
برخی در فضای مجازی اینگونه بیان کردند که قرار است با تصویب و اجرای این طرح که تبدیل به قانون خواهد شد دسترسی کاربران به اپلیکیشن‌ها و سایت‌های بین المللی مسدود و یا محدود شود اما بارها متن آن تغییر کرد و حتی صحن علنی مجلس با بررسی آن بر اساس اصل هشتاد و پنج قانون اساسی وظایف صحن را به کمیسیون مشترک سپردند تا در آنجا به صورت دقیق و تخصصی این طرح بررسی و تصویب شده و از همان جا به شورای نگهبان ارسال شود.
تا کنون 2 جلسه کمیسیون مشترک برگزار شده و اعضای هیات رئیسه آن هم انتخاب شده‌اند. ضمن اینکه این دو نشست هم به صورت علنی و از طریق صفحه اجتماعی برخی شبکه‌های اجتماعی به صورت زنده پخش شده است.
جلسه کمیسیون مشترک روزهای یکشنبه و سه شنبه و عین صحن علنی مجلس
لطف الله سیاهکلی، سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی در گفت‌وگو با فارس، در تشریح آخرین وضعیت طرح صیانت از فضای مجازی اظهار داشت: در هفته جاری که نشست علنی مجلس وجود ندارد، کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از فضای مجازی هم تعطیل است و جلسه‌ای هم نخواهیم داشت ولی در مجموع مقرر شده در روزهایی که نشست علنی مجلس است یعنی روزهای یکشنبه و سه شنبه ساعت 16 تا 18 نشست کمیسیون مشترک برگزار شود.
وی با تاکید بر اینکه مقرر شده تمام جلسات کمیسیون بررسی طرح صیانت از فضای مجازی علنی برگزار شود، افزود: کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی بر اساس اصل 85 قانون اساسی تشکیل شده است و وظیفه صحن به این کمیسیون داده شده است، لذا باید تمامی جلسات عین جلسات صحن علنی مجلس باشد؛ جلسات کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از کاربران فضای مجازی شبیه صحن علنی مجلس بوده و در قالب 23 نفر برگزار می‌شود و اگر اداره صحن علنی مجلس برابر قانون علنی قطعا جلسات کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از کاربران فضای مجازی هم باید عین قانون علنی باشد و اگر برخی جلسات صحن مجلس غیرعلنی است ما هم می‌توانیم برخی از نشست‌های کمیسیون مشترک را غیرعلنی برگزار کنیم، اما اصل برگزاری کمیسیون مذکور علنی است.
قانون را نمی‌توان پشت درب‌های بسته نوشت
سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی اظهار داشت: قانون را نمی‌توان پشت درب‌های بسته نوشت زیرا مردم باید با آن قانون زندگی کنند؛ چراکه این قانون بر زندگی مردم تأثیر می‌گذارد.
سیاهکلی اضافه کرد: موافقان و مخالفان طرح صیانت از فضای مجازی می‌توانند نشست‌های کمیسیون مشترک را به صورت علنی ملاحظه کنند و اگر درباره جزئیات موارد مطروحه در این کمیسیون سوالی داشته باشند، آن را بیان کنند.
وی تصریح کرد: همه رسانه‌ها می‌توانند با هماهنگی لازم در نشست‌های کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از کاربران فضای مجازی حضور داشته باشند.
اجرای قانون صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی در یک دوره آزمایشی
سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی تصریح کرد: با توجه به اینکه آیین نامه اداره کمیسیون مشترک به تصویب رسیده است و قرار است که در هفته آینده در باره کلیات طرح بحث کنیم، از همه شخصیت‌های حقیقی و حقوقی توانمند که در عرصه فضای مجازی شاخص هستند و می‌خواهم که مباحث خود را در کمیسیون مشترک مطرح کنند و بدانند که نمایندگان مجلس به اظهارات منتقدین و موافقین طرح اهمیت بالایی می‌دهند.
سیاهکلی ادامه داد: وقتی طرح‌های مجلس تایید نهایی شود و مورد موافقیت شورای نگهبان قرار گیرد تبدیل به قانون دائمی می‌شود اما وقتی طرحی در کمیسیون مشترک تایید شده و مورد موافقت شورای نگهبان قرار گیرد، در آن صورت برای اجرای آزمایشی ابلاغ خواهد شد و در حقیقت قانون به صورت آزمایشی است، لذا نظر کارشناسان در بازخوردهای مختلف این قانون هم مهم است. به همین دلیل این موضوع فرصتی استثنایی برای غنی شدن قانونی تلقی می‌شود.
بیشتر بخوانید: بومی سازی اینترنت در ایران امکان پذیر نیست/ شبکه‌های اجتماعی خارجی در کشور رقیب ندارند
رفع عیوب قانون صیانت از فضای مجازی حین اجرای طرح
وی گفت: بنا داریم طبق اصل 85 قانون اساسی که توجه ویژه‌ای به تخصصی اداره شدن کمیسیون متشکر دارد، طرح صیانت از کاربران فضای مجازی را بررسی کنیم این در حالی است که اصل 85 قانون اساسی طرح‌هایی که بر این اساس در کمیسیون مشترک بررسی می‌شود تخصصی‌تری از طرح‌هایی است که در صحن علنی مجلس به بحث گذاشته می‌شود.
سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی اظهار داشت: به هیچ وجه فیلترینگ فضای مجازی در طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی مطرح نیست و کمیسیون مشترک قصد محدود کردن فضای مجازی را ندارد. ضمن اینکه در این طرح هم چنین چیزی وجود ندارد، لذا بهتر است مردم مباحث مطروحه این کمیسیون را مستقیم و بدون واسطه از طریق رسانه‌های رسمی پیگیری کنند. این در حالی است که پس از تصویب نهایی طرح، باید مصوبات به تایید شورای نگهبان برسد و برای اجرای آزمایشی 2 تا 7 ساله ابلاغ شود که ممکن است حین اجرا مشکلاتی دیده شده و بلافاصله اصلاح شود.
فرار مردم از سرمایه‌گذاری در فضای مجازی در فقدان قانون
سیاهکلی گفت: نظر کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی فیلترینگ نیست، ضمن اینکه مجلس به دنبال توسعه پلتفرم‌های داخلی و الزام پلتفرم‌های خارجی برای رعایت قوانین جمهوری اسلامی است.
وی افزود: خیلی از سرمایه‌گذارها ترس از سرمایه‌گذاری در فضای مجازی دارند زیرا قانون حمایتی از آنها ندارد و اگر هم اتفاقی برای سرمایه‌شان رخ دهد نمی‌دانند به کجا مراجعه کنند و حتی اگر شکایتی هم صورت گیرد قاضی رسیدگی‌کننده نمی‌داند بر چه اساسی باید حکم دهد. لذا باید قانون مذکور حس اطمینان و طمأنینه را کسب و کارهای مجزی بدهد.
سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی تصریح کرد: اگر قانونی وجود نداشته باشد چه کسی می‌تواند کارخانه و تولیدی و کارگاه احداث کند؛ چرا که حتی پشتوانه قانونی هم وجود ندارد. قانون به سرمایه گذار اجازه سرمایه گذاری می‌دهد.
پلتفرم‌های خارجی باید با قانون جمهوری اسلامی فعالیت کنند
سیاهکلی افزود: بنا داریم که پلتفرم‌های خارجی بتوانند با مکانیزم خوب در کشورمان فعالیت کنند ولی فعلا مصوبه‌ای در این باره وجود ندارد.
وی گفت: ممکن است صفر تا صد طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی تغییر کند و یا حتی برخی موارد الحاق شده و یا حذف و اصلاح شود. لذا آنچه که در طرح مذکور است به معنای تصویب نهایی نیست. بلکه باید مباحث کارشناسی صورت گرفته و در این کمیسیون بررسی شود، مخالفین هم نبایستی این موضوع را قانون و نهایی‌شده تلقی کنند.
عده‌ای مردم را از طرح صیانت از فضای مجازی می‌ترسانند
حجت‌السلام مرتضی آقاتهرانی رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس و کمیسیون اصلی بررسی کننده طرح صیانت از فضای مجازی هم در این باره به خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس گفته بود مقرر شده که رسانه‌ها حضور فعال‌تری در کمیسیون مشترک داشته باشند و تمامی نشست‌های آن علنی است؛ چراکه ما به مردم قول داده‌ایم که آنها را از جزئیات بررسی طرح مذکور مطلع کنیم. این در حالی است که شایعه کرده بودند که بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی مخفی است، اما این حرف دروغ محض است؛ چراکه عده‌ای می‌کوشند مردم را در باره این طرح بترسانند.
نماینده تهران در مجلس گفت: فیلتر کردن فضای مجازی و پیام‌رسان‌های اجتماعی دروغی است که عده‌ای با مطرح شدن طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی و پیام رسان‌ها آن را مطرح کردند؛ مقرر شده که تمام نشست‌های کمیسیون مشترک علنی باشد و حتی ما از صدا و سیما خواسته‌ایم در این نشست حضور فعال‌تری داشته باشد و جلسات را به صورت علنی پخش شود.
حمایت ویژه مجلس از پلتفرم‌های داخلی
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: از کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس خواسته‌ایم که کل نشست‌های کمیسیون‌های مشترک مجلس را علنی کند و اگر حتی با نشست‌های کمیسیون تلفیق بودجه هم تلاقی داشت، کمیسیون مشترک در اولویت برنامه‌ریزی‌ها قرار گیرد. همچنین تمام نشست‌ها هم از طریق رادیو فرهنگ پخش شود.
آقاتهرانی گفت: قرار است از کاربران فضای مجازی حمایت کنیم و به دلیل همین صیانت باید تمامی نشست‌های کمیسیون مشترک علنی باشد؛ چراکه بنا داریم از پلتفرم‌ها حمایت جدی کنیم.
بررسی مواضع اعضای کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از فضای مجازی
حالا به بررسی برخی مواضع اعضای کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از فضای مجازی که در رسانه‌های مختلف بازتاب داشته می‌پردازیم؛ گفتنی است که کمیسیون مشترک 23 عضو دارد:
حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر که به عنوان یکی از طراحان اصلی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی شناخته شده و به عنوان نماینده کمیسیون اصل نودم قانون اساسی در کمیسیون مشترک بررسی طرح حضور دارد، هدف طرح مذکور را ساماندهی فضای مجازی عنوان کرده و معتقد است «این طرح می‌تواند ضمن حمایت از پیام‌رسان‌های بومی به ایجاد اشتغال های اینترنتی نیز کمک و یک فضای امن برای کاربران این فضا ایجاد کند».
یکی دیگر از اعضای این کمیسیون رضا تقی‌پور نماینده کمیسیون صنایع و معادن است که مواضع صریحی در حمایت از طرح انجام داده و در صحن علنی مجلس اعلام کرده است که «متأسفانه طی هشت سال در فضای مجازی کشورمان خیانت شد، فضای مجازی کشور را بدون قید و شرط در اختیار دشمنان گذاشتند، امروز فضای مجازی ما اشغال شده و باید در این زمینه قانونگذاری شود».
سید علی یزدی خواه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس یکی دیگر از اعضای کمیسیون مشترک و از موافقان طرح است که گفته بود «مجلس در این طرح قصد مسدود سازی پلتفرمی را ندارد، این طرح صرفاً به دنبال ساماندهی فضای مجازی است که در تمام کشورهای جهان اجرا می‌شود. اساسا افرادی که استفاده ناهمگون و غیرقانونی از فضای مجازی دارند با چنین طرح هایی مخالفند و ادله قانونی محکمی نیز برای انتقادات هایشان ندارند».
حجت‌الاسلام موسی غضنفرآبادی دیگر نماینده این کمیسیون مشترک و موافق طرح و رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی اعلام کرده است که «مجلس به دنبال آن نیست که به اشتغال و کار مردم در فضای مجازی آسیب وارد شود. از سوی دیگر ما به دنبال فیلترینگ و مسدودسازی نیستیم، اما حد و مرزی را در نظر می گیریم تا اگر فردی بخواهد از فضای مجازی استفاده ناسالم کند، محدودیت هایی برای وی اعمال شود».
با وجود تعداد بالای موافقان طرح در کمیسیون، برخی نمایندگان نیز مخالف بوده و انتقادات جدی به طرح دارند. مهرداد گودرزوند چگینی نماینده کمیسیون برنامه و بودجه در کمیسیون مشترک و از مخالفان طرح معتقد است «مدیریت فضای مجازی باید از طریق هدایت دستگاه‌های فرهنگی صورت گیرد و چنین مساله‌ای با قانون‌های ضرب‌الاجلی و کار غیرکارشناسی قابل مدیریت نیست.».
مهرداد ویس کرمی یکی دیگر از منتقدان طرح و نماینده کمیسیون آموزش و تحقیقات در کمیسیون مشترک گفته بود « در اصل اینکه فضای مجازی نیازمند توجه جدی است و قطعا باید نسبت به ابعاد مختلف آن تدابیر کارشناسی اندیشیده شود، شکی نیست، اما بحث بر سر این است که طرح فعلی تا چه میزان می‌تواند هدف ساماندهی فضای مجازی را محقق سازد».
